لغزش‌هاي زباني عادل الجبير
از اهداف پنهان سعودي عليه ايران پرده برداشت
نقشه ب براي تيم ب
شهاب شهسواري
انتشار مصاحبه يك ديپلمات ارشد سعودي با شبكه تلويزيوني سي‌ان‌بي‌سي امريكا و «لغزش‌ها فرويدي» او در اين گفت‌وگو، پشت پرده‌هاي تازه‌اي از اهداف جديد عربستان در اتهام‌زني عليه ايران افشا كرد. عادل الجبير، ديپلمات عالي‌رتبه ضدايراني پادشاهي سعودي كه از دو روز پيش در پي تلاش عربستان سعودي براي ايجاد اجماع بين‌المللي عليه ايران در قضيه حمله تلافي‌جويانه انصارالله يمن، دوباره فعال شده است تا با لهجه سليس انگليسي- امريكايي‌‌اش افكار عمومي امريكا را به حمايت از اقدامات تجاوزگرانه سعودي عليه يمن و همراهي در پروژه ضدايراني اين پادشاهي جلب كند. اما او در اين مصاحبه‌ها تصادفي يا عامدانه، اهداف اصلي عربستان از اتهام‌زني‌هاي اخيرش عليه ايران را افشا كرده است. جبير مستقيما اعتراف كرده است كه هدف پادشاهي كشورش ايجاد اجماع جهاني عليه ايران و جلوگيري از موفقيت ابتكارهاي جديد براي نجات برجام است. او گفته است: «ايران تلاش مي‌كند در جامعه جهاني شكاف ايجاد كند» اما بايد «جلوي دلجويي از ايران گرفته شود» و اجازه نداد اتفاقاتي مانند «ايجاد سازوكارهاي مالي موازي» يا «دادن خط اعتباري به ايران» عملي شود. عربستان سعودي، تحت رهبري بن سلمان كه حالا با احتمال رفتن بي‌بي نتانياهو و بركناري جان بولتون، نيمي از تيم ب را از دست رفته مي‌بيند، تلاش‌هاي خود را براي اقناع غرب به افزايش فشارهاي عليه ايران افزايش داده است.
عادل الجبير، وزير پيشين خارجه پادشاهي سعودي و وزير مشاور كابينه اين كشور، هدف نهايي عربستان سعودي از اتهام‌زني به ايران را «جلوگيري از دلجويي جامعه بين‌المللي از ايران» توسط جامعه بين‌المللي اعلام كرده است. به گفته جبير، تلاش او اين است كه جلوي اقداماتي مانند «ايجاد ساز و كار مالي موازي» يا «اعطاي خط اعتباري جديد» گرفته شود. او گفته است: «دلجويي از ايران فايده‌اي ندارد. براي مثال تلاش براي ايجاد ساز و كار مالي موازي براي تجارت با ايران نوعي دلجويي است. تلاش براي دادن يك خط اعتباري به آنها يك نوع دلجويي است. چنين دلجويي‌هايي فقط باعث جسور كردن بيشتر آنها مي‌شود.» ديپلمات افراطي سعودي در گفت‌وگو با شبكه خبري سي‌ان‌بي‌سي امريكا گفت: «يكي از گام‌هايي كه جامعه جهاني بايد بردارد، افزايش انزواي ايران و مجبور كردن ايران به پرداخت هزينه‌هاي رفتار تهاجمي‌اش است.» او ادعا كرد كه عربستان سعودي در حال گفت‌وگو با همه شركاي جهاني‌اش براي برداشتن گام‌هاي لازم در واكنش به حملات به تاسيسات نفتي آرامكو است و گزينه‌هايي از جمله «افزايش تحريم‌ها، تشديد انزواي بين‌المللي ايران و گزينه‌هاي ديگر در دست بررسي است.» او در مورد محتواي آنچه با عنوان «گزينه‌هاي ديگر» از آن ياد كرد، توضيحي نداد و گفت: «در حوزه مسووليت من نيست كه در مورد اين گزينه‌ها حرف بزنم و شايد درست هم نباشد كه آنها را افشا كنم.»
«از قياسش خنده آمد خلق را»
جبير در واكنش به سوال خبرنگار سي‌ان‌بي‌سي در مورد وضعيت سياسي عربستان در جامعه جهاني بعد از قتل جمال خاشقجي اين جنايت را با اقداماتي مانند معاملات پنهاني سلاح دولت امريكا در پرونده ايران كنترا و شكنجه اسيران امريكايي در زندان ابوغريب مقايسه كرد و در ادعايي عجيب گفت اين اقدامات دولت امريكا هم توسط عده‌اي خودسر انجام شده‌اند. جبير اعتراف كرد: «قتل خاشقجي يك جنايت بود، توسط مقام‌هاي دولتي و در يك مكان متعلق به پادشاهي سعودي انجام شد، اما افرادي كه آن را انجام دادند، خودسر بودند و اكنون در حال محاكمه هستند.» او با مقايسه پادشاهي عربستان سعودي و عملكرد محمد بن سلمان، وليعهد سعودي با رونالد ريگان رييس‌جمهور پيشين امريكا پرسيد: «آيا رونالد ريگان از قضيه ايران كنترا خبر داشت؟» اين ديپلمات سعودي استفهام انكاري خود را بلافاصله جواب داد: «نه! نداشت. بلكه در اين مورد تحقيق كرد، افرادي را كه در آن دست داشتند محاكمه كرد و افراد مقصر مجازات شدند و سياست‌هايي برقرار شد كه جلوي تكرار چنين اقداماتي گرفته شود.» مشخص نيست چرا عادل الجبير، در مصاحبه‌اش به چنين پرونده‌اي اشاره كرده است. پرونده ايران كنترا، عنوان يك عمليات پيچيده دولت ايالات متحده امريكا براي رساندن پول نقد به يك گروه شورشي در نيكاراگوئه است. كنگره امريكا دولت ريگان را از هرگونه فروش سلاح يا كمك مالي به گروه شورشي كنترا در نيكاراگوئه منع كرده بود و دولت ريگان براي دور زدن اين قانون تصميم گرفت از طريق يك عمليات پيچيده پولشويي بين‌المللي، مقاديري پول را كه در قالب كمك‌هاي سالانه قرار بود به رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين برساند و از طريق يك معامله اسلحه ميان يك دلال بين‌المللي سلاح با ايران نهايتا به گروه كنترا در نيكاراگوئه تحويل دهد. اما نكته عجيب در اين اشاره جبير اين است كه دولت امريكا مايل به تحقيق در مورد اين پرونده نبود و كنگره راسا پيگير ماجرا شد و نهايتا تحقيقات كنگره هم به دلايل امنيت ملي ناتمام ماند و تنها فردي كه در اين پرونده به جريمه محكوم شده بود با عفو رييس‌جمهور بعدي ايالات متحده امريكا از هر گونه مجازاتي در امان ماند. بر خلاف ادعاي عادل الجبير تقريبا هيچ كس ترديدي ندارد كه اجراي اين عمليات مستقيما با آگاهي رييس‌جمهور امريكا انجام شده است. او اقدام به قتل خاشقجي را همچنين با تاسيس بازداشتگاه ابوغريب در عراق براي شكنجه اسيران جنگي مقايسه كرد و بار ديگر در ادعايي عجيب مدعي شد كه فرمانده نظاميان امريكايي در عراق از وجود چنين بازداشتگاهي بي‌خبر بوده است. جبير مي‌توانست دست‌كم پرونده خاشقجي را با پرونده‌هايي مقايسه كند كه تا اين اندازه از نظر لاپوشاني و پنهانكاري نقش مقام‌هاي ارشد حكومتي بدنام و شناخته شده نباشند، اما ناخودآگاه براي لاپوشاني نقش روسايش در قتل روزنامه‌نگار منتقد، مثال‌هايي به كار برد كه تاكنون مدارك متقني در مورد پنهانكاري حكومتي و نقش مستقيم مقام‌هاي ارشد در آنها منتشر شده است. جبير كه خودش با تناقض‌گويي‌هايش به جاي كمتر كردن ابهام‌ها، به ابهام‌ها در مورد پادشاهي كشورش اضافه كرده بود، تلاش كرد با حمله‌هاي توهين‌آميز، ديپلماسي ايران را زير سوال ببرد. او با اشاره به سخنان محمدجواد ظريف وزير امورخارجه كشورمان در مورد تمايل عربستان سعودي «به نبرد با ايران تا آخرين سرباز امريكايي» در اظهاراتي توهين‌آميز گفت: «اين اولين‌باري نيست كه او چنين حرف‌هاي مضحك و خنده‌داري مي‌زند، حمله آنها به عربستان نبود بلكه به كل جهان بود و حالا سعي مي‌كنند كه در جامعه بين‌المللي شكاف ايجاد كنند.»
اعزام نيرو به عربستان غيرقانوني است
نانسي پلوسي، رييس دموكرات مجلس نمايندگان امريكا، روز شنبه با صدور بيانيه‌اي اقدام كاخ سفيد براي اعزام نيروهاي بيشتر به عربستان سعودي را محكوم كرد. اين سياستمدار ارشد امريكايي تاكيد كرده است كه پيش از اين كنگره امريكا قطعنامه‌اي دوحزبي براي ممنوعيت فروش سلاح به عربستان سعودي و امارات متحده عربي تصويب كرده و اين اقدام دولت ترامپ، خلاف قوانين مصوب كنگره است. نانسي پلوسي گفت: «بار ديگر رييس‌جمهور ترامپ چشمش را بر استمرار خشونت‌ها عليه بي‌گناهان در يمن، قتل دهشتناك جمال خاشقجي و نقض وسيع حقوق بشر توسط عربستان سعودي كه باعث بحران‌هاي اخلاقي و بشري شد، بسته است. ايالات متحده امريكا نبايد اجازه ادامه چنين وحوشت و خونريزي‌هايي را بدهد.»
«اميد» ايران براي «صلح»
با وجود زمينه‌سازي‌هاي ايران‌ستيزانه سعودي براي سنگ‌اندازي در گفت‌وگوهاي ايران با شركايش در برجام و تنش‌زايي عليه ايران، در آستانه برگزاري اجلاس سالانه سران مجمع عمومي سازمان ملل متحد، محمدجواد ظريف وزير امورخارجه كشورمان كه براي ادامه رايزني‌ها با شركا و همكاران ايران در جامعه بين‌المللي از روز جمعه به نيويورك سفر كرده است، از طرح جديد ايران براي حل و فصل تنش‌ها در منطقه خبر داد. به گفته ظريف، حسن روحاني، رييس‌جمهور در سفرش به نيويورك از اين طرح كه ائتلاف اميد نام دارد، رونمايي خواهد كرد. ظريف در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت: « ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ (۳۱ شهريور ۱۳۵۹) روز تلخي براي ايرانيان و يادآور تجاوز صدام با حمايت قدرت‌هاي جهاني است. منطقه ما از آن زمان تا به حال دچار آشوب بوده است. ما مي‌خواهيم ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهريور) را به روز صلح تبديل كنيم نه جنگ. امروز حسن روحاني رييس‌جمهوري اسلامي ايران «ائتلاف اميد: ابتكار صلح هرمز» را كليد زد. جزييات اين ابتكار در نشست مجمع عمومي (هفتاد و چهارمين نشست) مطرح مي‌شود.»