محمدجواد ظريف در پايان ماراتن ديپلماتيك در نيويورك:
منزوي نگه داشتن امريكا براي سفره ما نان نمي‌شود
گروه ديپلماسي
پايان يك ماراتن ديپلماتيك 7 روزه و بازگشت محمدجواد ظريف، وزير خارجه به ايران. ظريف كه به منظور همراهي با حسن روحاني، رييس‌جمهور كشورمان براي شركت در هفتادو چهارمين مجمع عمومي ملل متحد به نيويورك رفته‌بود، روز گذشته به تهران بازگشت؛ سفري سياسي با رايزني‌هاي دو و چند جانبه در حاشيه مجمع و همچنين ليست طولاني و متنوعي از گفت‌وگو با رسانه‌هاي بين‌المللي. امسال سفر هيات ايراني به نيويورك با حاشيه‌هاي بسياري از عدم صدور ويزا گرفته تا تلاش سايرين براي تحقق ديداري ميان روساي جمهور ايران و امريكا همراه بود. با اين‌همه حسن روحاني پيش از محمد جواد ظريف و در حالي كه با طيف وسيعي از سران كشورهاي حاضر در مجمع عمومي جز دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا ديدار كرده بود به تهران بازگشت. محمد جواد ظريف در اين سفر 7 روزه به سنت هميشه با رسانه‌هاي متفاوت امريكايي و غيرامريكايي گفت‌وگو كرد و در آخرين مورد نيز چندساعت پيش از بازگشت به تهران با برنامه Meet the Press شبكه خبري ان‌بي‌سي گفت‌وگويي داشت. از مجموع سوژه‌هايي كه در اين گفت‌وگو مطرح شد آنچه بيش از همه به چشم رسانه‌ها آمد، تاكيد وزيرخارجه كشورمان بر عدم دخالت ايران در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا بود. ظريف در اين گفت‌وگو در پاسخ به سوال مجري مبني بر اينكه ايران يكي از كشورهاي مظنون بالقوه براي حمله سايبري به امريكا جهت اثرگذاري بر انتخابات رياست‌جمهوري اين كشور است، گفت: «در انتخابات شما چيزي براي ما ارجح نيست كه در آن دخالت كنيم. ما در مسائل داخلي كشور ديگر دخالت نمي‌كنيم اما يك جنگ سايبري در جريان است. امريكا آن جنگ سايبري را آغاز كرد: با حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران به شكلي بسيار غيرمسوولانه و خطرناك كه ممكن بود به كشته شدن ميليون‌ها نفر منجر شود. بنابراين يك جنگ سايبري در جريان است و ايران درگير آن جنگ سايبري است. ايالات متحده آغازگر هر جنگي كه باشد قادر به پايان آن نخواهد بود.» اين دور از رايزني‌هاي ايران در نيويورك چه در سطح رسانه‌اي و چه از منظر بين‌المللي پيرامون چند محور اصلي بود: آيا ايران و امريكا مذاكره جديدي را براي رسيدن به آنچه دونالد ترامپ مي‌گويد توافق جامع است، آغاز مي‌كنند؟ آيا ايران با 1+4 مي‌تواند راهي براي نجات برجام در حالي كه تهران كاهش تعهدات برجامي خود را آغاز كرده، بيابد؟ آيا راهي براي كاهش تنش در منطقه خليج‌فارس وجود دارد؟ آيا تهران و رياض در مسير تنش‌زدايي از رابطه دوجانبه قرار مي‌گيرند؟ حقيقت ماجرا اين است كه براي هيچ‌كدام از اين پرسش‌ها، پاسخ مشخصي در پايان رايزني‌ها در حاشيه مجمع عمومي يافت نشد. با اين‌همه هيات ايراني از حسن روحاني تا محمدجواد ظريف تلاش كردند با پيشنهادهاي خود براي برقراري امنيت و ثبات در منطقه خليج‌فارس و همچنين شفاف‌سازي مطالبه‌هاي خود در برجام مانع از بسته شدن پنجره ديپلماسي در هر دو پرونده و مقصر معرفي كردن ايران شوند؛ هدفي كه به نظر مي‌رسد در مجموع با موفقيت همراه بوده‌است. محمدجواد ظريف كه درباره جزييات طرح ابتكاري ايران براي صلح در هرمز با همتاهاي خود از كشورهاي متفاوت در نيويورك رايزني كرد در آخرين مصاحبه خود در پاسخ به اين سوال كه با توجه به اظهارات نخست‌وزير پاكستان مبني بر اينكه پيام‌هايي را از سوي عربستان براي ايران آورده، آيا طرف ايراني هم پيغامي به عربستان ارسال كرده است، گفت: همه پيغام‌هاي ما علني است و آن اين است كه ما به همه همسايگان گفته‌ايم و باز هم مي‌گوييم كه امنيت را نمي‌توانند از طريق خريد سلاح از امريكايي‌ها و باز كردن پاي امريكايي‌ها به منطقه و درگيري در جنگ‌هاي بي‌پايان با همسايگان‌شان به دست بياورند. امنيت از طريق اعتماد به مردم خودشان و گفت‌وگو و همكاري با همسايگان‌شان حاصل مي‌شود.ظريف در مورد اينكه چرا ايران به پايبندي به برجام و در عوض منزوي نگه داشتن امريكا ادامه نداده، گفت: منزوي كردن براي سفره ما نان نمي‌شود.او بار ديگر تاكيد كرد كه ايران آماده است تا ظرف «چند دقيقه و چند ساعت» به محدوديت‌هاي برجام بازگردد؛ مشروط بر اينكه طرف ديگر نيز تعهدات خود در اين توافق را اجرايي كند. او وضعيت كنوني را به اجراي قانون و بازداشت يك سارق تشبيه كرد و گفت كسي دوست ندارد فرد ديگري را به زندان بيندازد، مشروط بر اينكه آن فرد مرتكب تخلف نشده باشد.او همچنين يادآور شد كه ايران بعد از خروج امريكا از توافق هسته‌اي تا يك سال به‌طور كامل به اين توافق پايبند ماند و طرف‌هاي باقي‌مانده برجام را تشويق كرد كه تعهدات خود را اجرايي كنند، اما آنها وعده‌هاي‌شان را محقق نكردند. ظريف افزود: «نمي‌توانستيم يك سال ديگر منتظر بمانيم و آنها به قول دادن ادامه دهند. آنها بايد اقدام مي‌كردند. به اين دليل است كه به راهكار قانوني متوسل شديم. اين بخشي از آن توافقنامه است. من بر سر اين توافق مذاكره كرده‌ام. اين توافق بر مبناي عدم اعتماد است و به همين دليل هم هست كه در همان توافق در مورد نحوه برخورد با نقض هم پيش‌بيني كرديم و قرار بود كه در صورت نقض به اين شكل عمل كنيم.»
عربستان جنگ يمن را پايان بدهد
ظريف پيش از ترك نيويورك در گفت‌وگو با خبرنگاران ايراني با استقبال از تلاش‌هاي ميانجي‌گران متفاوت براي حل و فصل اختلاف‌ها ميان ايران و عربستان گفت: راه جلوگيري از تشديد تنش در شرايط كنوني كاملا مشخص است. جنگ يمن را پايان بدهيد. جنگ يمن را پايان دهيد، يعني به كشتار صد هزار نفر كه تاكنون كشته شدند،
2.3 ميليون كه وبا گرفتند و 20 ميليون نفر در شرايط گرسنگي قرار دارند. تشنج را در منطقه پايان دهيد و همچنين به كاسته شدن بيشتر حيثيت عربستان هم پايان دهيد. دولت عربستان هر چه سريع‌تر اين واقعيت را بپذيرد، سريع‌تر به اين وضعيت بسيار خطرناك منطقه ما پايان داده است.براساس گزارش فارس از اظهارات ظريف، وزير خارجه ايران در پاسخ به سوالي درباره علت ديدارهاي متعدد مقامات اروپايي با مقامات ايران در نيويورك گفت: خيلي از اروپايي‌ها فكر مي‌كنند راه‌حل مشكل آنها اين است. ما كه بحمدالله مشكلي نداريم، آنها نتوانستند به تعهدات‌شان در برجام و همچنين بعد از خروج امريكا از برجام وفادار بمانند. اروپايي‌ها فكر مي‌كنند راه‌حل مشكلات آنها اين است كه ما با آقاي ترامپ مذاكره كنيم. اين مشكل ما نيست كه آنها در اجراي تعهدات‌شان مشكل و ايراد دارند، يا اراده و توان كافي ندارند كه اين تعهدات را اجرا كنند. آنها بايد براي اين مشكل خود راهي پيدا كنند. ما آمادگي نداريم اقتصاد و آينده مردم را در گرو يك ديدار نمايشي با رييس‌جمهوري قرار دهيم كه تاكنون به تعهداتش پايبند نبوده و از همه تعهداتش خارج شده است.ظريف در پاسخ به اين سوال كه پيام آخر شما قبل از ترك نيويورك همين است، گفت: بله ما همواره اعلام كرديم و مقام معظم رهبري هم اعلام كردند كه اگر امريكايي‌ها مي‌خواهند اين توفيق را داشته باشند كه با ايران طرف صحبت باشند بايد به تعهدات‌شان برگردند و تحريم‌ها را متوقف كنند. ما شرط‌مان اين بود كه نه براي ديدار بين روحاني و ترامپ، بلكه ديدار بين سران 1+5 و روحاني، بايد رفع تحريم‌ها انجام شود و آقاي ترامپ هم نگفت بعد از ديدار، رفع تحريم‌ها انجام مي‌شود، بلكه مايل بود بيشتر ديدار انجام شود و مي‌گفت اين امكان هم هست كه بعد از ديدار، تحريم‌ها هم رفع شود. وزيرخارجه درباره سرنوشت اينستكس (سازوكار پيشنهادي اروپا براي كار تجاري با ايران) گفت: سرنوشت اينستكس واقعا وابسته به اين است كه اروپا به اين نتيجه برسد كه نمي‌تواند از امريكا براي هر كاري اجازه بگيرد.