درباره پيتر هانتكه
نويسنده‌اي با مواضع مختلف
علي‌اصغر حداد
پيتر هانتكه سبك نوشتاري گوناگوني دارد و از جواني‌اش تا به امروز اين سبك را تغيير داده است. زماني متون طولاني ادبي را نمي‌پذيرفت اما حالا موضعش را تغيير داده و خودش هم به نوشتن رمان حجيم روي آورده است. او در سال‌هاي اخير دو رمان قطور نوشته است.
پيتر هانتكه در نخستين آثارش در ادبياتي پيشتاز بود كه در آن زبان را موضوعي مناسب براي تجربه و آزمودن انديشه‌ها مي‌دانستند. از زباني ديگر ادبيات با زبان شكل مي‌گيرد و نه با اشيا و موضوعاتي كه با اين زبان توصيف مي‌شوند. بعدتر موضوع اصلي‌اش را نقد قالب‌هاي ادبي مرسوم از گذشته در شعر، نثر، نمايشنامه‌نويسي و انتظارات خواننده از ادبيات قرار داد كه در نمايشنامه «اهانت به تماشاچيان» ديده مي‌شود. در گام بعدي پيتر هانتكه با موضع‌گيري‌هاي مستقيم و مرسوم در ادبيات مخالفت كرد و مباني نظري خود را در نقد زبان مطرح كرد. در ادامه اين راه نيز دوباره به شيوه روايت سنتي بازگشت. بسياري او را در اين راه پيرو «اشتيفتر» مي‌دانند و او را با اين نويسنده مقايسه مي‌كنند، اما هانتكه خود مخالف اين نظر است. حالا او را براي نوشتن نمايشنامه‌هايي كه گاهي ابزورد هستند، مي‌شناسيم.
موضع سياسي هانتكه در ارتباط با جنگ بالكان و تجزيه يوگسلاوي بود كه به نظر مي‌رسيد از صرب‌ها دفاع مي‌كرد اما واقعيت امر اين‌طور نبود. بعد از آن جنگ تعداد بسيار زيادي از آن منطقه به اتريش پناهنده شدند، چون با اتريش هم‌مرز بود و مسائل سياسي و ادبي را پيش آورد كه هانتكه هم موضعي در اين بحث‌ها گرفت.
اهداي جايزه نوبل را به نويسنده‌اي نمي‌توان داوري كرد، اما هميشه در هر جايزه‌اي نويسندگاني هستند كه مغبون مي‌شوند تا يك نفر اين جايزه را به دست بياورد. هيچ‌وقت در مورد هيچ جايزه‌اي نمي‌توان گفت داوران درست عمل كرده‌اند و بايد همين فرد مورد تجليل قرار مي‌گرفت.