بنايي براي گفت‌وگوي بين‌الاديان
محمود فاضلي
ششمين ديدار ميان پاپ فرانسيس رهبر كاتوليك‌هاي جهان و احمد الطيب شيخ الازهر در جريان امضاي «سند برادري انساني»، در واتيكان صورت گرفت. اين ملاقات پشت درهاي بسته و به مدت 15 دقيقه انجام شد. محور اين ديدار گسترش صلح در جهاني مملو از انواع كينه و افراط‌گرايان مذهبي بود. در اين ملاقات همچنين در مورد «موضوع حمايت از خردسالان زير 18 سال در جهان مجازي اينترنت» گفت‌وگو شد. اين موضوع در برنامه كميته عالي برادري انساني، از زمان تاسيس اين كميته در شهريور ماه قرار گرفته است.
به گفته پاپ، نهادهاي بزرگ ديني مسووليت بزرگي در نشر اصول برادري و محبت و صلح دارند. سند اخوت و انسانيت بشريت را به سمت صلح جهاني و همزيستي مي‌برد و همگان را به مخالفت با خشونت و تندروي دعوت مي‌كند. او همچنين بر لزوم همكاري بيشتر ميان اين دو نهاد درباره نشر اصول برادري و فرهنگ همزيستي مشترك تاكيد كرد. شيخ الازهر نيز اين ديدار را دعوت واقعي به پيروان اديان درسراسر جهان درباره لزوم پايبندي به برادري، انسانيت و مخالفت با نفرت‌پراكني و كينه‌ورزي و سند اخوت و انسانيت مورد توجه جهان عربي و اسلامي دانست.
از جمله افراد حاضر مي‌توان به شيخ سيف بن زايد آل نهيان نخست‌وزير و وزير كشور امارات و همچنين سفير مصر در واتيكان نيز اشاره كرد. نامبردگان در همايشي دو روزه كه تحت عنوان «كرامت كودكان Child Dignity » برگزار شد، حضور داشتند. همچنين جزييات «طرح كميته عالي برادري انساني» براي پروژه مجموعه بين‌الادياني تحت عنوان «خانه خانواده ابراهيمي Abrahamic Family house» كه در جزيره سعاديه در كنار موزه لوور ابوظبي اجرا خواهد شد، به اطلاع پاپ رسيد. بن زائد، وليعهد ابوظبي در بهمن ماه گذشته و در راستاي آنچه نزديكي بين اديان ابراهيمي (اسلام، مسيحيت و يهود) خوانده بود، خانه اديان موسوم به «بيت العائله الإبراهيميه» (خانه پيروان اديان ابراهيمي) را در حضور پاپ و احمد الطيب، در ابوظبي افتتاح كرد. اين پروژه شامل يك مسجد، يك كنيسه و كليسا است. چهارمين بنا نيز ساختماني است كه براي مركز مطالعات و تحقيقات برادري انساني درنظر گرفته شده كه هدف آن شناخت سه دين ابراهيمي براي همگان است. ضمنا اين بنا محل برگزاري مراسم تشريفاتي اهداي جايزه «برادري انساني» نيز خواهد بود.
پاپ فرانسيس رهبر كاتوليك‌هاي جهان سال گذشته در نخستين سفر رهبر مسيحيان جهان به كشورهاي حوزه خليج‌فارس و در سفر به امارات، سند جهاني «صلح و همزيستي مسالمت‌آميز» ميان اديان مختلف كه نتيجه همكاري مشترك و رايزني مستمر طي بيش از يك و نيم سال ميان شيخ الازهر و پاپ كه يك سند مهم در تاريخ روابط ميان الازهر و واتيكان و نيز در تاريخ روابط ميان اسلام و مسيحيت به شمار مي‌رود را امضا كرده بود.
اين سند دربرگيرنده بندهايي مربوط به تقويت گفت‌وگوها و نزديكي ميان اديان مختلف در سايه افزايش سخنان نژادپرستانه و پررنگ شدن جلوه‌هاي زندگي مادي است. پاپ از «گام رو به جلو» در گفت‌وگو با مسلمانان استقبال كرده اما گفت كه روند اين تماس‌ها نياز به اين دارد كه «مانند ميوه‌ها برسد.» او امضاي سند «برادري انساني براي صلح جهاني» به همراه احمد الطيب، شيخ الازهر را ستود. سندي كه خواستار «مبارزه با افراطي‌گري» شده و در آن بر آزادي ديني، حفاظت از اماكن زيارتي و حمايت از حق شهروندي «اقليت‌هاي به حاشيه رانده شده» تاكيد شده بود. سفر سال گذشته پاپ به امارات به دليل نقش اين كشور در جنگ يمن و مشاركت در ائتلافي به رهبري عربستان براي جنگ با حوثي‌هاي يمن، با انتقادهاي شديدي روبه‌رو بود.
رهبر كاتوليك‌هاي جهان در سفرش به مصر در ارديبهشت 96 و براي شركت در اختتاميه كنفرانس جهاني صلح الازهر تاكيد كرده بود هيچ صلحي بدون آموزش جوانان براي احترام به يكديگر و گفت‌وگوي سازنده به دست نمي‌آيد. آينده بشريت بر پايه مذاكرات ميان اديان و فرهنگ‌هاست.
مذاكره ميان اديان براي رسيدن به صلح و مقابله با اختلافات لازم است. خشونت ناشي از عوامل زيادي است كه از جمله آن تمايل به قدرت، تجارت سلاح و تندروي ديني است. مصر وظيفه منحصر به فردي در تقويت صلح در منطقه دارد. نمي‌توان با نام خدا مرتكب خشونت شد. من از مصر مي‌خواهم تا تكيه كردن بر اصل خدا و وطن براي همگان را ثابت كند و به حقوق بشر احترام غيرمشروط بگذارد.