حسن روحاني سخنراني روز دانشجوي امسال را در غياب خبرنگاران در دانشگاه فرهنگيان ايراد كرد
روتوش رييسجمهور
بنزين 2 نرخي و دلار چند نرخي فسادآور است اما در شرايط اضطراريم
سالن از هميشه كوچكتر است، دانشجوها هم با آن تعريف كلاسيك فاصله دارند، نوع لباسهايشان هم بيشتر به معلمان شبيه است تا دانشجويان، ديگر خبري از فرياد اعتراض يا تشويق حمايت به محض ورود نيست، انگار همه آرامترند، كسي بنر به دست از 8 سال و 9 ماه و 24 روز حصر نميگويد، بنزين و شكل و شمايل برخورد با معترضان حرف اول دانشجوها نيست، دغدغهها با آنچه از يك دانشگاه و دانشجوهايش انتظار داريد، متفاوت است؛ اينجا «دانشگاه فرهنگيان» است. دانشگاهي پر اهميت و در تراز دانشگاههاي بزرگ ايران ولي غيرقابل قياس در زمينه فعاليتهاي سياسي و اثرگذاري بر نمودار اين عرصه. اين همه آن چيزي است كه ميتوان در غياب اهالي ركن چهارم دموكراسي از تصاوير منتشر شده در پايگاه اطلاعرساني رييس قوه مجريه دريافت.
«روحاني به دانشگاه فرهنگيان رفت»، انتخابي امن براي مردي كه چنان نگذشته از روزي كه با 24 ميليون راي همين دانشجوها و جوانان دوباره بر كرسي رياست پاستور نشست ولي حالا بدون سر و صداهاي مرسوم، بياعلام قبلي، بدون پخش زنده و بيحضور خبرنگاران به دانشگاه ميرود. آن هم روز پس از «روز دانشجو»؛ روزي كه محمدباقر قاليباف در دانشگاه علامه طباطبايي گذراند و ساعاتي پيش از حضور ويژه و سفارشياش در وزارت كشور، سينه به سينه منتقدانش پيش رفت و از كاستيها گفت و همه را به دولت گره زد. 2 روز پس از روزي كه سيدابراهيم رييسي به دعوت بسيجيان دانشگاه تهران در اين دانشگاه حاضر شد و بيپرده انتقاداتي را شنيد كه شايد گفتنش از قاب «رسانه ملي» نيازمند خداحافظي او با كرسي قاضيالقضاتي بود؛ همانند آنچه بر رييس پيشين قوه قضاييه گذشت. روحاني در روزي به دانشگاه فرهنگيان رفت كه سعيد جليلي در دانشگاه شهيد بهشتي روز سادهاي را پشت سر نگذاشت اما به لطف حضور خبرنگاران و عكاسان حملاتش به برجام و سياست خارجي دولت دوازدهم دست به دست در شبكههاي اجتماعي ميچرخد ولي انگار كسي حواسش به گفتههاي رييسجمهوري نيست.
قدرت نقد شود
حرفهاي روحاني در دانشگاه فرهنگيان با آنچه كه در همايشهاي خارج از دانشگاه گفته چندان متفاوت نيست و شايد همين عامل اصلي بازخوردهاي حداقلي براي مردي است كه روزگاري هر چه ميگفت و هر چه ميكرد با حمايتهاي بيشمار همراه ميشد. رييسجمهوري ابتداي اظهاراتش در دانشگاه از لزوم نقد قدرت سخن گفت. او نقد دولتش را بياشكال دانست و تاكيد كرد:«دولت بدون اشكال و ايراد نيست و از انتقاد سازنده استقبال ميكند. قدرت بايد نقد شود چون اگر نقد نشود احتمال انحراف دارد و كشور دانشجويي ميخواهد كه با صراحت و شهامت حرف بزند و مسوولان را نقد كند.» رييسجمهوري كه پيش از اظهاراتش مطابق رسم معمول شنونده گفتههاي دانشجويان بود، خاطرنشان كرد:«از طرح بيان روشن، شفاف و نقادانه دانشجو نسبت به دولت خوشحال ميشوم و اين آزادي بيان جزو افتخارات انقلاب اسلامي است.» روحاني همچنين گفت:«فعاليتهاي دانشجويي و آزادي دانشجويان و همين مراسم 16 آذر نيز در اين دولت اوج گرفت و پررنگ شد. شما 16 آذرهاي قبل از اين دولت را ببينيد، آيا به اين گرمي و پرشوري بود؟ دانشجوي ستارهدار يكي از معضلات بود و در آغاز دولت ما همه اعتراض ميكردند كه چرا اين معضل حل نميشود. امروز وزير علوم اعلام ميكند كه ما دانشجوي ستارهدار نداريم و اين يك اقدام مهم و بزرگ است.»
به مخالفان بيشناسنامه نگفتم
مطابق معمول يكي از انتقاداتي كه دانشجوهاي نزديك به جريان سياسي اصولگرا يا فعالان اين عرصه به رييسجمهوري مطرح ميكنند، مربوط به اظهاراتي است كه او در روزهاي پيش از انعقاد برجام مطرح كرده بود. اظهاراتي كه كليدواژه «بيشناسنامه» را به منتقدان هديه كرد. در دانشگاه فرهنگيان نيز اين مساله از سوي سخنران عضو بسيج دانشگاه مطرح شد اما روحاني در پاسخ به آن با بيان اينكه «اگر بگوييم فلان فرد، مخالفان را بيشناسنامه خوانده است، حرف نادرستي است»، تاكيد كرد:«در يك مراسم سخنراني فردي سخني بر زبان آورد كه مردم و ملت اينچنين ميگويند و من گفتم از طرف مردم نگوييد بلكه بگوييد، نظر حزب من اين است و منظور من از شناسنامه اين بود و اينكه نه به عنوان كل ملت ايران سخن بگوييد.» نفر اول قوه مجريه متذكر شد:«اگر كسي بخواهد به نمايندگي از ملت صحبت كند، رييسجمهوري است. اينگونه سخنان را تحريف نكنيم كه به نفع كشور نبوده و نبايد اينگونه عمل كنيم و بايد واقعيتها را درك كنيم و همه زوايا را براي منفعت كشور در نظر بگيريم.» رييس دولت دوازدهم با طرح اين پرسش كه «آيا كسي در جامعه وجود دارد كه هيچ اشكالي نداشته باشد» تاكيد كرد:«دولت هم حتما اشكالاتي دارد و اگر تصميمي اتخاذ ميكنم، بيترديد در دولت مشورت ميكنم يا در شوراي اقتصاد و شوراهاي عالي كشور به بحث و رايگيري ميگذاريم و اگر قانون باشد به صورت لايحه به مجلس ارسال ميكنيم. بسيار مهم است كه در اين شرايط ضمن بيان نقد يكديگر را ياري كنيم. اگر راهحل بهتري پيشنهاد داريم، بيان شود و مورد استفاده همه مسوولان قرار گيرد.»
چرخش كليد در 100 روز نخست
مساله ديگري كه فعال بسيج دانشجويي به آن اشاره كرد، وعده روحاني براي حل 100 روزه مسائل بود. وعدهاي كه حاميان دولت معتقدند كه در زمان خود عملياتي شده ولي در نقطه مقابل، مخالفان با اشاره به وضع كنوني با آن مخالفت ميكنند. رييسجمهوري در همين زمينه با بيان اينكه «در انتخابات سال 92 اعلام كردم كه گزارش 100 روزه اوليه اقدامات دولت و اعلام اقدامات و برنامههاي 4 ساله دولت در پايان دولت يازدهم دو برنامه اصلي دولت است» تاكيد كرد: «چه زماني در كشور گفتم كه مشكلات را 100 روزه حل ميكنيم؟ بسياري از دولتها در جهان برنامه گزارش اقدامات 100 روزه و برنامههاي 4 ساله دارند و اين اختراع و اكتشاف ما نيست.» او تصريح كرد:«در همان 100 روز ابتدايي دولت يازدهم بود كه اولين توافق با 1+5 و 6 قدرت جهاني به صورت توافق موقت انجام، تصويب و اعلام شد. حتي حق غنيسازي جمهوري اسلامي ايران به عنوان مهمترين دستاورد در آن توافق موقت به رسميت شناخته شد چراكه تا آن روز به دليل قطعنامههاي شوراي امنيت، غنيسازي كشور را به رسميت نميشناختند اما اعلام كردند كه ايران حق غنيسازي دارد و اين بزرگترين دستاورد 100روز اول بود. همين توافق موقت گشايشي در پولهاي كشور ايجاد كرد و كليد ما چرخيد و 700 ميليون دلار طبق توافق ژنو به صورت ماهانه آزاد شد.»
اعترافات يك «روحاني»
گفتيم كه خبري از شعارهاي بنزيني و فريادهاي اعتراضآميز در دانشگاه فرهنگيان بر سر رييس قوه مجريه نبود ولي اين كافي نبود تا رييسجمهوري خود به اين مساله نپردازد در حالي كه ميداند خود و دولتش به واسطه تصميم اتخاذ شده در شوراي عالي هماهنگي اقتصادي اين روزها زير شديدترين انتقادها قرار دارند. رييس دولت دوازدهم در ميان اظهارات خود به مسالهاي پرداخت كه روزهاست توسط فعالان فضاي مجازي و ناظران مطرح ميشود. رييسجمهوري ايران حدود 5 سال پيش «بنزين دو نرخي را فسادآور خوانده بود» و اقدام به تكنرخيسازي بنزين كرد ولي حالا دوباره بنزين دو نرخي شده و اين تناقض دقيقا مسالهاي است كه موجي از انتقادها را به سمت او روانه كرد. روحاني اما ديروز بار ديگر بر گفته 5 سال پيش خود پافشاري كرد و بنزين دو نرخي را عامل فساد خواند. او با بيان اينكه «بنزين 2 نرخي و دلار چند نرخي سخت و فسادآور است»، گفت:«اما گاهي شرايط اضطرار به وجود ميآيد و بايد در دوران سختي قبول كنيم و همه بايد در كنار هم باشيم و دانشگاهها در چگونگي اجراي اين طرح وارد شوند.»
نميخواستيم بنزين وارد كنيم
رييسجمهوري همچنين به موضوع اصلاح قيمت بنزين اشاره كرد و با تاكيد بر اينكه قانون ما را موظف ميكند قيمت حاملهاي انرژي را افزايش دهيم، گفت:«هميشه اين بحث وجود داشته كه افزايش قيمت بنزين به يكباره انجام شود يا به صورت سال به سال و كارشناسان نظرات متفاوتي در اين زمينه دارند. اساس تصميم به سهميهاي كردن و افزايش قيمت بنزين اين بوده كه نيازمند به واردات بنزين نشويم. قبل از اين دولت، بنزين و گازوييل وارد ميكرديم و حتي در فصل زمستان گاز را هم وارد ميكرديم به طوري كه يكي از كشورهاي همسايه شمالي وقتي در يك زمستان سخت متوجه نياز ما به گاز شد، قيمت را 9 برابر كرد و دولت قبل ناچار به پرداخت آن شد. خوشبختانه امروز نيازي به واردات گاز نداريم و حتي به كشورهاي عراق و تركيه گاز صادر ميكنيم. در گازوييل هم امروز صادركننده هستيم و در بنزين خودكفا شدهايم در حالي كه در مقطعي مجبور بوديم براي تامين بنزين از پتروشيميها استفاده كنيم كه براي محيط زيست مشكلساز بود. با اين تصميم براي بنزين به دنبال كنترل مصرف بوديم. مصرف بنزين در كشور در سال 97، 11 درصد افزايش يافته بود و پيشبيني اين بود كه امسال نيز 10 درصد افزايش مصرف داشته باشيم كه اگر با همين روند ادامه مييافت در سال 1400 دوباره به واردكننده بنزين تبديل ميشديم.»