«انتخابات»؛ عالي‌ترين نماد مردم‌سالاري در نظام جمهوري اسلامي است و حالا تنها 72 روز تا تحقق آخرين نوبت برگزاري آن زمان باقي است، از اين‌رو چندان دور از انتظار نيست كه گروه‌ها و احزاب سياسي با طرح مسائل انتخاباتي در شرايطي به دنبال جلب‌نظر مردمي باشند كه تحليلگران معتقدند اگر اوضاع به روال كنوني باقي بماند و تغييري به سود مردم رخ ندهد و مجموع اركان نظام دوباره به سوي مردم بازنگردند، احتمالا شاهد انتخاباتي با مشاركت كمتر خواهيم بود اما در اين ميان آنچه دور از انتظار است، اظهارات سياسي يا به عبارتي صحيح‌تر، جناحي نظامياني است كه از سوي بنيانگذار نظام جمهوري اسلامي و رهبري نظام صراحتا از دخالت در انتخابات نهي شده‌اند. جلد نوزدهم، صفحه يازدهم، صحيفه امام خميني. آدرس دقيق يكي از چندين توصيه‌هاي بنيانگذار جمهوري اسلامي به نظاميان در زمينه انتخابات است، توصيه‌اي كه حالا و با گذشت حدود 30 سال از درگذشت ايشان، اختلاف‌نظر بر سر تحقق تمام و كمالش آنقدر هست كه نتوان توصيف دقيقي ارايه داد.
«همه دنيا دنبال اين هستند كه ارتش‌شان از امور سياسي كنار باشد، آنها يك چيزي مي‌فهمند كه مي‌گويند اين را! ما كه مي‌خواهيم سپاه و ارتش جندالله باشند و دسته‌بندي نداشته باشند و جهات سياسي را كنار بگذارند براي اينكه اگر جهات سياسي و مناقشات سياسي در سپاه رفت و در ارتش رفت، بايد فاتحه اين سپاه و ارتش را بخوانيم.» اين بيان صريح بنيانگذار جمهوري اسلامي و تاكيد ايشان بر لزوم پرهيز نظاميان از دخالت در انتخابات است. رهبر انقلاب نيز بر اساس آنچه محمدرضا نقدي، فرمانده اسبق سازمان بسيج مستضعفان در سال 92 گفته، به‌طور شفاهي سپاه و بسيج را از دخالت در انتخابات نهي كرده است.
سپاه و انتخابات
با بالا گرفتن تب انتخابات در كشور، همواره حرف و حديث‌هاي بسياري مبني بر حمايت بخشي از بدنه حاكميت از جناحي خاص مطرح مي‌شود و در اين ميان باتوجه به نيروهاي انساني قابل‌توجه بعضي از افراد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بيش از ساير نهادها در مظان اتهام قرار مي‌گيرند. اتهاماتي كه البته هرگز ثابت نشد ولي هيچ‌گاه از بين هم نرفت؛ تا جايي كه حدود يك‌ماه پس از پيروزي حسن روحاني در انتخابات يازدهمين دوره رياست‌جمهوري ايران در رقابت با سعيد جليلي، محمدباقر قاليباف و محسن رضايي محبوب اصولگرايان، مساله ابلاغيه رهبري و نهي سپاه و بسيج از دخالت در انتخابات و همچنين پرهيز از استفاده يك‌طرفه از تريبون‌هاي نماز جمعه مطرح شد. با اين حال بسياري معتقدند فرماندهان نظامي در انتخابات سال 94 با كليدواژه «ليست انگليسي» قصد حمايت از جناح سياسي خاصي را داشته‌اند.
اين حواشي كه برخي مبدا آن را به انتخابات رياست‌جمهوري سال 84 ربط مي‌دهند و نقطه اوج آن را انتخابات سال 88 مي‌دانند، همچنان جاري و ساري است و به عاملي براي اختلاف جناح‌هاي سياسي تبديل شده ولي در اين ميان محل اشتراك، حمايت همه جناح‌هاي سياسي درون ايران از انجام صحيح وظايف از سوي اين نهاد نظامي يعني پاسداري از مرزها و انقلاب است. شايد آخرين نمونه اين حمايت به مساله تحريم اين نيروي نظامي ايران از سوي ايالات متحده امريكا برگردد كه نمايندگان اصلاح‌طلب و اصولگرا در مجلس با لباسي متحدالشكل در صحن علني حاضر شدند؛ از اين‌رو به نظر مي‌رسد اگر فرماندهان امروز سپاه از حالا براي انتخابات اسفندماه برنامه‌اي مشخص جهت ممنوعيت دخالت اين نهاد نظامي در انتخابات نداشته باشند، دوباره اين شايعات در روزهاي منتهي به انتخابات افزايش خواهد يافت و در اين مسير آنچه مي‌تواند در نقش كاتاليزور وارد عمل شود، اظهارات سياسي- جناحي فرماندهان ديروز و امروز سپاه، بسيج يا ساير نهادهاي نظامي است.
كدهاي انتخاباتي سردار
روز گذشته كليپي دست به دست در شبكه‌هاي اجتماعي فيلتر شده و نشده مي‌چرخيد. كليپي كه در آن مردي با لباسي متفاوت از لباس سبز رنگ سپاهيان از انتخابات مي‌گويد: «تنها راهي كه مردم را از اين بن‌بست خارج مي‌كند، تغيير رويكرد مردم در انتخاب‌هاي‌شان است»؛ اين بخشي از اظهاراتي است كه روز گذشته از تريبون صداوسيماي جمهوري اسلامي و آن هم نه از زبان يكي از مسوولان حاضر در نهادهاي انتخابي يا انتصابي دخيل در امر انتخابات، بلكه از سوي فردي بيان شد كه به‌رغم پذيرش مسووليت جديد با حكم رهبري، اين روزها همچنان به نام فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامي شناخته مي‌شود.
سردار محمد عزيزجعفري كه حالا لباس عادي به تن مي‌كند، راحت‌تر سخن مي‌گويد و البته موضع‌گيري جناحي دارد؛ مثال آنچه در صفحه شخصي خود در شبكه اجتماعي توييتر درباره خنده‌هاي رييس‌جمهوري نوشت. نفر اول سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه 7 ماه و 19 روز پيش جاي خود را به سردار حسين سلامي داد و مسووليت قرارگاه فرهنگي و اجتماعي حضرت بقيه‌الله‌الاعظم را پذيرفت، در برنامه «جهان‌آرا»، از جانب مردم سخن گفت و بر ناكارآمدي مسوولان انتخابي تاكيد كرد. او گفت كه «مردم از گرايشات مختلف خسته شده‌اند و كساني كه قبلا مردم تجربه كرده‌اند، امتحان خوبي پس نداده‌اند. مردم مي‌دانند در همين شرايط اگر به توصيه‌هاي رهبر انقلاب درباره اقتصاد مقاومتي گوش داده مي‌شد بسياري از اين مشكلات نبود.» اشاره غيرمستقيم فرمانده سابق سپاه به شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، ديگه تموم ماجرا» كه در جريان اعتراض‌هاي دي‌ماه 96 شنيده شد، شايد موضوعي اتفاقي باشد ولي با درنظرگيري مستثناسازي جمعي از اصولگرايان از سايران و «عدالت‌خواه» ناميدن آنان مي‌تواند به منزله كدهاي انتخاباتي فردي محسوب شود كه شايد ديگر فرمانده سپاه نباشد ولي هنوز يك نظامي تمام و كمال است.
او گفته‌هايش را به مردم منحصر نكرد و در ادامه شوراي نگهبان را نيز مخاطب قرار داد. او كه معتقد است كه «مديريت كشور بايد با همان نگاه رهبري كه نگاه اسلام ناب است، هماهنگ شود» خواستار بررسي «عقبه فكري» افراد و كانديداها توسط شوراي نگهبان شده و تاكيد كرد كه «اگر كسي در اين مباني اشكال داشته باشد، سنجش آن، وظيفه سنگين شوراي نگهبان است كه فكر نمي‌كنم شوراي نگهبان با اين دقت نگاه و روي مباني فكري افراد براي تاييد صلاحيت تمركز كند. الان در همين كشورهايي كه مهد دموكراسي هم هستند بايد نگاه فرد با نگاه حكومت بخواند. اما آقاياني كه اينجا روي كار مي‌آيند كه ابايي ندارند بگويند ديدگاه ما با رهبري اختلاف دارد. خوب اگر ديدگاهت اختلاف دارد براي چه آمدي؟ خيلي‌ها ادعاي انقلابي بودن كردند و مي‌كنند. مهم اين است كه چه كسي ديدگاه‌هايش به صورت واقعي منطبق بر اسلام ناب باشد. در همه كشورها اين‌طور است كه عقبه فكري افراد را بررسي مي‌كنند. از اول انقلاب تا امروز مشكل ما در اداره كشور با تفكراتي كه به اسم تفكر انقلابي اما در حقيقت تفكر ليبرالي بوده‌اند، بوده است. براي حل اين معضل يا عبور از اين مشكل بايد كساني كه در چارچوب اين نظام هستند، پاي كار بيايند.»
شبكه‌اي براي راستي‌ها
اتمسفر جامعه ايران به گونه‌اي است كه اظهارات انتخاباتي از سوي مسوولان ارشد با بازخوردهايي قابل توجه مواجه مي‌شود ولي اين بازخوردها زماني دوچندان مي‌شود كه يكي از مقامات نظامي به‌ويژه نظاميان به‌رغم نهي صريح بنيانگذار جمهوري اسلامي از انتخابات بگويند و بايدها و نبايدهايي را براي مردم تعيين كنند. بدين‌ترتيب انتشار گسترده و انتقادات مجازي از گفته‌هاي فرمانده سابق سپاه امري است قابل‌درك ولي در اين ميان آنچه بيشتر مورد توجه قرار گرفت؛ شبكه پخش‌كننده اين اظهارات است. اين روزها صداوسيما بيشتر از هر زمان ديگري محل رفت و آمد چهره‌هاي جديدي است كه به‌لحاظ خطمشي بيشتر از گذشته به اصولگرايان تعلق خاطر دارند ولي همچنان در اين ميان هستند شبكه‌هايي كه از سوي اصولگرايان بنا نهاده شدند، جان گرفتند و حالا فعاليت مي‌كنند.
گفتيم كه سردار عزيزجعفري در برنامه «جهان‌آرا» از انتخابات گفته است و اين يعني مبدا پخش اين اظهارات شبكه افقي است كه بسياري از فعالان در آن به اصولگرا بودن شهره‌اند و جالب‌تر آنكه برنامه «جهان‌آرا» كه بيشتر با وحيد يامين‌پور و اميرحسين ثابتي، دو مجري نزديك به جبهه پايداري خود شناخته مي‌شود، بيان شده است. اين برنامه تلويزيوني كه بعد از تغيير رييس قوه قضاييه پيشقراول ساير شبكه‌هاي صداوسيما در انتقاد از مشي صادق آملي‌لاريجاني در دستگاه عدليه بود، اين روزها مي‌كوشد بسياري از ناكارآمدي‌هاي كشور را در مرحله نخست بر گردن دولت دوازدهم انداخته و در مرحله دوم از قصورهاي مجلس شوراي اسلامي به‌ويژه نمايندگان اصلاح‌طلب و اعتدالگراي آن بابت عدم نظارت صحيح بر پاستور انتقاد كند. يامين‌پور كه خود اين روزها براي حضور در انتخابات دوره يازدهم مجلس شوراي اسلامي نام‌نويسي كرده، چه در برنامه «جهان‌آرا» و چه در برنامه «ميدان انقلاب» شبكه سوم، خطمشي مشخصي را طي مي‌كند، «جداسازي اصولگرايان از صف مسوولان» و «انداختن مشكلات بر سر نهادهاي انتخابي» خط‌و مشي كه اين‌بار درشبكه افق و با حضور فرمانده سابق سپاه پاسداران پي گرفته شد.
آينده يك فرمانده
در وصف خلق و خو و عِده وعُده نظامياني كه لباس سپاه، ارتش، بسيج و نيروي انتظامي را به كناري گذاشته يا مسوولان نهادهاي اطلاعاتي كه اقدامات گذشته‌شان را به فراموشي سپردند و پا به عرصه سياست گذاشتند، سخن‌ها بسيار است و از اين‌رو زماني كه فردي نظامي بيشتر از گذشته از سياست مي‌گويد و به حاميان يك طيف سياسي خاص مي‌تازد و مسوولان نزديك به آن جريان را مورد هدف قرار مي‌دهد، اين شائبه ايجاد مي‌شود كه شايد فرمانده روزهاي نه چندان دور حالا به دنبال آينده‌اي متفاوت براي خود است. از اين‌رو زماني كه سردار عزيزجعفري در صفحه شخصي خود در شبكه اجتماعي توييتر به تصميم دولت براي افزايش قيمت بنزين تاخت و با يادآوري مذاكرات ديروز و امروز مقامات جمهوري اسلامي با كشورهاي غربي نوشت كه «مردم مي‌بينند و متوجه مي‌شوند كه مسوولان، براي مذاكره با خارجي‌ها چقدر وقت مي‌گذارند؛ اگر درصد كمي از اين زماني كه براي گفت‌وگو و اقناع خارجي‌ها و راضي كردن آنها گذاشتند و مي‌گذارند را براي گفت‌وگو با مردم صرف مي‌كردند مردم اقناع مي‌شدند و شايد با اين طرح همراهي مي‌كردند»، اين شائبه ايجاد شد كه بعيد نيست او نيز همچون بسياري از يارانش سوداي فعاليت رسمي سياسي را در سر دارد.
سردار سرلشكر محمدعلي عزيزجعفري، فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامي شب گذشته با حضور در برنامه تلويزيوني «جهان‌آرا» كه به طيف نزديك به جبهه پايداري در سازمان صداو سيما منتسب است، نسبت به وضعيت اقتصادي كشور انتقاد كرد و با اشاره به انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي خواستار دقت بيشتر شوراي نگهبان در بررسي «عقبه فكري» كانديداها شد او همچنين در بخش ديگري از اظهاراتش گفت: «تنها راهي كه مردم را از اين بن‌بست خارج مي‌كند، تغيير رويكرد مردم در انتخاب‌هاي‌شان است.»