اسكي يكي از جذابترين و مفرحترين رشتههاي ورزشي است كه هر ساله با شروع فصل سرما و آغاز بارش برف، دوباره رونق ميگيرد. هر جا كه برف روي يك تپه نشسته باشد، ميتواند محيطي براي اين ورزش باشد؛ ورزشي كه هم در سطح آماتور و هم در سطح حرفهاي علاقهمندان بسيار زيادي را به خود جذب ميكند. خوشبختانه كشور ما جزو كشورهايي است كه به دليل وجود محيطهاي كوهستاني و برفخيز زياد در آن، پيستهاي اسكي طبيعي زيادي دارد. اين پيستهاي اسكي طبيعي همهساله پذيراي افرادي است كه به سنتيترين شكل ممكن به ورزش اسكي روي ميآورند. احتمالا شما هم كساني را ديدهايد كه از بالاي يك تپه با يك تويوپ يا حلقه لاستيك يا مشمع به سمت پايين سر ميخورند. بله اين هم نوعي از اسكي است.
اسكي آماتوري
ورزش اسكي اما در واقعيت يك فرمت كاملا مشخص با تجهيزات تعريف شده دارد. تجهيزاتي كه البته تهيه آن گران تمام ميشود و به همين دليل در پيستهاي اسكي باشگاههايي هستند كه اين لوازم را كرايه ميدهند. وسايل اسكي بهطور كلي به دو بخش مهم تقسيم ميشود؛ بخش پوشاك اسكي و بخش وسايل جانبي يا همان ست اسكي. در بخش پوشاك اسكي، ورزشكار بايد در انتخاب لباس، شلوار، دستكش، جوراب و عينك اسكي دقت لازم را به كار ببندد تا با در نظر گرفتن سطح خود اعم از مبتدي تا پيشرفته موارد مورد نظر را تعيين كند.
ست اسكي و وسايل جانبي نظير چوب اسكي، باتوم، كفش و كلاه ايمني و كلاه بافت ديگر مواردي هستند كه اسكيباز بايد در انتخاب آنها دقت لازم را داشته باشد.
نكته ديگري كه در ورزش آماتوري اسكي بايد در نظر گرفت، آموزشهاي ابتدايي اين رشته است. محيط كوهستاني و سرعتي كه اسكيباز هنگام سر خوردن به سمت پايين ميگيرد، ميتواند خطراتي را براي اسكيباز به همراه داشته باشد. پس اگر شما نيز روزي خواستيد به انجام اين ورزش بپردازيد، حتما آموزشهاي حداقلي لازم را ببينيد و آنگاه با استفاده از تجهيزات مناسب اسكي را تجربه كنيد. همانطور كه ذكر شد كشور ايران پيستهاي اسكي زيادي دارد. از جمله آن ميتوان به پيست اسكي توچال، دربندسر، آبعلي، شمشك و ديزين در استان تهران، پيست اسكي خور در استان البرز، پيست اسكي آلوارس در استان اردبيل، پيست اسكي پولاد كف به عنوان دومين پيست اسكي بزرگ ايران در استان فارس و نزديكي شهر شيراز و چندين و چند پيست ديگر اشاره كرد؛ پيستهايي در حاشيه رشته كوههاي البرز و الوند كه حتي گردشگران خارجي زيادي را نيز هر ساله به سمت خود ميكشند.
اسكي آلپاين چيست؟
اسكي آلپاين معروفترين نوع اسكي در جهان است. اين ورزش به صورت كلي با نام DownHill نيز شناخته ميشود؛ به معناي پايين آمدن از تپه يا كوه است. البته اسكي آلپاين هم ميتواند روي برف (چه طبيعي و چه مصنوعي) و هم روي چمن باشد كه هر يك ابزار خاص خود را ميطلبند. فرمت حرفهاي اسكي آلپاين شامل چند زيرمجموعه ميشود. هر ساله مسابقات حرفهاي اسكي در اين بخشها انجام ميشود. زيرمجموعههاي اسكي آلپاين شامل اسلالوم، اسلالوم بزرگ، دانهيل، سوپرجي و اسكي تركيبي است كه مسابقات حرفهاي نيز در اين رشتهها برگزار ميشود. البته مسابقات ورزشي زمستاني شامل رشتههاي ديگري نظير پرش با اسكي، اسكي بياتلون يا صحرانوردي، لوژ سواري و چند رشته ديگر نيز ميشود.
زيرمجموعههاي اسكي آلپاين
اسلالوم: اسلالوم به معناي مارپيچ است. اسكي آلپاين اسلالوم يعني شما به عنوان اسكيباز بايد از تپه به سمت پايين حركت كنيد و حركتهاي زيكزاگي انجام بدهيد. اين حركات زيكزاگي از بين پرچمهايي است كه در مسير تعبيه شده است. فواصل بين پرچمها يا علامتهايي كه از آنها بايد عبور كنيد بسيار تنگ است و بين 6 تا 15 متر از هم فاصله دارند.
اسلالوم بزرگ: اسلالوم بزرگ همانند اسلالوم معمولي است با اين تفاوت كه فاصله پرچمها از يكديگر بيشتر است و اين باعث ميشود اسكيباز بتواند سرعت بيشتري نيز بگيرد. فاصله بين پرچمها در اسلالوم بزرگ چيزي حدود 35 متر است.
دانهيل: اين اسكي با روش آزاد و با سرعت زياد در يك مسير مستقيم و بدون پيچ و كنترل انجام ميشود. در اين رشته اسكيبازان مسيري طولانيتر از ديگر رشتههاي اسكي آلپي را طي ميكنند و پيچهاي مسير كمتر و بازتر از ديگر رشتههاست. سرعت شركتكنندگان گاه به ۱۵۰ كيلومتر در ساعت ميرسد.
سوپرجي: سوپرجي چيزي بين اسلالوم بزرگ و دانهيل است. فاصله پرچمها نسبت به اسلالوم بزرگ خيلي طولانيتر و سرعتي كه اسكيباز ميگيرد بسيار بيشتر است. در اين نوع اسكي قسمتهايي از پيست براي پرش در نظر گرفته شدهاند. چيزي كه در اسلالومهاي ديگر به چشم نميخورد. اسكي تركيبي: همانطور كه از نام اين نوع اسكي مشخص است، اسكيباز در اين رشته چندين حالت مختلف را تجريه ميكند. اسكيباز ابتدا يك مسير اسكي سرعت و سپس يك مسير مارپيچ كوچك را ميپيمايد و هر كس كه مجموع زمانش كمتر باشد، برنده است. البته تمامي اين رشتهها از ابتدا در اسكي آلپاين وجود نداشتهاند و به تدريج به مجموعه مسابقات اضافه شدهاند.
تاريخچه مسابقات قهرماني آلپاين
مسابقات جهاني اسكي آلپاين يك رقابت بينالمللي است كه در سال 1966 توسط جمعي از متخصصان و علاقهمندان به اين رشته پايهگذاري شد. اين جمع شامل سرگ لنگ روزنامهنگار فرانسوي، هنور بنت مدير پيست اسكي آلپ از فرانسه و باب بتي از ايالات متحده ميشد. اين طرح با حمايت رييس فدراسيون جهاني اسكي مارك هولدر در سال 1967 در كنگره FIS (مخفف عبارت فرانسويFédération Internationale de Ski) مطرح شد و مورد قبول قرار گرفت. از آن موقع مسابقات اسكي آلپاين هر ساله برگزار ميشود. اين مسابقات يكي از مسابقات حرفهاي جهان به حساب ميآيد كه از همان ابتدا در دو قسمت زنان و مردان برگزار شده است. بدون احتساب امسال تاكنون 53 دوره از اين رقابتها برگزار شده است. در كنار اين مسابقات كه به جام جهاني معروف است، رقابتهاي قهرماني اسكي جهان كه هر دو سال يكبار و رقابتهاي المپيك زمستاني كه هر 4 سال يكبار برگزار ميشود هم وجود دارد. البته بسياري از كارشناسان جامجهاني را بسيار باارزشتر از رقابتهاي قهرماني جهان ميدانند، چراكه قهرمان آن در طول فصل و بعد از سپري كردن تعداد زيادي رقابت مشخص ميشود. در ابتدا جامجهاني فقط در بخشهاي اسلالوم، اسلالوم بزرگ و دانهيل برگزار ميشد. از سال 1974 مسابقات اسكي تركيبي و از سال 1982 مسابقات سوپرجي به رقابتها اضافه شد. در ادوار برگزار شده مسابقات تاكنون كشور اتريش با كسب 34 مدال طلا شامل 17 طلاي مردان و 17 طلاي زنان بهترين عملكرد را به ثبت رسانده است. بعد از اتريشيها اسكيبازان كشورهاي سوييس و امريكا در ردههاي دوم و سوم به چشم ميخورند. اولين قهرمان اين رقابتها در سال 1967 جان كلود كيلي فرانسوي بود كه توانست در سال 68 از عنوان قهرمانياش دفاع كند. مسابقات جامجهاني تاكنون در 25 كشور جهان برگزار شده است. گرچه كشورهايي از نيمكره جنوبي نيز ميزباني اين رويداد را بر عهده داشتهاند اما بيشتر مناطق اسكانديناوي ميزبان مسابقات بودهاند. تاكنون در مجموع ادوار اين رقابتها منطقه كوهستاني كيتزبوهل در اتريش بيشترين ميزباني را بر عهده گرفته است. اين منطقه 171 بار ميزبان مسابقات مردان بوده است. اما در قسمت زنان كورتينا دامپتزو در ايتاليا بيشترين ميزباني را بر عهده داشته است. اين منطقه كه يكبار ميزباني المپيك زمستاني 1956 را نيز بر عهده داشته، 94 بار ميزبان مسابقات زنان بوده است.
فرمت مسابقات اسكي آلپاين
رقابتهاي اسكي آلپاين در هر فصل از اكتبر آغاز ميشود و تا ماه مارس ادامه پيدا ميكند. در اين مدت چندين شهر ميزباني رقابتها را بر عهده ميگيرند. به عنوان مثال مسابقات امسال كه از 27 اكتبر آغاز شده، قرار است در 44 مرحله و به ميزباني 22 شهر انجام شود. در هر مرحله ورزشكاران زن و مرد در مادههاي مختلف به رقابت ميپردازند و امتيازات آنها بر اساس هر برد تعيين ميشود و در انتهاي فصل نفر برتر هر بخش و همچنين قهرمان مجموع مسابقات معرفي ميشود.
در فصل گذشته اما تعداد رويدادها 39 و ميزبانها 20 عدد بود. رقابتهايي كه در پايان با قهرماني مارسل هرشر اتريشي در بخش مردان و ميكائلا شيفرين امريكايي در بخش زنان به پايان رسيد. در هر دو بخش مردان و زنان كشور اتريش بود كه مقام قهرماني را تصاحب كرد. مارسل هرشر علاوه بر قهرماني مجموع سال قبل در بخشهاي اسلالوم و اسلالوم بزرگ را نيز به دست آورد. بيت فيوز سوييسي در دانهيل، دومنيم پاريس ايتاليايي در سوپرجي و الكسيس پينتورالت فرانسوي در بخش كمبايند به مقام اول دست يافتند. در بخش زنان نيز ميكائلا شيفرين علاوه بر قهرماني مجموع در سه بخش سوپرجي، اسلالوم بزرگ و اسلالوم نيز مقام قهرماني را تصاحب كرد. نيكول اشميدهوفر در دانهيل و فدريكا بريگنونه در كمبايند اول شدند.
رقابتهاي امسال
مسابقات آلپاين امسال در منطقه سولدن اتريش و با رقابت اسلالوم بزرگ روز بيستوهفتم اكتبر آغاز شد. در پايان دور نخست و در بخش مردان الكسيس پينتورالت فرانسوي اول شد و هموطنش متيو فايوره دوم شد و زان كرانجك اسلونيايي سوم شد. در بخش زنان نيز آليس رابينسون و ميكائلا شيفرين و فسا وورلي اول تا سوم شدند. دور دوم رقابتها روز 24 نوامبر و در منطقه لوي در فنلاند و در ماده اسلالوم برگزار شد. در پايان دور دوم و در بخش مردان هنريك كريستوفرسن نروژي اول شد و كلمنت نوئل فرانسوي در جايگاه دوم ايستاد. همچنين دانيل يوله از سوييس به نشان برنز دست پيدا كرد. در بخش زنان شيفرين و وندي هولدنر و كاتيانا تروپه در مكانهاي اول تا سوم ايستادند. كانادا و منطقه درياچه لوييس ميزبان سومين دوره مسابقات اسكي آلپاين 2019 بود كه در روزهاي سيام نوامبر و اول دسامبر برگزار شد. در اين مرحله دو رقابت دانهيل و اسلالوم بزرگ به انجام رسيد. در دانهيل اين توماس دربين آلماني بود كه اول شد. دومنيك پاريس ايتاليايي دوم شد و بيت فيوز و كارلو جانكا در جايگاه سوم قرار گرفتند. در اسلالوم بزرگ نيز ماتياس ماير اتريشي و دومنيك پاريس ايتاليايي اول و دوم شدند و وينسنت كريشماير اتريشي و مائورو كاويزل سوييسي مشتركا سوم شدند، اما دور سوم زنان در كيلينگتون امريكا برگزار شد و در اسلالوم بزرگ مارتا باسيونو و فدريكا بيرگنونه و شيفرين اول تا سوم شدند. در اسلالوم نيز شيفرين و پترا ويهوا و آنا سويين لارسن در ردههاي اول تا سوم قرار گرفتند.
در روزهاي ششم تا هشتم دسامبر و در منطقه بيور كريك امريكا مرحله چهارم رقابتها در سه بخش اسلالوم بزرگ و دانهيل و اسلالوم بزرگ مردان برگزار شد. در اسلالوم بزرگ ماركو اودرمات و الكساندر كليده و ماتياس ماير اول تا سوم شدند. در دانهيل بيت فيوز اول شد و جان كلاري و وينسنت كريشماير در ردههاي بعد ايستادند. در اسلالوم بزرگ نيز تامي فورد از ميزبان اول شد و كريستوفرسن و ليف كريستيان هر دو از نروژ دوم و سوم شدند. اما دور چهارم زنان در درياچه لوييس كانادا و در دو بخش دانهيل (دو بار) و اسلالوم بزرگ انجام شد. در دانهيل روز نخست استر لدكا اول شد و كورينه شوتر و استفاني ونير دوم و سوم شدند. در دانهيل روز دوم نيكول اشميدهوفر و شيفرين و فرانچسكا مارساگليا اول تا سوم شدند. در اسلالوم بزرگ نيز ويكتوريا ربنزبرگ آلماني اول شد و بعد از او نيكول دلاگو و كورينه شوتر در ردههاي بعد ايستادند.
مرحله پنجم مسابقات مردان در فرانسه و در دو بخش اسلالوم و اسلالوم بزرگ انجام شد. مسابقات مرحله پنجم زنان نيز در كشور سوييس و در دو بخش سوپرجي و اسلالوم بزرگ برگزار ميشود.
بهترينهاي مسابقات امسال تاكنون
در مجموع رقابتهاي برگزار شده تا به امروز در بخش مردان ماتياس ماير با 223 امتياز صدرنشين است. بعد از او كريشماير با 212 و دومنيك پاريس با 204 امتياز دوم و سوم هستند. اين در حالي است كه ماير فقط در بخش سوپرجي اول است و در بخشهاي دانهيل و اسلالوم بزرگ و اسلالوم به ترتيب بيت فيوز و تامي فورد و كريستوفرسن اول هستند. در بخش زنان نيز در مجموع رقابتهاي برگزار شده شيفرين با 472 امتياز و اختلافي فاحش بهترين عملكرد را داشته است. او در بخشهاي اسلالوم بزرگ و اسلالوم نيز اول است. در دانهيل لدسكا و در سوپرجي نيز ربنزبرگ اول هستند.
ركوردداران اسكي آلپاين
بهترين اسكيباز رقابتهاي آلپاين از زمان استارت اين مسابقات در بخش مردان مارسل هرشر اتريشي است كه در بين سالهاي 2007 تا 2019، هشت بار مقام قهرماني مجموع را به دست آورد. اين اسكيباز نابغه كه دو طلاي المپيك را نيز در كارنامه دارد، اوايل سپتامبر همين امسال در 30 سالگي از رقابتهاي حرفهاي خداحافظي كرد. بعد از هرشر، مارك گياردلي از لوكزامبورگ با 5 و گوستاو توني از ايتاليا با 4 قهرماني ركورددار هستند. در بخش زنان بهترين اسكيباز تاريخ مسابقات كسي نيست جز آنهماري موسر برول اتريشي كه در بين سالهاي 69 تا 80
شش مقام قهرماني در اسكي آلپاين به دست آورد. اين اسكيباز كه هماكنون 66 ساله است يك طلاي المپيك را نيز در كارنامه دارد. بعد از او ليندسي ون از امريكا و هموطنش ميكائلا شيفرين با 4 و 3 قهرماني دوم و سوم هستند. با توجه به خداحافظي ون در تابستان سال گذشته و درخشش شيفرين او ميتواند هم ركورد هموطنش را بشكند و هم در آينده از خانم آنهماري عبور كند.
مسابقات جهاني اسكي آلپاين يك رقابت بينالمللي است كه در سال 1966 توسط جمعي از متخصصان و علاقهمندان به اين رشته پايهگذاري شد. اين جمع شامل سرگ لنگ روزنامهنگار فرانسوي، هنور بنت مدير پيست اسكي آلپ از فرانسه و باب بتي از ايالات متحده ميشد. اين طرح با حمايت رييس فدراسيون جهاني اسكي مارك هولدر در سال 1967 در كنگره FIS (مخفف عبارت فرانسويFédération Internationale de Ski) مطرح شد و مورد قبول قرار گرفت. از آن موقع مسابقات اسكي آلپاين هر ساله برگزار ميشود.
بهترين اسكيباز رقابتهاي آلپاين از زمان استارت اين مسابقات در بخش مردان مارسل هرشر اتريشي است كه در بين سالهاي 2007 تا 2019، هشت بار مقام قهرماني مجموع را به دست آورد. اين اسكيباز نابغه كه دو طلاي المپيك را نيز در كارنامه دارد، اوايل سپتامبر همين امسال در 30 سالگي از رقابتهاي حرفهاي خداحافظي كرد. در بخش زنان بهترين اسكيباز تاريخ مسابقات كسي نيست جز آنهماري موسر برول اتريشي كه در بين سالهاي 69 تا 80 شش مقام قهرماني در اسكي آلپاين به دست آورد.