بي‌اعتمادي همچنان باقي است
محمود فاضلي
براي خيلي از كشورها، امريكا به عنوان هم‌پيمان به حساب مي‌آيد ولي نظرسنجي‌ها در سطح جهاني نشان مي‌دهد ترديدها در اين زمينه در حال افزايش است و اين پرسش كه امريكا به عنوان قدرت جهاني تا چه حد مي‌تواند هم‌پيماني قابل اعتماد باشد، همچنان وجود دارد. يك نظرسنجي جديد در اين زمينه كه از سوي يك سازمان معتبر سنجش افكار در سراسر جهان صورت گرفته و در روزنامه سوييسي Neue Zürcher Zeitungمنتشر شده داده‌هاي مهمي را نشان مي‌دهد. براساس اين نظرسنجي، امريكا كماكان در خيلي از كشورها به عنوان هم‌پيمان اصلي به حساب مي‌آيد ولي ترديدها نسبت به اين امر در ساير كشورها نيز ديده مي‌شود. در برخي مناطق حتي بي‌اعتمادي عمومي افزايش يافته است. موارد متعددي وجود دارد كه به اين قبيل نگراني‌ها دامن مي‌زند. خروج يك‌طرفه امريكا از پيمان آب و هوايي پاريس، خروج يك‌جانبه امريكا از پيمان ترانس‌پاسيفيك، رفتار تامل‌انگيز ترامپ در قبال متحدين امريكا در ناتو و خروج يك‌طرفه اين كشور از توافق برجام با ايران نمونه‌هايي در اين زمينه است. بالاترين اعتماد به امريكا كماكان از سوي اسراييل است كه در آنجا 82 درصد از مردم بر اين عقيده‌اند كه كماكان مي‌توانند روي حمايت و مشاركت با امريكا با خود حساب كنند. در ژاپن، كره‌جنوبي و فيليپين هم اعتماد نسبي به امريكا كماكان وجود دارد. ولي در برخي كشورها، از قدرت‌هاي ديگري هم نام برده‌اند. در كشورهايي همچون كانادا و استراليا كه هم‌پيمانان سنتي امريكا به حساب مي‌آيند، ديگر اكثريتي در اين زمينه كه بتواند به امريكا اعتماد كند، ديده نمي‌شود. در اين دو كشور تقريبا از هر شش نفر يك نفر بر اين باور است كه انگليس مي‌تواند هم‌پيمان بهتري باشد. در آلمان نتايج يك نظرسنجي در اواسط سال جاري ميلادي نشان مي‌دهد، مردم اين كشور امريكا را بزرگ‌ترين خطر براي صلح جهاني تلقي مي‌كنند. يك موسسه آلماني از مردم اين كشور پرسيده بود بزرگ‌ترين ترس آنها در دنيا چيست؟ كه 69 درصد آنها يك دنياي خطرناك با سياست‌هاي دونالد ترامپ را مطرح كرده بودند.
در نظرسنجي موسسه «پيو» كه از مردم كشورهاي مختلف پرسيده بود؛ «آيا ميزان قدرت و نفوذ امريكا را تهديدي جدي براي خودشان مي‌دانند»، 67 درصد مردم كره‌جنوبي، 66 درصد مردم ژاپن، 49 درصد فرانسوي‌ها، 49 درصد آلماني‌ها و 46 درصد كانادايي‌ها، امريكا را بزرگ‌ترين تهديد معرفي كرده بودند.
در برخي كشورهاي آفريقايي مانند كنيا، نيجريه و آفريقاي جنوبي، چين را به عنوان هم‌پيمان به ويژه در زمينه اقتصادي بر امريكا ترجيح مي‌دهند. به نظر مي‌رسد كه دليل اين موضوع اهميت و جايگاه اقتصادي چين در قاره آفريقاست. البته در كشورهاي همسايه چين نتايج اين نظرسنجي به گونه ديگري است. در اين كشورها كماكان امريكا را به عنوان هم‌پيمان دانسته و چين را به عنوان تهديد براي خود معرفي مي‌كنند، ولي بهرغم همه اين موضوعات، بر عكس نظرسنجي در سال 2007 و 2014، اعتماد افكار عمومي به امريكا در نظرسنجي اخير تا حد زيادي صدمه ديده است.
46 درصد از مردم در تركيه، سياست‌هاي امريكا را براي خود تهديد مي‌دانند. اين موضوع كه در تركيه امروز فقط دو درصد از مردم اين كشور عضو ناتو كه همزمان قرارداد حمايتي با امريكا دارد، آن را به عنوان هم‌پيمان مورد اعتماد مي‌بينند، واقعا شگفت‌انگيز است. مهم‌ترين مساله كه حتي در همين مرحله نيز در مقياس جهاني آشكار شده، بي‌اعتباري تعهدات امريكا و بي‌اعتمادي مطلق جامعه بين‌المللي به مواضع و ديدگاه‌هاي بين‌المللي واشنگتن است. نكته قابل توجه در اين زمينه اينكه اگر چه چهل و پنجمين رييس‌جمهوري امريكا در بيرون مرزهايش با بي‌اعتمادي افكار عمومي روبه‌رو است، اما در داخل كشورش بهرغم استيضاح به اتهام «سوءاستفاده از قدرت» و «كارشكني در تحقيقات كنگره» در جديدترين و تازه‌ترين نظرسنجي‌ها نشان از افزايش محبوبيت افكار عمومي دارد. نظرسنجي‌هاي صورت گرفته از سوي دو شبكه تلويزيوني «سي‌ان‌ان» و «ان‌بي‌سي نيوز» و نشريه «وال استريت ژورنال» و موسسه «گالوپ» نشانگر افزايش محبوبيت وي در داخل كشورش است. نظرسنجي مشترك شبكه تلويزيوني «سي‌ان‌ان» و موسسه نظرسنجي«اس‌اس‌آر‌اس» نشان مي‌دهد، افكار عمومي امريكا نسبت به نظرسنجي قبل درباره حمايت از استيضاح ترامپ افت كرده است. نظرسنجي موسسه گالوپ نشان مي‌دهد، محبوبيت ترامپ از 39 درصد در نظرسنجي پيشين اكنون به 45 درصد رسيده و حمايت از استيضاح ترامپ در نظرسنجي گالوپ نيز حكايت از افت 6 درصدي دارد. در اين نظرسنجي حمايت از استيضاح ترامپ از 52 درصد به 46 درصد رسيده است.