گروه ديپلماسي
تهران روز گذشته درست در بحراني‌ترين روزهاي منطقه‌اي و البته بين‌المللي ميزبان مقام‌هايي از كشورهاي منطقه و فرامنطقه بود. در حالي كه برنامه‌ريزي‌ها براي مجمع عمومي تهران از پيش از حمله تروريستي ايالات متحده امريكا به دو خودروي حامل سپهبد شهيد قاسم سليماني و تعدادي از فرماندهان ارشد جريان حشد‌الشعبي صورت گرفته بود اما همزماني برگزاري اين مجمع با شهادت سردار سليماني و همزمان طرح بحث‌هايي در منطقه به خصوص در ميان افكار عمومي عراق براي خارج شدن نيروهاي نظامي امريكا از اين كشور عملا بر تمامي مباحث طرح شده در اين مجمع سايه انداخت. مهمانان اين نشست همگي براي رسيدن به سالن‌هاي برگزاري جلسه عمومي و پنل‌هاي بسته از سالني عبور كردند كه در گوشه و كنار آن تصاوير سپهبد شهيد قاسم سليماني به چشم مي‌خورد و وزارت خارجه در ابتكاري به ياد برگزاري جلسات هفتگي وزير خارجه با سردار شهيد در اين ساختمان نام اين ورودي را به نام سردار قاسم سليماني تغيير داد. در بخش نخست و افتتاحيه اين مجمع، محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان، يوسف بن علوي وزير خارجه عمان و حامد كرزي، رييس‌جمهور پيشين افغانستان به ايراد سخنراني و بيان اظهارنظرهاي‌شان پيرامون نياز منطقه غرب آسيا به مكانيسم منطقه‌اي براي حل و فصل مشكلات و رهايي از هژموني گفتماني امريكا پرداختند.
ظريف: امريكا صلح‌سازترين ژنرال را ترور كرد
محمدجواد ظريف سخنراني خود را با گراميداشت ياد سپهبد شهيد قاسم سليماني آغاز كرد و گفت: امروز در حالي در ميان شما هستم كه به واسطه جنايت و تروريسم دولتي ايالات متحده امريكا يكي از دوستان شجاع، باتدبير، خردورز و آرمان‌خواهم، سپهبد شهيد قاسم سليماني عزيز را از دست داده‌ام. بزرگمردي كه عمري مجاهدت كرد تا همه ما در دنيايي بهتر و امن‌تر زندگي كنيم، امروز به دست شقي‌ترين آحاد بشر به ملكوت اعلي پر كشيده است. مردم ايران و تمامي استقلال‌طلبان و استعمارستيزان منطقه، سوگوار اين ضايعه سترگ هستند. امريكا با ترور يكي از مقامات ارشد نظامي ايران، باب روش‌هايي را باز كرده است كه دير يا زود گريبان خودش را از شرق تا غرب عالم خواهد گرفت. امريكا بار ديگر به همگان ثابت كرد كه هيچ تعهد و احترامي به قواعد و قوانين آمره بين‌المللي ندارد. اين همان رويكرد روان‌پريشانه و ضدحقوق بين‌الملل است كه وقيحانه تهديد به حمله به ميراث فرهنگي ايران كه ميراث مشترك تمدن و فرهنگ بشري است، مي‌كند.
وزير خارجه با بيان اينكه سپهبد شهيد قاسم سليماني «نداي» استقلال‌طلبي منطقه‌اي بود، افزود: آنچه در آغازين ساعات روز جمعه 13 دي‌ماه اتفاق افتاد، نه‌تنها حمله به حاكميت ملي عراق و ترور وحشيانه و بزدلانه سردار سرافراز ايران بود، بلكه هدف قرار دادن يكي از اركان «تامين‌كننده امنيت» در داخل اين جغرافياي دستخوش توطئه‌هاي گوناگون، از القاعده گرفته تا داعش و جبهه‌النصره بود. گروهك‌هايي كه دست‌پرورده ايالات متحده امريكا و مستخدمين منطقه‌اي‌اش هستند و بزرگ‌ترين دشمن خود را سرداراني چون قاسم سليماني مي‌دانند. جاي تعجب نيست كه رييس‌جمهور بي‌ادب و گستاخ امريكا با ارتكاب خطايي راهبردي برخاسته از حماقت و تكبر، بزرگ‌ترين فاتح نبرد عليه تروريسم و افراط‌گرايي و «صلح‌سازترين ژنرال» منطقه در چند دهه اخير را ترور مي‌كند و البته
اين بار قمار بزرگي كرده است و بداند وعده الهي تخلف‌ناپذير است كه حق پيروز است.
ظريف با بيان اينكه يكي از مهم‌ترين مشكلاتي كه منطقه پيراموني ما گرفتار آن است برداشت‌هاي غلط است، گفت: امريكا براي چندمين بار نشان داد كه چگونه مي‌تواند با سوءمحاسبات و برداشت‌هاي غلط از اوضاع داخلي ايران و منطقه، گام‌هاي خطرناكي را در ناامن كردن جهان و البته كشور خود بردارد. عمق، حزن و اندوه ملل منطقه و جهان اسلام و به ويژه تشييع مردمي و بي‌سابقه‌اي كه ملت‌هاي ايران و عراق از پيكرهاي مطهر سردار شهيد سليماني و همرزمان جاودانه‌اش از جمله شهيد ابومهدي المهندس انجام دادند، مهم‌ترين نشانه خطاي عميق برداشت‌ها و محاسبات واشنگتن نسبت به ايران و منطقه است. تنها به اين آمار توجه كنيد كه هزينه سياست خارجي ايالات متحده در منطقه غرب آسيا در دوران رييس‌جمهور فعلي امريكا با افزايش يك تريليون دلاري به 8 تريليون دلار رسيده است. اين جدا از خون‌ها و جان‌هاي معصوم بي‌شماري است كه با اين سوءمحاسبات ريخته و از دست رفته‌اند. متاسفانه امروز با بزرگ‌ترين دروغ تاريخي روبه‌رو هستيم كه ايالات متحده امريكا با اين همه كشتار و خونريزي به دنبال خير و صلاح جمعي و صلح و امنيت در جهان و منطقه است. منطقه ما به دليل تجاوزهاي بي‌پايان امريكا و درگيري‌هاي چند سال اخير دچار وضعيت جنگ بي‌پايان، افراطي‌گري و خشونت شده است. به دليل نگرش و رفتار ايالات متحده امريكا و دنباله‌روهاي آن - جنگ كه به عنوان يك استثنا در روابط بين‌الملل شناخته شده - متاسفانه به يك هنجار و قاعده در منطقه تبديل شده است. اين حلقه معيوبي است كه بايد توسط كنشگران منطقه و تمامي آنهايي كه متعهد به صلح و آرامش هستند، شكسته شود.
وزير خارجه با اشاره به مسير غلطي كه برخي متحدان و همفكران منطقه‌اي آنها در خريد مشروعيت و امنيت از خارج در پيش‌گرفته‌اند، گفت: تأسف‌بارتر آنكه اين شكاف و نبردهاي در جريان منطقه‌اي، فضاي تنفس را براي نيروهاي شر در داخل و خارج منطقه فراهم آورده است كه با سوءاستفاده از اين شرايط و از طريق برساختن تهديدهاي جعلي و ناامن‌سازي‌هاي مصنوعي به گسترش حضور نامشروع و غيرقانوني نظامي خود در منطقه بپردازند كه مهم‌ترين بروز آن در درد و رنج بي‌پاياني است كه ملت‌هاي مظلوم منطقه از افغانستان تا عراق و سوريه و يمن و ليبي تحمل مي‌كنند. وجه ديگر اين سياست‌هاي مخرب و آتش‌افروزانه، فروش صدها ميليارد دلار سلاح‌هاي ويرانگر به منطقه است كه معادل يك چهارم كل فروش سلاح در جهان است.
ظريف با بيان اينكه اگر چه راه‌حل بحران‌هاي كنوني به ظاهر دور به نظر مي‌رسد اما در واقع «نزديك و در دسترس» است، گفت: براي اينكه اين «دور» را «نزديك» كنيم علاوه بر اراده سياسي و تجميع توانايي‌هاي منطقه‌اي، نيازمند يك تغيير پارادايمي هستيم؛ تغييري كه علاوه بر شجاعت، يك تلاش دسته جمعي را لازم دارد. پارادايمي كه امروز بر منطقه ما تحميل شده و دانسته يا ندانسته، توسط برخي در منطقه بازتوليد مي‌شود، بر اين اصل قرار گرفته است كه سلاح امريكايي و جنگ، امنيت مي‌آورد. به باور من آنچه در پهنه جغرافيايي غرب آسيا و خليج فارس امنيت آورده و صلح پايدار توليد مي‌كند، ارتقاي همبستگي درون منطقه‌اي، تفاهم مشترك و روابط مبتني بر همكاري است. سنگ بناي هر حركت معناداري در اين منطقه از فهم متقابل آغاز مي‌شود و مفاهمه نيز نيازمند گفت‌وگو است. آنچه امروز منطقه بيش از هر زمان ديگري به آن نيازمند است يك گفت‌وگوي فراگير و جامع درون‌منطقه‌اي است. اين بناي طرحي است كه ايران سال‌ها در چارچوب سازمان ملل متحد به دنبال آن بوده است. طرحي كه امروز با ابتكار رييس‌جمهوري محترم ايران به عنوان پويش صلح هرمز شناخته مي‌شود.
رييس دستگاه ديپلماسي با اشاره به اينكه اخراج امريكا از منطقه غرب آسيا، سرنوشت محتوم استفاده افسارگسيخته واشنگتن از ابزارهاي جنگ، تحريم و ترور است، خاطرنشان كرد: امريكا جواب قاطع و حتمي گستاخي خود را در زمان و مكاني كه حداكثر درد را احساس كند، خواهد گرفت اما مايلم به عنوان وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران اين پيام را به منطقه ارسال كنم كه تهران همچنان لنگر صلح و امنيت و محور توسعه منطقه‌اي خواهد ماند. ايران راه‌حل‌گراست و تمامي كشورهاي منطقه بايد محور راه‌حل در پرونده‌هاي متعدد منطقه‌اي باشند. در اين مسير همراهي همه همسايگان و گام‌هاي روشن از سوي همگان ضروري است. امنيت با سنگ‌اندازي در حريم همسايه حاصل نمي‌شود. باور ما، امنيت براي همه است. اين نقطه مهمي در تاريخ منطقه و جهان است تا ما كشورهاي پيرامون تنگه هرمز با كنار گذاشتن پارادايم حذف و دشمن‌تراشي
بر اساس توهم خريد امنيت و توسعه از خارج - كه حاصلي جز جنگ و نابساماني براي منطقه ما و جهان نداشته است - و با پذيرش پارادايم فراگيري و هم‌افزايي منطقه‌اي- كه تنها روش واقع بينانه خروج از تسلسل بحراني كنوني است- به سوي آينده‌اي سعادتمند و شكوفا با چشم‌اندازي روشن براي نسل‌هاي آتي برويم و اين تحقق بزرگ‌ترين آرزوي برادر شهيدم سردار قاسم سليماني است.
كرزي: به تجربه مي‌گويم حضور امريكا امنيت نمي‌آورد
در ادامه اين مجمع، حامد كرزي، رييس‌جمهور پيشين افغانستان با ابراز تاسف از شهادت سردار قاسم سليماني به ملت و دولت ايران تسليت گفته و خاطرنشان كرد: ايران و افغانستان دو كشور نزديك به يكديگر هستند. زبان، تاريخ، فرهنگ و هنر اين كشورها نزديك و مشترك است. امروز در حالي به تهران سفر مي‌كنيم كه اتفاق ناخوشايندي رخ داده است. ملت افغانستان در تأثر ملت ايران احساس همدردي مي‌كند چون ما مردم افغانستان چنين دردي را سال‌ها است احساس مي‌كنيم و اين همدردي از قلب و احساس ماست. امنيت در منطقه ايجاد نمي‌شود مگر آنكه خود ما با يكديگر همكاري كنيم. نجات، ثبات و امنيت و ترقي ما در تفاهم و همكاري و شراكت ما نهفته است. اميدواريم با تمام مشكلات و تجربيات به ويژه تجربه تلخ چند روز قبل، امريكا راه معقول را در پيش بگيرد، هم برگشت مناسبات دوستانه با ايران و هم برگشت به تعهدات‌شان در كشورهاي منطقه مانند افغانستان و برجام.به گزارش ايلنا، كرزي خطاب به اروپا تصريح كرد: اميدواريم اروپايي‌ها در شراكت با روسيه و چين اقدامات موثرتر و محكم‌تري بردارند و از حق دفاع كنند و كوشش كنند امريكا به برجام برگردد و راه صلح و تفاهم را در پيش بگيرد.وي با بيان اينكه افغانستان با ابتكار روسيه نشست مهمي درباره صلح برگزار كرد، خاطرنشان كرد: امريكا هم برنامه‌اي درباره صلح دارد ولي اميدواريم امريكا صميمت و راستگويي خود را از طريق همكاري راستين با مردم افغانستان و كشورهاي منطقه مانند روسيه، پاكستان و چين و... نشان دهد. آرزوي ما صلح و ثبات در منطقه
به ويژه افغانستان و ايران است.
كرزي در پاسخ به اين سوال كه چگونه مي‌توان گفت‌وگوي درون‌منطقه‌اي را عميق كرد؟ گفت: سال ۲۰۰۱ بعد از حمله تروريستي به ساختمان‌هاي بلند نيويورك، امريكا به افغانستان حمله كرد كه مورد تاييد سازمان ملل متحد و كنفرانس بن قرار گرفت. در آن اجلاس بزرگ كه افغان‌ها هم حضور داشتند، كشورها اجماع داشتند. كشورهايي كه با امريكا درباره مبارزه با تروريسم و صلح و ثبات اختلاف داشتند هم با امريكا همكاري كردند.
او با بيان اينكه ايران كشور مهم در منطقه است و با امريكا اختلاف زياد داشت ولي در آن اجلاس حاضر شد و با كشورهاي بزرگ براي استقرار صلح و ثبات در منطقه كوشيد، اظهار داشت: نتيجه آن، ايجاد دولتي است كه من رييس‌جمهور آن شدم و آغاز زندگي جديد و تدوين قانون اساسي شد اما ديديم كه به‌رغم همكاري عالي ايران، روسيه، چين و كشورهاي ديگر از جانب امريكا با الفاظ نادرستي حمله شد ولي ايران همكاري خود را با افغانستان ادامه داد. با وجود حضور امريكا در افغانستان، ايران در سال‌هاي گذشته با افغانستان روابط بسيار حسنه‌اي داشته است. در بازسازي آن مشاركت داشته، همكاري اقتصادي داشته و مهاجران افغان را پذيرفته است. اگر ما همكاري كنيم و مسائل‌مان را با هم بررسي كنيم، شكي نيست كه مي‌توان صلح و ثبات را ايجاد كرد.حامد كرزي در ادامه اين نشست گفت: پس از ورود ايالات متحده به افغانستان هم همكاري منطقه و جهاني شكست و هم حضور امريكا براي صلح افغانستان آن چيزي نبود كه ما به آن چشم دوخته بوديم. ١٨ سال اين جنگ ادامه دارد در حالي كه ناتو و امريكا در افغانستان حضور داشتند و هر روز مردم ما كشته مي‌شدند و حاكميت ملي ما زير پا گذاشته مي‌شد. ما به نتيجه رسيديم كه امنيت از خارج نمي‌آيد و خودمان بايد امنيت را تامين كنيم.
بن‌علوي: امريكا در تماس با ما
به دنبال كاهش تنش است
يوسف بن‌علوي، وزير امور خارجه سلطان‌نشين عمان نيز در افتتاحيه كنفرانس «مجمع گفت‌وگوي تهران» با بيان اينكه ابتدا به برادر عزيزم وزير محمدجواد ظريف به مناسبت شهادت سردار قاسم سليماني تسليت عرض مي‌كنم، گفت: ما اكنون در مصيبت بزرگي هستيم كه همه را تحت تاثير قرار داده است؛ سردار سليماني خدمات زيادي داشت و از خداوند مي‌خواهيم او را گرامي بدارد و همچنين همه شهدا را رحمت كند. خوشحال هستم كه در اين تلاش مشترك «مجمع گفت‌وگوي تهران» به منظور تحقق امنيت و صلح در منطقه شركت مي‌كنم و مطمئن هستم ايران در راستاي امنيت گام برمي‌دارد و دائما اين تلاش‌ها را انجام داده و ما در پادشاهي عمان با اين كشور شريك هستيم. اين همكاري تاكنون مهم‌ترين اقدامات را محقق كرده است. بنابراين
اين تلاشي است كه تحقق پيدا كرده و اگر حكمت رهبر ايران نبود محقق نمي‌شد و ما معتقد هستيم كه اين تلاش و
اين حكمت همچنان ادامه دارد. آنچه ما با آن روبه‌رو هستيم در آينده با حكمت و درايت رهبري ايران محقق خواهد شد.
به گزارش ايلنا، او اظهار داشت: در تماس‌هايي كه امريكايي‌ها دائما با ما دارند و به دنبال كاهش تنش هستند همه ما دوشادوش تلاش خواهيم كرد كه به اين منطقه براي برپايي ثبات حقيقي كمك كنيم.او با بيان اينكه شكي نيست كه واقعيت آشكار اين است كه ما بايد از امكاناتي كه داريم براي آشنايي با مشكلات‌مان استفاده كنيم، مشكلات ما در كشورهاي‌مان نگران‌كننده است، افزود: پس اول بايد مشكلات را بشناسيم و ما اين مشكلات و دلايل آن را درك مي‌كنيم كه ناشي از اتفاقات يك قرن گذشته و بعد از جنگ جهاني دوم است و سخت‌ترين مشكل ما مردم فلسطين هستند.او ادامه داد: اسراييل با مصوبه سازمان ملل تشكيل شده و ما امروز يادآور مي‌شويم كه تشكيل كشور فلسطين يك ضرورت اساسي است كه در غير اين صورت مشكلات ما ناشي از تروريسم انجام نخواهد پذيرفت. ما همه در اين منطقه هستيم و مشخص است كه چه كسي مي‌تواند خودش را حفظ كند يا نكند. امريكا و كشورهاي ديگر غربي با توجه به منافع ما حضور دارند و همه ما مي‌دانيم كه وجود غرب در منطقه ما به سال‌ها پيش برمي‌گردد و دليل آن هم استعمار بوده كه ديگر پايان پذيرفته است اما آنها همچنان به دليل منافعي كه در آب‌هاي منطقه ما وجود دارد، حضور دارند.