پيام وزير خارجه پاكستان براي امريكا
ايران به دنبال جنگ نيست
گروه ديپلماسي
ماموريت «شاه‌محمود قريشي» وزير امور خارجه پاكستان با بازگشت از ايالات متحده امريكا به كشورش به پايان رسيد. ماموريتي كه به دستور عمران خان، نخست‌وزير پاكستان با سفر 24 ساعته او به ايران آغاز شد و محوريت آن هم رساندن اين پيام به تهران، رياض و واشنگتن بود كه اسلام‌آباد در زمين هرگونه منازعه نظامي مستقيم ميان اين سه كشور بازي نخواهد كرد. نوعي اعلام برائت از مشاركت در هرگونه ماجراجويي نظامي كه در آن خاك پاكستان مورد استفاده قرار بگيرد يا منافع ملي اين كشور با جمعيت قابل‌توجه شيعيان و هم‌مرزي با ايران تحت‌الشعاع قرار بگيرد. شاه‌محمود قريشي در تهران با حسن روحاني، رييس‌جمهور و محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان ديدار كرد و در هر دوي اين رايزني‌ها بر بي‌طرفي اسلام‌آباد در تنش به وجود آمده و همچنين آمادگي اين كشور براي تنش‌زدايي از رابطه ايران با عربستان سعودي يا امريكا را اعلام كرد. قريشي پس از ترك تهران به رياض رفته و رايزني‌هاي خود با محوريت تنش به وجود آمده در منطقه ميان ايران و امريكا را در پايتخت عربستان سعودي هم پيش‌برد. گفت‌وگوهاي وزير خارجه پاكستان در واشنگتن بيش از تهران و رياض طول كشيد و گفته شده كه او در ديدار با مايك پمپئو، همتاي امريكايي خود علاوه بر ايران درباره دايره وسيعي از تحولات از جمله امنيت در افغانستان و مذاكره امريكا با طالبان هم گفت‌وگوهايي كرده است. بر اساس گزارش رسانه‌هاي پاكستاني، قريشي در ديدار با مايك پمپئو بر تعهد اسلام‌آباد به برقراري ثبات و امنيت در جنوب آسيا تاكيد كرده است. وزير خارجه پاكستان در جريان دو روز اقامت در امريكا با مشاور امنيت ملي كابينه ترامپ نيز ديدار كرده و همچنين جلسه‌اي با قانونگذاران امريكايي در كنگره داشت. او در اين ديدارها از نگراني عميق اسلام‌آباد درباره وضعيت كشمير سخن گفته و تاكيد كرد كه صلح در جنوب آسيا بايد از طريق مداخله سازمان ملل و رعايت قطعنامه‌هاي اين سازمان صورت پذيرد. او همچنين در جريان جلسه‌اي كه در يكي از انديشكده‌هاي امريكايي داشت اعلام كرد كه پاكستان خواهان ميانجيگري دونالد ترامپ براي حل و فصل اختلاف‌ها درباره كشمير است. پاكستان به دنبال بالا گرفتن اختلاف ميان اسلام‌آباد و دهلي‌نو در مساله كشمير تلاش مي‌كند حمايت جامعه جهاني در اين مساله را به سمت خود جلب كند. گفته شده كه قريشي و پمپئو درباره صلح در افغانستان هم گفت‌وگوي مفصلي با هم داشته‌اند و از آن با عنوان مسووليت مشترك ياد كردند. آنچه بيش از بحث درباره كشمير يا صلح با طالبان به چشم رسانه‌ها آمد رايزني قريشي با همتاي امريكايي پيرامون ايران بود. گفته شده كه دو وزير درباره آخرين تحولات در منطقه خاورميانه پس از ترور سپهبد شهيد قاسم سليماني و همچنين هدف قرارگرفتن پايگاه امريكايي عين‌الاسد توسط ايران با هم گفت‌وگو كردند. قريشي در اين باره به خبرنگاران گفت: ما درباره تحولات اخير در خاورميانه با هم گفت‌وگو كرده و من بر تداوم نقش پاكستان براي تامين صلح در منطقه تاكيد كردم. ما به برقراري امنيت و صلح در اين منطقه پايبند هستيم. با اين همه سخنگوي وزارت خارجه امريكا تاكيد كرد كه مايك پمپئو درباره آنچه امريكا فعاليت‌هاي مخرب ايران در منطقه مي‌داند و همچنين روابط دوجانبه اقتصادي با قريشي صحبت كرده است. براساس گزارش روزنامه پاكستاني Dawn، قريشي در ديدار با پمپئو گزارشي درباره رايزني‌هايش در تهران و رياض به او داده و تاكيد كرده است كه ايران به دنبال تنش در منطقه نيست. قريشي بدون اشاره به اينكه آيا پيام خاصي از ايران براي امريكا داشته يا نه تاكيد كرد كه ايران به دنبال كاهش تنش است. قريشي در اين باره به خبرنگاران در واشنگتن گفت: ايراني‌ها به دنبال جنگ يا خونريزي بيشتر نيستند. وزير خارجه پاكستان در بخش‌هاي ديگري از سخنانش با اشاره به اينكه ايران به دنبال رابطه حسنه با عربستان سعودي و ديگر همسايگان عرب خود در منطقه است، گفت: البته ايراني‌ها به وجود اختلاف با كشورهاي همسايه هم اذعان دارند اما همزمان خواهان كاهش تنش هستند و براي كاستن از سطح تنش حاضر به هر گونه ملاقاتي در هر سطحي هستند.
قريشي در ديدار با رابرت اوبرايان، مشاور امنيت ملي كابينه ترامپ نيز نگراني درباره وضعيت وخيم امنيتي و نظامي در منطقه غرب آسيا را تكرار كرده و بر تمايل پاكستان براي كاستن از تنش در منطقه و جايگزيني آن با گفت‌وگو تاكيد كرد. او در اين ديدار نگراني اسلام‌آباد از اينكه هر گونه تنشي در منطقه غرب آسيا مي‌تواند به سرعت به مناطق اطراف تسري پيدا كرده و اقتصاد جهاني را دستخوش تحولات ناخوشايند كند، تاكيد كرد. قريشي در اين ديدار تاكيد كرد كه طرف‌هاي درگير بايد هر چه سريع‌تر با هم به گفت‌وگو بنشينند و پاكستان از ايفاي نقش در اين مسير استقبال مي‌كند.
عمران خان: خاورميانه تاب يك جنگ ديگر را ندارد
همزمان با پايان سفر شاه محمود قريشي به ايران، عربستان و امريكا، عمران خان نخست‌وزير پاكستان در گفت‌وگو با روزنامه آلماني دويچه وله هشدار داد كه منطقه خاورميانه تحمل يك منازعه نظامي مستقيم ديگر خصوصا ميان ايران و عربستان سعودي را ندارد و وقوع چنين منازعه‌اي مي‌تواند براي كشوري مانند پاكستان هم مصيبت‌‌بار باشد. عمران خان در اين گفت‌وگو بر بي‌طرفي پاكستان تاكيد كرد. اسلام‌آباد هم با تهران و هم با رياض رابطه تاريخي ديپلماتيك، نظامي و اقتصادي دارد و همين پيوندها كار را براي اسلام‌آباد سخت كرده است. عمران خان در بخش‌هاي ديگري از اين مصاحبه گفت: در حالي كه عربستان يكي از مهم‌ترين دوستان پاكستان است اما اسلام‌آباد همواره رابطه بسيار خوبي هم با تهران داشته است و به همين دليل پاكستان در صورت وقوع هر گونه تنش مستقيم ميان اين دو كشور در حاشيه مي‌ايستد. ما تمام تلاش خود را مي‌كنيم كه مانع از تنش نظامي ميان ايران و عربستان سعودي شويم چرا كه خاورميانه نمي‌تواند از عهده يك مناقشه ديگر برآيد.
اين نخستين‌بار نيست كه پاكستان تلاش مي‌كند بي‌طرفي خود را در مناقشه ميان ايران و عربستان حفظ كند. زماني كه عربستان سعودي به دنبال ايجاد ائتلافي نظامي براي حمله به يمن بود اسلام‌آباد با وجود آنكه مسووليت آموزش نيروهاي نظامي سعودي را برعهده داشت اما از مشاركت در اين ائتلاف كه در حقيقت ائتلافي عليه ايران بود، پرهيز كرد. همزمان از زمان بالا گرفتن تنش در منطقه و همچنين ميان ايران و امريكا، عمران خان بارها از آمادگي اسلام‌آباد براي ميانجيگري ميان تهران و رياض يا تهران و واشنگتن سخن گفته است.