ميانمار براي چيني‌ها اهميت بسيار بالايي پيدا كرده است. شايد تا چند سال پيش و در دوره‌اي كه تحريم‌هاي امريكا، ميانمار را در شرايط بسيار سختي قرار داده بود چيني‌ها تا اين حد جاي مانور نداشتند كه اكنون اين فضا را پيدا كرده‌اند. با برداشته شدن تحريم‌هاي امريكا از روي امريكا، فضا براي مانور چيني‌ها در اين منطقه روز به روز افزايش پيدا كرده است و در روزهايي كه امريكاي ترامپ مشغول درگيري‌ها و بحران‌هاي خودساخته در خاورميانه است، چين نفوذ خود را در آسيا بيشتر و بيشتر مي‌كند. اين در حالي بود كه در دوره اوباما، امريكا سعي داشت خود را از درگيري‌هاي خاورميانه خارج كند و با ايجاد حلقه اتحاديه آسيا پاسفيك نه تنها چين را محاصره كند، بلكه اين كشور را تحت فشارهاي اقتصادي و رقابتي جدي قرار دهد. اما در دوره ترامپ نه تنها امريكا از اين اتحاديه خارج شد، بلكه وارد يك تنش دوجانبه با چين شد كه اكنون با يك توافق اوليه به قول ترامپ درآمد امريكا افزايش پيدا كرده است. اما واقعيت آن است كه امريكا در عمل هيچ ابزاري براي توقف توسعه‌طلبي چين در آسيا دراختيار ندارد و چين فضاي بزرگي را دراختيار گرفته كه مي‌تواند بدون حضور امريكا چشم‌انداز توسعه‌طلبانه خود را در پيش بگيرد. حالا رييس‌جمهور چين شي‌جين پينگ به ميانمار رفته تا بتواند پروژه‌هاي زيرساختي چين تحت ابتكار يك كمربند يك جاده را عملياتي كند و در سوي ديگر به عنوان حامي و شريك بين‌المللي بزرگ ميانمار در حالي وارد عمل شود كه ديگر كشورهاي غربي نمي‌توانند مانور جدي در برابر نقض حقوق بشر در ميانمار بدهند و تنها به يك نظاره‌گر صرف بدل شده‌اند.
ديدار دو روزه آقاي شي از ميانمار در حالي صورت مي‌گيرد كه در طول دو دهه گذشته براي اولين‌بار است كه رييس‌جمهور چين به ميانمار سفر مي‌كند. اين سفر در حالي صورت مي‌گيرد كه ميانمار با دادخواست‌هايي در ديوان بين‌المللي دادگستري روبه‌رو است، چراكه نيروهاي نظامي اين كشور متهم به نسل‌كشي مسلمانان روهينگيا در اين كشور هستند. ماه گذشته نيز امريكا تحريم‌هايي را عليه چهار مقام نظامي ميانمار وضع كرد اما تاثير چنداني روي شرايط موجود بر ميانمار نداشت.
چين اما به شكل تمام‌قد از دولت اين كشور تحت رهبري آنگ سان سوچي حمايت مي‌كند و اكنون در تلاش است تا به عنوان يك شريك جدي در منطقه براي حمايت از ميانمار وارد عمل شود.
شي روز شنبه با آنگ سان سوچي، رييس اجرايي ميانمار در پايتخت اين كشور ديدار كرد. دو طرف نيز توافقنامه‌هايي براي پيشبرد و توسعه كريدور اقتصادي چين و ميانمار به امضا رساندند كه طي آن چين يك بسته چند ميليارد دلاري از پروژه‌هاي زيربنايي، تجاري و انرژي را به ميانمار پيشنهاد داده و بناست از طريق ميانمار منطقه تحت محاصره كوهستاني جنوب‌غرب چين به اقيانوس هند متصل شود.
آقاي شي پيش از سفر به ميانمار گفت: ما نقشه راه آينده را ترسيم مي‌كنيم كه روابط دوجانبه را براساس يك رابطه نزديك خواهر و برادري با ميانمار به وجود مي‌آوريم تا بتوانيم بر مشكلات غلبه كرده و به يكديگر كمك كنيم.
كريدور درنظر گرفته شده شامل يك بندر و يك منطقه ويژه اقتصادي در سواحل غربي ميانمار و يك خط ريلي از استان يوننان چين است. بندر كياكپيو متعلق به ميانمار است كه ابتدا يك سرمايه‌گذاري 7 ميليارد دلاري براي توسعه آن درنظر گرفته شد اما اين رقم كاهش يافته است، ولي همچنان يك سرمايه‌گذاري كليدي محسوب مي‌شود. چين همچنين بناست يكي از شهرهاي ميانمار را توسعه دهد.
كشورهاي جنوب‌شرقي آسيا تاكنون با احتياط نسبت به پذيرش سرمايه‌گذاري‌هاي چيني برخورد مي‌كردند. حالا ميانمار در اين زمينه پيشگام شده است. سال 2011 ميانمار ساخت يك سد بزرگ با حمايت چين را به دليل مخالفت محلي ساكنان و تاثيرات زيست‌محيطي متوقف كرد كه تبديل به برخي اختلافات شد. اما سوچي در ديدار با شي بر لزوم جلوگيري از تخريب محيط‌زيست در كنار توسعه براي مردم و اجراي پروژه‌هاي جديد تاكيد كرد.
به نوشته وال استريت، ميانمار در سال 2015 يك انتخابات دموكراتيك برگزار كرد و به ده‌ها سال حكومت نظامي در اين كشور همچنين به دهه‌ها انزواي ديپلماتيك و اقتصادي اين كشور پايان داد. با اين وجود حزب خانم سوچي كه برنده جايزه صلح نوبل نيز بود، توانست در انتخابات آن سال پيروز شود هر چند كه برخي اهرم‌هاي قدرت دراختيار ارتش باقي ماند.
همين اتفاق رفته رفته تحريم‌هاي اقتصادي را از روي ميانمار برداشت و راه براي تجارت و سرمايه‌گذاري در اين كشور فراهم شد. باراك اوباما، رييس‌جمهور وقت در دوران رياست‌جمهوري خود از اين كشور بازديد كرد و حتي در سال 2016 پيش از ترك كاخ سفيد با سوچي نيز ديدار كرد.
سپس ارتش در سال 2017 عمليات وحشيانه‌اي را آغاز كرد كه بيش از 700 هزار مسلمان روهينگيايي مجبور به ترك خانه‌هاي خود شدند و به بنگلادش گريختند. پناهندگان همگي روايت‌هايي از قتل‌هاي گسترده، تجاوز و تخريب روستاها را بيان مي‌كردند. اين موضوع باعث شد كه موجي از اعتراضات جهاني عليه ميانمار شكل بگيرد.
البته ميانمار و ارتش اين كشور مدعي است كه عمليات ضدتروريستي انجام داده و نيروهاي امنيتي نيز از خشونت بيش از حد استفاده نكردند اما مجموعه شواهد چيز ديگري را در اين كشور نمايان مي‌كند.
ديويد ماتيسون، يك تحليلگر مستقل به وال‌استريت ژورنال مي‌گويد: نزديكي به ميانمار يك فرصت براي پكن است تا بتواند كريدوري اقتصادي را ايجاد كند و به همين دليل يك حمايت ديپلماتيك از ميانمار انجام مي‌دهد. او در ادامه عنوان كرد: حقيقت آن است كه در بحران ميانمار غرب ابتدا پيروز شد، سپس باخت و تبديل به يكي از عوامل تشديد بحران روهينگيا شد.
البته تحليلگران بر اين باورند كه عدم قطعيت در سياست، ميانمار را به مكاني دشوار براي تجارت تبديل كرده اما اكنون چين فضايي قابل‌توجه براي سرمايه‌گذاري خود پيدا كرده است.
رييس ميز چين در انستيتوي سياست و استراتژي ميانمار نيز مي‌گويد: فضاي سرمايه‌گذاري ميانمار براي سرمايه‌گذاران غربي واقعا جذاب نيست. بعد از برداشته شدن تحريم‌ها و ايجاد روابط نزديك مردم اميدوار بودند كه سرمايه‌گذاران وارد شوند اما در عمل چنين اتفاقي رخ نداد. در چنين شرايطي، پكن براي بهبود و توسعه الگوي سياسي و اقتصادي چيني، يك رويكرد چندلايه را در ميانمار اتخاذ كرده و وارد ساختار سياسي، اقتصادي و جامعه مدني ميانمار شده است. اما درگيري‌هاي ارتش با مسلمانان روهينگيا و ديگر گروه‌هاي مخالف مگاپروژه چين در ميانمار را با چالش مواجه كرده، چراكه اين گروه‌ها دنبال استقلال بيشتر هستند.
با اين وجود چيزي كه مشخص است رفته‌رفته چيني‌ها الگوي خود را توسعه مي‌دهند تا نشان دهند مي‌توانند جايگزيني مطمئن براي امريكايي‌ها باشند. با اين حال همه با نگراني به شيوه توسعه چيني نگاه مي‌كنند.