به ياد داريد ۱۷ سال پيش دولت جورج بوش، رييس‌جمهور اسبق امريكا چگونه حمله خود به عراق را توجيه كرد؟ حمله او به خاك اين كشور تنها به بهانه داشتن سلاح‌هاي كشتار جمعي و اتحاد با گروه‌هاي تروريستي نبود بلكه بيشتر قرار بود، آزادي و دموكراسي را به مردم عراق هديه كند. قرار بود اين مردم براي سرنگون كردن صدام حسين ديكتاتور ديرينه‌شان قدردان امريكا باشند. قرار نبود اين جنگ تنها براي تحقق يافتن اهداف امريكا(و برخلاف اهداف عراقي‌ها) باشد بلكه قرار بود اقدامي بشردوستانه و به نفع مردم عراق باشد.
ميزان قدرداني عراقي‌ها هر چقدر كه بود با اين حال خيلي زود تحت تاثير احساسات منفي قرار گرفت. نيروهاي امريكايي بيشتر با شورشي چند جانبه مواجه شدند تا با گل و شيريني. اين شورش شامل يك جنگ داخلي فرقه‌اي بود كه پس از حمله امريكا به وجود آمد همچنين مخالفت مسلحانه با آنچه بسياري از عراقي‌ها آن را اشغال نظامي خارجي مي‌دانستند.
امروز پس از روي كار آمدن دو دولت متفاوت در امريكا مثل روز روشن است كه حضور نظامي اين كشور در عراق در واقع به معناي اشغال آن است. اگرچه دولت دونالد ترامپ، رييس‌جمهور كنوني امريكا هنوز شعار كمك به مردم عراق را مي‌دهد اما اقدامات او با احساسات غالب مردم عراق مغاير است و همان طور كه دولت و مجلس بغداد بيان كرده‌اند، نيروهاي امريكايي بايد از خاك اين كشور بيرون بروند. ترامپ تا جايي پيش رفته كه تهديد مي‌كند در صورت عدم موافقت عراق براي حضور نيروهاي امريكايي در خاك اين كشور، تحريم‌هايي را عليه آنان اعمال مي‌كند.
دولت امريكا به سوي عمل به تهديدهاي خود پيش رفته و به عراق هشدار داده كه اگر بغداد بيش از اين خواستار خروج نيروهاي امريكايي شود، دسترسي بانك مركزي عراق به حساب خود در بانك مركزي ايالات متحده را مسدود خواهد كرد.
اشغال نظامي خارجي اغلب اتفاق بدي است و به طور كلي براي امريكا نيز خوب نيست كه يك اشغالگر باشد. حضور در خاك يك كشور خارجي بالاخره هزينه‌هايي در بردارد. ممكن است نيروهاي امريكايي مورد هدف قدرت‌هاي خارجي به زعم آنها دشمن قرار بگيرند كه براي مثال مي‌توان به حمله موشكي هفته گذشته ايران به پايگاه‌هاي نظامي مستقر در عراق اشاره كرد. حتي احتمال اعمال خشونت از سوي عناصر بومي كه مخالف اشغال خارجي هستند نيز زياد است. چنين برنامه‌هايي در نهايت اين پيام را به ديگر ملت‌ها مي‌فرستد كه امريكا براي دستيابي به آمال و منافع خود در ديگر كشورهايي كه ادعاي كمك به آنها را دارد، دست به وحشي‌گري مي‌زند.
نيروهاي امريكايي به ظاهر همچنان براي كمك به نبرد با داعش در عراق حضور دارند اما از زمان تشديد تنش‌ها ميان واشنگتن و تهران چنين هدفي محقق نشده است. عمليات‌هاي ضد داعش به حالت تعليق درآمده و نيروهاي امريكايي براي محافظت از خود سنگر گرفته‌اند.
در شرايطي كه دولت عراق تمايلي به حضور نيروهاي امريكايي در خاك خود به بهانه مقابله با داعش ندارد، واشنگتن خود را به عراقي‌ها تحميل كرده است. امريكا نبايد به اين بهانه كه خطر داعش تهديدي عليه امنيت ملي مردم ايالات متحده است، احساسات و منافع مردم عراق را ناديده بگيرد. براي داعش ساخت و حفظ يك خلافت در خاورميانه بيشتر جايگزيني براي عمليات‌هاي تروريستي خارج از كشور بوده است تا مكمل آنها. بزرگ‌ترين مانع تجديد حيات داعش در عراق ايجاد حكومت و ثبات سياسي اين كشور خواهد بود. نيروهاي امريكايي كمكي به دستيابي به اين اهداف نمي‌كنند. در عوض با تبديل عراق به عرصه‌اي براي نبرد با ايران، انواع بي‌ثباتي و تنش‌هاي فرقه‌اي را ايجاد كرده و فضاي مطلوب‌تري براي داعش فراهم مي‌كند. علاوه بر اين مقاومت در برابر اشغال خارجي از ديرباز يكي از اصلي‌ترين انگيزه‌هاي تروريسم بوده است.
اصرار شديد دولت امريكا براي حفظ سربازان خود در عراق، نشان‌دهنده الگوي فكري مخرب اين كشور است.
اين اصرار نشان مي‌دهد، ذهنيتي كه منجر به جنگ عراق شده- و احتمالا تاكنون اشتباه‌‌ترين و مضرترين تهاجم امريكا به خاورميانه بوده است- به‌رغم هزينه‌هاي گزاف و ناكامي‌هاي آن هنوز كامل از بين نرفته است.
اين موضوع نشان‌دهنده استكبار امريكا و ناديده گرفتن اين مساله است كه واكنش‌هاي خشمگينانه به اين حضور تا چه اندازه به ضرر امريكاست.
اين طرز فكر به اشتباه، نفوذ امريكا را با حضور نظامي آن يكسان در نظر مي‌گيرد. امريكا در تشخيص منبع تهديدهاي تروريستي و آنچه براي مقابله با اين تهديدها لازم است دچار اشتباه شده است.
اين نشان مي‌دهد، چگونه عقده دولت امريكا براي گسترش درگيري با ايران منجر به ناديده گرفتن منافع واشنگتن مي‌شود. در اين حالت چيزي كه بيش از همه ناديده گرفته مي‌شود، ماهيت پيچيده روابط ايران و عراق است. هر دو كشور خواستار رابطه‌اي پايدار و صميمانه هستند زيرا نمي‌خواهند تجربه جنگ مخرب دهه 1980 ميلادي برايشان تكرار شود. دخالت امريكا باعث تشديد حس ملي‌گرايي در ميان مردم عراق شده است. تجاوز دولت بوش به خاك عراق در سال 2003 و حملات كشنده دولت ترامپ عليه شبه نظاميان عراقي و ترور (شهيد) قاسم سليماني، فرمانده نيروهاي قدس ايران و ابومهدي المهندس، يكي از چهره‌هاي ارشد امنيتي عراق موجب تشديد اين حس شده است.
با توجه به تمامي دلايل بالا، اشغال عراق به دست نيروهاي امريكايي بايد پايان يابد و نظاميان آن بايد به خانه بازگردند.
منبع: Responsible Statecraft