آشنايي غريبه و دور
مريم محمدي روزبهاني
هواي پاك، جمله‌اي آشنا و ساده براي همه اما در واقعيت دور و غريبه با همگان....
قطعا هوا يكي از مهم‌ترين فاكتورهاي زندگي سالم است كه با وجود آن مي‌توان سرزنده بود و سرزندگي اولين قدم براي حركت‌هاي بعدي در هر شغل، حرفه و مسووليتي خواهد بود.اما در عمل و حقيقت چقدر هواي مان سالم است؟
مي‌دانيم در هواي اطراف‌مان چه پارامترهايي وجود دارد؟ به‌طور كلي هواي شهرهاي مختلف ايران باتوجه به منابع آلاينده موجود در هر شهر و وضعيت توپوگرافي هر منطقه، ميزان باد غالب و... با هم متفاوت است.
باتوجه به اينكه اينجانب در حال حاضر ١٠ سال است كه ساكن شهر اهواز هستم و تحقيقاتي مرتبط در اين خصوص را انجام داده‌ام در اين خصوص خواهم گفت.
به جرات مي‌توان گفت اهواز و حتي بيشتر شهرهاي استان خوزستان آلوده‌ترين هوا را دارند.
وجود صنايع متعدد، صنايع وابسته به نفت و گاز و صنايع فولاد ازجمله صنايع دخيل و مهم در آلودگي هواي اهواز، ماهشهر و... هستند. وجود فلرهايي كه مهار نشده‌اند عامل بيش از ٩٠درصد آلودگي هواي شهر اهوازند؛ فلرهايي كه در هر ثانيه در حال ايجاد حجم بزرگي از آلاينده‌هاي كربني و گوگردي به هوا هستند و نفس كشيدن را در اهواز سخت كرده‌اند.از سوي ديگر صنايع موجود از جمله كارخانه كربن كه در داخل محدوده مصوب شهري جاي گرفته و ميزان زيادي از آلاينده‌هاي كربن‌دار را به داخل شهر وارد مي‌كند. صنايع فولاد خوزستان نيز هم‌اكنون مجاور و چسبيده به شهر است و حجم وسيعي از آلاينده‌ها را به جان مردم مي‌ريزد.
طي تحقيقاتي كه در سال‌هاي اخير انجام داده‌ام و از گياهان به عنوان نشانگرهاي زيستي آلودگي استفاده كردم، مشخص شد كه در شهر اهواز ارتباط مثبت و معني‌داري بين ميزان ترافيك و سرب موجود در هوا وجود دارد كه اين امر نشان از وجود سرب در بنزين دارد. از سوي ديگر در محدوده اطراف مناطق صنعتي فولاد خوزستان و گروه ملي صنعتي فولاد نيز ميزان بسيار بالايي از آلاينده‌هاي خطرناك فلزات سنگين از جمله سرب، كادميوم، نيكل، واناديوم و... در گونه‌هاي گياهي اطراف اين صنايع به ثبت رسيد كه اين مساله بسيار بسيار خطرناك است و نشان از احتمال ورود اين عناصر خطرناك به بدن و همچنين ورود به زنجيره غذايي را دارد.
چرا بايد اين آلاينده‌هاي خطرناك در شهرهاي ما وجود داشته باشند؟
چرا بيش از نيمي از كودكان خوزستان بايد آلرژي داشته باشند و به سختي نفس بكشند؟
چرا بايد با دادنِ يك مجوز اشتباه به يك صنعت، نفس كشيدن را براي مردم و كودكان سرزمين‌مان سخت كنيم؟ و گاهي كه ريزگردها هم اضافه مي‌شوند، به همراه آلاينده‌ها اثر سينرژيسم ايجاد خواهد كرد، يعني تاثير آلودگي به توان مي‌رسد و مرگبار مي‌شود، كاش اگر در سمتي هستيم كه تصميم‌مان بر جان مردم اثر دارد، روي تصميمات‌مان بيشتر بينديشيم كه پاسخش بس سخت است...درنهايت اينكه مطلب در اين زمينه بسيار است اما اكتفا مي‌كنم بدين سخن كه هواي هم را داشته باشيم...
عضو هيات علمي و استاديار گروه آلودگي‌هاي محيط‌زيست دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز