بيروت بار ديگر صحنه اعتراضات مردمي شد
چشم‌انداز مبهم لبنان
ميثم سليماني
اعتراضات بار ديگر به بيروت پايتخت لبنان بازگشته است. مردم خشمگين از وضعيت بلاتكليفي حاكم بر كشور شنبه شب به خيابان بازگشتند و با نيروهاي امنيتي درگير شدند. پليس براي مقابله با معترضان گاز اشك‌آور به سمت آنها پرتاب كرد و مردم نيز براي مقابله با آنها لاستيك آتش زدند. ميزان خشونت‌ها در درگيري‌هاي شنبه شب بيروت از زمان آغاز اعتراضاتي كه منجر به استعفاي دولت شد بي‌سابقه بوده است. گفته مي‌شود حدود 150 نفر در اعتراضات شنبه شب زخمي شدند.
آسوشيتدپرس در تشريح اعتراضات مي‌نويسد: «دود سفيد و ضخيم مركز شهر بيروت و به خصوص در نزديكي پارلمان اين كشور را فرا گرفته است. در حالي كه پليس با مردم درگير بود، گروه‌هايي از جوانان با سنگ و نارنجك‌هاي دستي به گاز اشك‌آوري كه پليس عليه معترضان استفاده مي‌كرد، واكنش نشان مي‌داد. ميزان و شدت گاز اشك‌آور به حدي بود كه معترضان به دليل استنشاق گاز در خيابان به استفراغ افتادند.»
گزارش‌ها حاكي از آن است كه اعتراضات زماني به خشونت كشيده شد كه برخي معترضين به سمت پليس مستقر در ساختمان پارلمان سنگ پرتاب كردند و حتي برخي ديگر علايم راهنمايي رانندگي، شاخه‌هاي درخت و موانع فلزي را شكستند و به سمت نيروهاي امنيتي پرتاب كردند.
پس از استعفاي كابينه به رياست سعد حريري، نخست‌وزير در ماه اكتبر اين درگيري‌ها با يك بحران مالي كه از پي آن به وجود آمد رو به وخامت گذاشت و اين در حالي بود كه كشور درگير تشكيل دولت جديد بود.
لبنان تاكنون شاهد 3 ماه اعتراض عليه نخبگان سياسي كنوني لبنان بوده كه پس از جنگ داخلي اين كشور بين سال‌هاي 1995-1990 بر اين كشور حاكم بودند. معترضين سياستمداران را به دليل فساد و سوءمديريت گسترده در كشور كه يكي از بيشترين بدهكاران بين‌المللي است، مقصر مي‌دانند. معترضين با اشاره به بدهي حدود 87 ميليارد دلاري لبنان كه 150 درصد بيشتر از توليد ناخالص داخلي اين كشور محسوب مي‌شود، شنبه بعدازظهر به خيابان‌ها آمدند و عنوان كردند كه ما هزينه اين بدهي‌ها را نمي‌پردازيم. اما هر چه از اعتراضات گذشته، ميزان جمعيت معترض نيز بيشتر شده است. معترضان ابتدا در مركز پايتخت حضور داشتند اما بعدا هزاران معترض ديگر از 3 نقطه مختلف شهر براي پيوستن به اين تظاهرات وارد شدند. آنها بعدا توسط پليس پراكنده و تحت تعقيب قرار گرفتند ولي وسعت اعتراضات بسيار گسترده بوده است. نيروهاي امنيتي لبناني از همه معترضان به شكل مسالمت‌آميز خواستند كه بلافاصله براي امنيت خود، منطقه را ترك كنند. البته برخي معترضان مي‌گويند كه وقتي براي مداوا به بيمارستان مراجعه كرده بودند در داخل مراكز درماني نيز مورد حمله پليس قرار گرفتند.
با ادامه درگيري‌ها، پليس و نيروهاي امنيتي نيز براي پراكنده كردن معترضان چادرهاي معترضين كه در اطراف ميدان شهداي بيروت ايجاد شده بود را به آتش كشيدند و حتي گفته مي‌شود يك سيلندر گاز در داخل يكي از چادرها نيز منفجر شد. آتش نيز به سرعت منتشر شد و گفته مي‌شود يكي از مغازه‌هاي اطراف را نيز به آتش كشيد. ميزان خشونت‌ها در شهر به حدي بالا بوده كه خبرگزاري آسوشيتدپرس گزارش مي‌دهد، كليساي جامع سنگ جورج در يك فراخوان به آرامش، صداي ناقوس خود را به صدا درآورد و حتي مسجد محمد امين در مجاورت و نزديكي محل اعتراض از معترضان خواسته بود تا براي نماز شب به مسجد بيايند.
گفته مي‌شود در مسجد معترضان با شعار انقلابي پليس ضد شورش را در نزديكي ورودي مسجد كه به تعقيب آنها آمده بودند، مجبور به عقب‌نشيني كردند. در داخل مسجد نيز چندين مرد كه به دليل استنشاق گاز اشك‌آور شرايط بدي داشتند تحت درمان قرار گرفتند و گفته مي‌شود برخي خانواده‌ها نيز در داخل مسجد پنهان شدند. مسجد در بيانيه‌اي كه از بلندگوهاي خود پخش كرد از نيروهاي امنيتي خواست به زنان و كودكاني كه در مسجد هستند، كاري نداشته باشد. ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان نيز از نيروهاي امنيتي خواست تا از معترضين به شكل مسالمت‌آميز محافظت و براي بازگرداندن امنيت در مركز شهر بيروت تلاش كرده و از اماكن عمومي و خصوصي نيز محافظت كنند. او در اين زمينه از وزراي دفاع، كشور و روساي امنيتي كشور خواست كه در اين مسير قدم بردارند.
سعد حريري، نخست‌وزير دولت پيشبرد لبنان در توييتر خود نوشت: درگيري‌ها، آتش‌سوزي‌ها و اقدامات خرابكارانه در مركز بيروت به شكلي مشكوك است چراكه اين اتفاق صلح در جامعه را تهديد مي‌كند و مي‌تواند عواقب بسيار وخيمي داشته باشد. او همچنين از پليس و نيروهاي مسلح خواست تا از بيروت محافظت كنند و اين تظاهرات‌ها را نيز غيرقانوني خواند.
صليب سرخ لبنان اعلام كرده كه 65 نفر از معترضان را به بيمارستان برده و 100 نفر ديگر نيز در محل معالجه شدند و از مردم نيز خواست تا خون اهدا كنند. هر چه درگيري‌ها نيز ادامه داشت، تعداد بيشتري از آمبولانس‌ها با عجله به منطقه اعزام شدند تا به تخليه مجروحان بپردازند. اواخر روز شنبه نيز در نهايت بيشتر معترضين به وسيله گاز اشك‌آور و گلوله‌هاي پلاستيكي مجبور به خروج از منطقه شدند و در نهايت نيروهاي امنيتي توانستند منطقه را امن كنند. مردم لبنان به شدت از وضعيت موجود عصباني هستند چراكه ارزش پول اين كشور به نسبت دلار به شدت كاهش يافته است. گفته مي‌شود، لبنان بيش از 60 درصد از ارزش پول ملي خود را طي هفته‌هاي اخير از دست داده است. از طرفي اقتصاد اين كشور شاهد هيچگونه رشدي نبوده و كشور به شدت بدهكار و عملا متكي به واردات بسياري از كالاهاي اساسي خود است. بانك‌ها نيز با وخامت اوضاع، اختيارات اشخاص بر حساب‌ها را كم كردند و برداشت دلار و نقل و انتقالات خارجي را نيز به شدت محدود كرده‌اند. در اوايل اين هفته معترضان اقدام به خرابكاري در يك منطقه اصلي تجاري در بيروت كردند كه عمدتا در آن بانك‌هاي خصوصي حضور دارند و گفته مي‌شود، هدف اصلي نيز بانك‌ها بوده است.
در حال حاضر انتظار مي‌رفت حسن دياب، نخست‌وزير منتخب لبنان روز جمعه كابينه 18 نفره خود را اعلام كند اما اختلافات ميان جناح‌هاي سياسي در دقيقه 90 تلاش‌هاي او را بر باد داد. حالا نيز سعد حريري، نخست‌وزير دولت پيشبرد كه اكنون تبديل به يكي از عوامل بر هم خوردن تشكيل دولت جديد به شمار مي‌آيد، خواهان تشكيل هر چه سريع‌تر دولت در لبنان شده است؛ موضوعي كه با توجه به اختلافات موجود چشم‌اندازي براي آن وجود ندارد.