بزرگداشت پرويز كردواني در انجمن مفاخر
استادي كه كمفروشي نميكند
صدرا صدوقي| مراسم بزرگداشت پرويز كردواني، استاد نمونه دانشگاه تهران، كويرشناس و چهره ماندگار عرصه جغرافيا با حضور جمع زيادي از علاقهمندان به حوزه جغرافيا و محيطزيست چهارشنبه 2 بهمن ماه در تالار شهيد مطهري(ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگي برگزار شد. در اين مراسم حسن بلخاري رييس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، احمدرضا خضري مديركل حوزه رياست و روابطعمومي دانشگاه تهران، قاسم عزيزي عضو هيات علمي دانشكده جغرافياي دانشگاه تهران و فريده گلبو داستاننويس و پژوهشگر و همسر استاد پرويز كردواني سخنراني كردند. در ادامه گزيدهاي از سخنان استادان حاضر در اين نشست را ميخوانيد.
عشق بيپايان به گوهر هستي
حسن بلخاري: مساله ملي ما ايرانيان در ابعاد سياسي، فرهنگي و جغرافيايي همواره «خاك» بوده است. ايرانيان هماره «خاك» خود را چون عنصري مقدس در ابعاد ديني، فرهنگي و سياسي پاس داشته و تا پاي جان نگهباني كردهاند. تاريخ به كفايت در بطن و متن خود راوي رشادتها و شجاعتهاي بينظير مردان و زنان ايراني در حفظ و صيانت از اين خاك است. از آن سو محققاني گرانقدر و ژرفانديش كه در عرصه جغرافياي اين سرزمين، جان و بطن آن را كاويده و اطلاعاتي گرانبها از آن برآوردهاند؛ محققاني بزرگ چون دكتر پرويز كردواني كه دل و جان به اين خاك داده و عمر شريفشان را به رنج براي معرفت اين گنج فرسودهاند. اين استاد گرانمايه از تبار مردان بزرگ ايراني در تحقيق و تتبع پيرامون علم جغرافياست. آثار گسترده و مهم او به ويژه در شناسايي خاك، آن هم خاك عزيز سرزمينمان ايران از او «چهره ماندگار دانش جغرافيا» ساخته است. تلاش استاد كردواني در بيش از ۸ دهه از عمر شريفشان در راه پاسداشت محيطزيست، آب و خاك اين مرز و بوم به ويژه در حوزه شناخت و پرداخت كوير و مسائل مربوط به آن نشان از عشق بيپايان ايشان به اين گوهر بنيادين هستي و ايران عزيزمان است.
زندگي در كوير
احمدرضا خضري: دكتر كردواني انساني وظيفهشناس است كه در كنار فعاليتهاي علمي، كمفروشي نميكند چون كمفروشي در هر كاري ممكن است، اين استاد بزرگوار هيچوقت در حوزه علم معامله نكرد چون «علم» معاملهبردار نيست. از ديدگاه او دانشگاه در برابر مسائل جامعه مسووليت دارد و البته امروز مجموعه دانشگاه تهران به اين مهم كاملا توجه دارد. بخش زيادي از زندگي كردواني در كوير گذشته است؛ چون به كارش عشق ميورزد. او فردي حساس نسبت به اجتماع ايران است و مشكلات اجتماعي را با دقت دنبال ميكند و البته يك وطندوست واقعي است. دكتركردواني، بنيانگذار كويرشناسي مدرن در ايران است همچنين پژوهشهاي اين استاد در حوزه آب و خاك بينظير و منحصر به فرد است. عشقي كه به كار در او وجود دارد يكي از نشانههاي زنده بودن و نشاط علمي و عملي اين استاد برجسته دانشگاه تهران است.
اقدام براي حل مشكلات كشور
قاسم عزيزي: سابقه آشنايي من با استاد دكتر كردواني به ۳۵ سال پيش ميرسد كه ابتدا به عنوان دانشجو، افتخار شاگردي ايشان را داشتم سپس همين افتخار به عنوان همكار در گروه جغرافياي دانشگاه تهران پيدا شد. از زماني كه من دانشجوي دوره كارشناسي دانشگاه تهران بودم، شخصيت دكتر كردواني برايم جذاب و تاثيرگذار بوده است. در اين بين صميميت، گرمي در رفتار، پشتكار و زنده بودن كلاسهاي ايشان برايم بسيار آموزنده و دوست داشتني بوده است. در اين مدت ضمن گذراندن دروسي همچون جغرافياي خاكهاي جنگل و مرتع، حفاطت خاك و آبخيزداري، منابع و مسائل آب و اكوسيستمهاي طبيعي اين توفيق را داشتهام كه در مجموع دهها روز همراه استاد در سفرهاي مختلف داخلي و خارج از كشور باشم. توفيق حضور در كلاسهاي استاد همراه با فضاي خاص حاكم بر كلاس در كنار همراهي در سفرها(با توجه به فضاي حاكم بر مسافرت) دو تجربه متفاوت و مكمل سبب شده كه نتيجه آن شناخت و نزديكي و صميميت بيشتر نسبت به استاد دكتر كردواني را در بر داشته باشد. همچنين تجربه دانشجوي استاد بودن، همسفري با ايشان و همچنين همكار بودن با استاد تجربهاي شيرين و آموختني است. به نظر من دكتر كردواني شخصيتي است با اين ويژگيها: جسارت علمي، عدم همراهي با موجهاي احساسي و موقت جوامع علمي و بعضا اجتماعي، سختكوشي، پشتكار بالا و دلسوزي، عملگرايي و تلاش براي حل مسائل و مشكلات محيطي.
اهداف و عملكرد علمي شفاف
فريده گلبو: انسانهايي كه در طول حيات و زندگي خود سلوك اجتماعي خاصي دارند اين نوع عمل و سلوكشان بر روند زندگي خصوصي آنها نيز تاثيرگذار است. از اين رو دكتر كردواني نيز زندگي شخصياش تا حدود زيادي تاثيرپذير از عملكرد اجتماعي و انسانياش بوده است. اهدف و عملكرد علمي دكتر كردواني كاملا شفاف و قابل رويت است. او در حوزه علم و دانش سعي كرده تا ناهنجارهايي كه از اعمال برخي افراد حاصل ميشود را كشف كند؛ به خودآگاهي برسد و راهحلهاي لازم براي برطرف شدن ناهنجاريها و مسائل را نيز ارايه دهد. كردواني آنقدر پافشاري ميكند تا در رسيدن به اهداف خود توفيق يابد؛ سپس به سراغ مسائل و مشكلات جديد ميرود. من به عنوان همسر استاد كردواني از مجموعه رفتارهاي او تاثير پذيرفتهام و معتقدم، وقتي در كاري پيش ميرود با صلابت حركت ميكند و بدون توجه به حواشي به مسير خود ادامه ميدهد.
در پايان اين مراسم استاد پرويز كردواني طي سخناني از مديريت و مجموعه انجمن آثار و مفاخر فرهنگي كشور قدرداني كرد و در ادامه لوح تقدير آراسته به نشان زرين انجمن و مدال سيمين دانشگاه تهران به اين استاد برجسته دانشگاه و چهره ماندگار عرصه جغرافيا اهدا شد.