نامزدهاي دموكرات مخالفت خود را با ترور شهيد سليماني اعلام كردند
عليه تصميم ترامپ
آغاز سال رقابت‌هاي انتخاباتي در ايالات متحده امريكا باز ميليون‌ها امريكايي و البته غيرامريكايي را در ساعت‌هاي مشخصي مقابل شبكه‌هاي تلويزيوني ميخكوب مي‌كند تا نظرات نامزدهايي را كه در ماراتن اوليه انتخابات شركت كرده‌اند، بشنوند. در حال حاضر رقابت‌هاي درون‌حزبي دموكرات‌ها صحنه انتخاباتي را ربوده و پس از راي‌گيري پرحاشيه در ايالت آيوا اكنون نگاه‌ها به ايالت نيوهمپشاير دوخته شده است. شامگاه جمعه به وقت محلي امريكا، هفت نامزد دموكرات انتخابات رياست‌جمهوري سوم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان ۱۳۹۹) شامل چهره‌هاي ارشدي چون «برني سندرز، پيت بوته‌جج، اليزابت وارن، جو بايدن، امي كلوباچار» سه روز مانده به برگزاري انتخابات مقدماتي نامزدهاي اين انتخابات در ايالت نيوهمپشاير، در يك مناظره شركت كردند.هرچند كه در مقطع فعلي بحث سياست خارجي با توجه به اختلاف‌هاي شديد داخلي دموكرات‌ها با سكاندار جمهوري‌خواه كاخ سفيد چندان به شور و حرارت مناظره‌ها نمي‌افزايد اما شكست دونالد ترامپ در اين حوزه مي‌تواند به برگ برنده‌اي براي دموكرات‌ها تبديل شود. دونالد ترامپ با استراتژي‌هايي كه در حوزه سياست خارجي در سه سال گذشته برگزيده عملا بر بحران‌هاي امريكا در عرصه بين‌المللي افزوده و امريكاي قدرتمندي را كه از آن سخن مي‌گفت به امريكاي تنها تبديل كرده است. در حالي كه دولت‌هاي پيشين امريكا تلاش مي‌كردند در پرونده‌هاي مهم سياست خارجي يكجانبه‌گرايي را رها كرده و با اجماع حركت كنند دونالد ترامپ دقيقا در مسير معكوس قدم برداشته و با فتواي شخصي بسياري از پرونده‌هاي مهم در حوزه سياست خارجي را به مرحله خطرناك رسانده است. دونالد ترامپ با وجود آنكه به نخستين رييس‌جمهور امريكا تبديل شد كه با پا گذاشتن به خاك كره‌شمالي با كيم‌جونگ اون ديدار كرد اما تمام آن ديدارها و نامه‌نگاري‌هاي عاشقانه به انضمام تبريك تولد يكديگر تاكنون به دستاوردي در حوزه سياست خارجي براي تيم ترامپ تبديل نشده و حتي در مقاطعي مي‌توان گفت كه تهديد موشكي و هسته‌اي كره‌شمالي براي امريكا افزايش هم پيدا كرده است. رييس‌جمهور امريكا قريب به 10 روز قبل در حضور بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اسراييل از طرح خود براي صلح ميان فلسطين و اسراييل با عنوان «معامله قرن» رونمايي كرد اما اين طرح هم در بدو تولد با موجي از اعتراض‌ها نه فقط از جانب كشورهاي اسلامي و عربي كه حتي اروپايي روبه‌رو شد و به شكست ديگري براي ترامپ در عرصه سياست خارجي تبديل شد. در مساله توافق هسته‌اي با ايران نيز دولت ترامپ يك سال و اندي پس از آغاز به كار از اين توافق خارج شد تا توافق هسته‌اي اوباما را با توافق جامع ترامپ به گمان خود جايگزين كند كه تاكنون موفق به اين امر هم عليرغم سياست فشارحداكثري بر ايران در همه حوزه‌ها نشده است. در چنين شرايطي دموكرات‌ها احساس مي‌كنند كه سياست خارجي يكي از حوزه‌هايي است كه مي‌توانند با مانور در آن نقطه ضعف‌هاي رييس‌جمهور امريكا را نشان بدهند. در مناظره شامگاه جمعه، مجري از نامزدهاي دموكرات درباره حمله تروريستي و غيرقانوني بامداد ۱۳ دي ماه امريكا در نزديكي فرودگاه بين‌المللي بغداد كه به شهادت سردار سپهبد قاسم سليماني انجاميد سوال كرد و پرسيد، اگر شما بوديد دستور اين حمله را صادر مي‌كرديد؟ هرچند كه ايران‌ستيزي مقوله‌اي مشترك ميان دموكرات‌ها و جمهوري‌خواهان در امريكا است و به عنوان نمونه شاكله سخت‌ترين تحريم‌هاي بين‌المللي و همه‌جانبه عليه ايران در دولت باراك اوباماي دموكرات گذاشته شد اما دولت دونالد ترامپ در سه سال گذشته با اقدام‌هاي خود به خصوص خروج از توافق هسته‌اي چندجانبه با ايران و به تبع آن ترور سپهبد شهيد قاسم سليماني، ريسك درگيري نظامي با ايران را به شكل بي‌سابقه‌اي افزايش داد به گونه‌اي كه براي نخستين‌بار در تاريخ 40 ساله خصومت ميان تهران و واشنگتن، ايران رسما پايگاه هوايي متعلق به امريكا را مورد حمله موشكي قرار داد . پس از ترور سپهبد شهيد قاسم سليماني، شبكه‌هاي خبري و رسانه‌هاي امريكايي تا چند روز به تحليل تبعات اين اقدام و تاثير آن برتنش ايران و امريكا پرداختند. در حالي كه تيم ترامپ در توجيه ترور سپهبد شهيد سليماني از او با عنوان تهديد امنيتي فوري براي امريكا ياد مي‌كرد اما تاكنون اين تيم نتوانسته هيچ مدرك مستدلي در تثبيت اين ادعا ارايه كند. همين مساله در مناظره شامگاه جمعه ميان دموكرات‌ها هم به چشم خورد به گونه‌اي كه از جو بايدن تا برني سندرز همگي تاكيد داشتند كه سرويس‌هاي اطلاعاتي امريكا ادعاي كاخ سفيد مبني بر تهديد فوري بودن سپهبد شهيد را تاييد نكرده‌اند. اين موضع‌گيري در حالي از سوي نامزدهاي دموكرات مطرح شد كه اخيرا در نظرسنجي كه واشنگتن‌پست و اي‌بي‌سي مشتركا منتشر كرده‌اند مشخص شده كه اكثريت ضعيفي از امريكايي‌ها اعتقاد دارند اقدام ترامپ در ترور سپهبد شهيد سليماني در راستاي منافع امريكا بوده است. براساس اين نظرسنجي، 53 درصد از امريكايي‌ها از اين تصميم رييس‌جمهور امريكا حمايت و 41 درصد با آن مخالف بوده‌اند. در بخش‌هاي ديگري از اين مناظره نامزدها به اين سوال پاسخ دادند كه آيا حضور مداوم نظامي امريكا در خارج از مرزهايش يك ضرورت است؟پيت بوته‌جج در پاسخ به اين سوال جو بايدن را متهم به قضاوت نادرست در حمايت از جنگ با عراق در دوره رياست‌جمهوري جورج بوش كرد اما بلافاصله ترجيح داد با تغيير موضوع به آنچه كه تهديدهاي ديگر خواند نظير ايران يا حملات سايبري اشاره كند. وي همچنين تاكيد كرد كه رييس‌جمهور خوب رييس‌جمهوري است كه بتواند رابطه امريكا با متحدانش را تقويت كند. جو بايدن در پاسخ به اين سوال اعتراف كرد كه اعتماد به جو دولت بوش براي راي مثبت به جنگ عراق اشتباه او بوده است. برني سندرز در پاسخ با رد ادعاي بايدن تاكيد كرد كه وي اسناد دولت بوش پيش از حمله به عراق را ديده و مطمئن شده بود كه ادعاي برخورداري عراق از تسليحات كشتار جمعي يك دروغ واضح از سوي دولت بوش است. اليزابت وارن كه در پاسخ به سوال درباره ترور سپهبد شهيد سليماني ترجيح داده بود به جاي پاسخ مستقيم به اين پرسش درباره افغانستان صحبت كند در پاسخ به سوال درباره حضور نظامي امريكا در خارج از مرزهايش اين انتقاد را مطرح كرد كه سياست خارجي امريكا در چند دهه گذشته به زنجيره‌اي از جنگ‌هاي پايان ناپذير منتهي شده است. خانم وارن در پاسخ به اين سوال كه آيا اگر رييس‌جمهور شود نيروهاي امريكايي را در صورت پيشنهاد پنتاگون در خاورميانه مستقر خواهد كرد يا نه، گفت: بايد برنامه پنتاگون را در آن شرايط ببينم. هافينگتون‌پست در تحليل موضع‌گيري‌هاي شامگاه جمعه نامزدهاي دموكرات نوشت: تصميم دونالد ترامپ براي ترور سردار سليماني و قراردادن امريكا در آستانه جنگ با ايران بدون مجوز كنگره با مخالفت دموكرات‌ها روبه رو شده هرچند كه آنها در تحليل تهديد كلي سردار سليماني براي امريكا با ترامپ هم‌نظر بودند. برني سندرز يكي از كساني بود كه طرح ممنوعيت دسترسي پنتاگون به منابع مالي براي جنگ بدون مجوز با ايران را به كنگره داد.
اگر شما بوديد دستور اين حمله را صادر مي‌كرديد؟
پيت بوته‌جج|هيچ شواهدي مبني بر اينكه اين اقدام كشور ما را امن‌تر كرده باشد، وجود ندارد. گويا ما هيچ درس عبرتي از جنگ در عراق (در سال ۲۰۰۳) نگرفته‌ايم. حذف كردن يك فرد بد ايده خوبي نيست اگر شما ندانيد كه چه كاري داريد انجام مي‌دهيد.اين رييس‌جمهور ما را به آستانه يك جنگ (با ايران) برد البته اين موضوع با حمله به سليماني شروع نشد و با خارج كردن ما از توافق هسته‌اي ايران اين موضوع شروع شد؛ توافقي كه همين دولت (ترامپ) كارآمدي آن را تاييد كرده بود. نيروهاي نظامي امريكا سزاوار داشتن رييس‌جمهوري هستند كه اطلاعات (سازمان‌هاي اطلاعاتي امريكا) را بخواند، به وضعيت امنيت بين‌المللي توجه نشان دهد، با متحدان‌مان مشورت كند و سياست داخلي امريكا را از اين موضوعات خارج نگه دارد و اگر راهكار جايگزيني وجود داشته باشد، هيچ‌وقت نظاميان‌مان را در معرض خطر قرار ندهد. دونالد ترامپ به جامعه اطلاعاتي ما اهانت كرده اما آنها براي جمع‌آوري اطلاعات، جان‌شان را به دست گرفته‌اند؛ اطلاعاتي كه براي تصميم‌گيران بسيار مهم و با ارزش هستند. من فكر نمي‌كنم كه او حتي اين اطلاعات را بخواند. ما شايسته داشتن يك فرمانده كل قواي بهتر هستيم.
جو بايدن| نه، دستور اين حمله را نمي‌دادم و دليل اينكه دستور آن را نمي‌دادم اين است كه درباره اينكه يك تهديد قريب‌الوقوع از ناحيه او (سردار سليماني) وجود داشت، هيچ شواهد و مداركي در دست نبود.سياست «اول امريكا»ي ترامپ ما را به «امريكاي تنها» تبديل كرده است. شما نمي‌توانيد در طول عمر خود زماني را پيدا كنيد كه در آن ناتو به ايالات متحده امريكا و ايران در يك سطح برابر بگويد، «هر دوي شما از تنش‌ها بكاهيد». ما اكنون تنها هستيم، ما اكنون در اين منطقه و جهان تنها هستيم، بدون دوست، بدون حمايت و بدون متحدان‌مان.وقتي كه ايران به پايگاه عين‌الاسد در عراق حملات موشكي كرد، چه اتفاقي افتاد. ۶۴ نفر از نيروهاي قهرمان ما، مجروح شدند. نمي‌دانم اگر پسر من آنجا بود، چه كار مي‌كردم من واقعا عصباني مي‌شدم و نمي‌دانستم كه چه بكنم. اين اتفاقي بود كه براي‌شان افتاد. آنها به جراحت شديد مغزي دچار شدند اما رييس‌جمهور چي گفت؟ گفت كه آنها سر درد گرفتند و چيز بدي نبوده، فقط سردرد بوده. اين فرد، حتي براي يك روز بيشتر هم شايستگي آن را ندارد كه فرمانده كل قوا باشد».
برني سندرز| خطري كه وجود دارد اين است. در سراسر جهان رهبران خيلي بدي وجود دارند. كيم جونگ اون در كره شمالي شايد مسوول مرگ صدها هزار نفر از مردم خودش باشد و با سلاح‌هاي اتمي‌اش همه آسيا را تهديد مي‌كند. شما محمد بن سلمان را داريد كه يك قاتل وحشتناك در عربستان سعودي است، كسي كه در كمال خونسردي خاشقجي را كشت و بدنش را مثله كرد. شما در روسيه، پوتين را داريد كه در انجام ترورهاي سياسي عليه دشمنانش دست داشته است. شما در چين شي جين پينگ را داريد كه يك ميليون مسلمان را در اردوگاه‌ها نگه داشته است اما شما نمي‌توانيد برويد و بگوييد كه چون شماها آدم‌هاي بدي هستيد، ما شما را ترور مي‌كنيم. اگر چنين كنيد، درها را براي هرج و مرج بين‌المللي باز خواهيد كرد.كاري كه ما بايد بكنيم و ترامپ آن را متوجه نيست اين است كه وزارت خارجه‌مان و توانايي‌هاي ديپلمات‌هاي‌مان را تقويت كنيم نه اينكه فقط توانايي‌هاي ارتش‌مان را تقويت كنيم.ما بايد با قدرت و ثروت‌مان كشورهاي سراسر جهان را متحد كرده و بگوييم، بياييد سر ميز نشسته و اختلافات‌مان را از طريق صحبت و بحث با رجوع به سازمان ملل حل كنيم نه اينكه دست به جنگ‌هاي بيشتر بزنيم و ميلياردها دلار ديگر صرف كرده و باعث تلفات انساني كه معلوم نيست چقدر خواهد بود، شويم.
تام استير| آنچه ما در خاورميانه شاهد بوديم آن بود كه باراك اوباما با استفاده از ديپلماسي، در ازاي اقدام ما در برداشتن تحريم‌هاي خودمان و متحدان‌مان، ايران را به رها كردن جاه‌طلبي‌هاي هسته‌اي‌اش سوق داد. وقتي داريم درباره نقش‌مان در جهان و همچنين نقش فرمانده كل قوا صحبت مي‌كنيم، بايد اين را گفت كه ما در دولت ترامپ ديپلماسي را رها كرده‌ايم، ما استراتژي نداريم و همچنين متحداني هم نداريم.ريشه اين ايده كه پاسخ ما (به تحولات جهاني) بايد پاسخي نظامي باشد، از دل مجتمع‌هاي نظامي غول پيكرمان بيرون آمده است و بزرگ‌ترين مشكلي كه ما در سطح بين‌المللي داريم را ناديده گرفته است. مشكلي كه به نظر من، تغييرات اقليمي است و اين مشكل با تسليحات، تانك‌ها و هواپيماهاي نظامي حل نخواهد شد و تنها از طريق ديپلماسي، متحدان و تعامل با ديگر كشورها حل خواهد شد. آنچه كه ما الان همين جا داريم به آنها گوش مي‌دهيم، صحبتي درباره ۲۰ سال اقدام نظامي شكست خورده است و اينكه چطور ما بايد به آن ادامه دهيم و هر ساله ۷۰۰ ميليارد دلار در هر سال براي مصارف دفاعي- نظامي هزينه بكنيم در حالي كه هر ساله در سطح فدرال فقط ۷۰ ميليارد دلار براي آموزش و تعليم و تربيت هزينه مي‌كنيم.