نگاهي به انتخابات مهم‌ترين فدراسيون ورزشي
بازنشسته‌ها در سوداي رياست
علي كربلايي
مهلت ثبت‌نام كانديداهاي رياست فدراسيون و عضويت در هيات رييسه فدراسيون فوتبال به پايان رسيد و آنهايي كه سوداي رياست مهم‌ترين فدراسيون ورزشي ايران را دارند، مشخص شدند. خبرورزشي نوشته تا پايان مهلت قانوني ثبت‌نام كانديداها، حسين قريب (مديرعامل اسبق استقلال)، حبيب كاشاني (مديرعامل اسبق پرسپوليس)، محمدرضا كلايي (شهردار مشهد)، رضاجلالي (معاون فرهنگي فدراسيون دادكان)، مهدي محمدنبي (دبيركل اسبق فدراسيون)، هدايت ممبيني (رييس كميته داوران) و اميرمسعود هراتيان (رييس سابق هيات فوتبال اصفهان) 7 نامزد نهايي رياست فدراسيون فوتبال هستند. اين 7 نفر بايد از 10 عضو مجمع امضا بگيرند تا در انتخابات 25 اسفند شركت داده شوند. موضوع جالب در مورد اين 7 نفر، حضور نام حيدر بهاروند در ليست تمام كانديداهاست. در انتخابات رياست فدراسيون فوتبال، نامزدها بايد نام نايب‌رييس اول، دوم و زنان را هم بنويسند. منصور قنبرزاده، مديرعامل سابق نفت تهران اعلام كرده در ليست حيدر بهاروند به عنوان نايب‌رييس دوم حضور دارد. اين در حالي است كه در ساعات ابتدايي هيچ خبرگزاري معتبري خبر از ثبت‌نام بهاروند در انتخابات نداده بود و بعد از دو ساعت «ورزش3» اعلام كرد بهاروند نامزد شده است. برخي رسانه‌ها نوشته‌اند: افراد سرشناسي نيز با فرستادن وكلا و نمايندگان حقوقي خود در انتخابات رياست فدراسيون فوتبال ثبت‌نام كرده‌اند. براي معرفي نفرات نهايي، كميته سه‌نفره بررسي مدارك متشكل از نماينده وزارت ورزش، دبيركل و مسوول حقوقي فدراسيون مرحله ابتدايي احراز صلاحيت نامزدها را بررسي مي‌كنند. هر نامزدي كه مداركش ناقص باشد از فهرست حذف مي‌شود و نفرات باقيمانده براي احراز صلاحيت امنيتي به مراجع ذي‌صلاح معرفي مي‌شوند و هر كسي كه تاييديه نهايي را گرفت وارد مكانيسم انتخابات فدراسيون فوتبال در روز مجمع كه بيست‌وپنجم اسفند است، خواهد شد. ابراهيم شكوري، سرپرست دبيركلي فدراسيون اعلام كرده بيش از 50 نفر براي اين انتخابات ثبت‌نام كرده‌اند. در ماه‌هاي اخير شائبه‌هاي بسياري در مورد مهندسي انتخابات هيات‌هاي استاني از جمله كردستان و گلستان شنيده شده و بيم آن مي‌رود دستكاري آن انتخابات روي انتخاب رييس فدراسيون كه با راي روساي هيات‌هاي استاني انتخاب مي‌شود، اثر بگذارد.
نكته عجيبي كه توجهات را به خود جلب مي‌كند، اين است كه اغلب افرادي كه براي رياست فدراسيون ثبت‌نام كرده‌اند، بازنشسته هستند. آذر سال 97 بود كه رياست فدراسيون فوتبال به گفته رييس مجلس شوراي اسلامي به 5 دليل مشمول قانون منع به‌كارگيري بازنشستگان محسوب شد و تاج بايد از سمت خود استعفا مي‌داد. اما از آنجايي كه تاج حاضر به كناره‌گيري نشد، نشست‌هايي فوري با اينفانتينو و شيخ سلمان برگزار كرد و بركناري او مي‌توانست تبعات سنگيني براي فوتبال و ورزش ايران داشته باشد، ماجرا مسكوت ماند.
فدراسيون فوتبال در اساسنامه خود ادعا كرده يك «نهاد غيردولتي» است، اما برخي افراد سرشناس مي‌گويند فدراسيون فوتبال «نهاد غيردولتي عمومي» است. بر اساس تبصره ماده 5 قانون محاسبات عمومي كشور مصوب 1366 در فهرست نهادهاي عمومي غيردولتي نام فدراسيون فوتبال ديده نمي‌شود. در سال 1373 بند 11 به تبصره ماده 5 افزوده شد كه بر اساس آن فدراسيون‌هاي ورزشي آماتوري جمهوري اسلامي ايران به فهرست نهادها و موسسات عمومي غيردولتي افزوده شدند. اما همگان خوب مي‌دانند كه فدراسيون فوتبال شامل فدراسيون‌هاي ورزشي آماتوري نمي‌شود. برخي وكلا مي‌گويند منظور فدراسيون در اساسنامه‌اش از نهاد غيردولتي همان نهاد خصوصي است و شامل نهادهاي عمومي نمي‌شود. تفسير حقوقدانان از «نهاد غيردولتي» در اساسنامه فدراسيون، با توجه به ساير قوانين كشوري اين است كه منظور از غيردولتي در اين اساسنامه «خصوصي» بوده. با اين حال اين فدراسيون از وزارت ورزش بودجه دريافت مي‌كند و بر اساس همين است كه رييس مجلس شوراي اسلامي مساله بركناري تاج را مطرح كرد. فدراسيون فوتبال هم در يك‌سال اخير هر جا نياز به بودجه داشته خود را نهادي عمومي معرفي مي‌كند و هر جا كه صحبت از كناره‌گيري رييسش به دليل قوانين كشوري بوده، ادعا كرده نهادي خصوصي است. در ماده 14 اساسنامه فيفا صراحتا تاييد شده كه فدراسيون فوتبال بايد «خصوصي» باشد، اما در مورد استقلال مالي فدراسيون‌هاي فوتبال، فيفا سخت‌گيري خاصي ندارد و از كمك دولت‌ها به فدراسيون‌ها استقبال هم مي‌كند. بايد ديد نظر قانونگذاران و مجريان قانون در مورد انتخابات فدراسيون فوتبال چيست و چه اظهارنظري در مورد حضور بازنشستگان در انتخابات خواهند داشت. اگر فدراسيون فوتبال نهادي خصوصي باشد، بر اساس قانون وزارت ورزش (و به‌طور كلي دولت) حق كمك به نهادهاي خصوصي را ندارد. مشخص نيست اين موضوع تا امروز چرا به‌طور كامل حل و فصل نشده، بحث‌هاي حقوقي پيرامون آن اينقدر ادامه‌دار شده و گفته‌هاي مقامات قانونگذار و مجري قانون در مورد اين بحث ساده متناقض است. محمود اسلاميان، عضو هيات رييسه فدراسيون فوتبال در مورد برگزاري انتخابات گفته: «دولت بايد اجازه بدهد اين انتخابات درست برگزار شود. الان از زمان جنگ بدتر نيست كه مردم خودشان انتخابات را برگزار كردند. دولت بايد به مردم اعتماد كند و اداره تمام فدراسيون‌ها را بر عهده اهلش و مردم بگذارد و خودش معضلات اساسي را حل كند. من معتقدم دولت بايد از اقتصاد و ورزش بيرون بيايد و اداره كار را برعهده مردم بگذارد. الان عراق را چه كسي حفظ كرد؟ مردم عراق و حشدالشعبي. خواهش من اين است كه بگذارند براي فدراسيون مجمع آن تصميم بگيرد.» اينكه دولت چطور مي‌تواند در اين انتخابات دخالت كند مشخص نيست، اما به احتمال فراوان منظور اسلاميان به حراست وزارت ورزش است كه ممكن است برخي افراد را تاييد صلاحيت نكند.
سردرگمي‌ها در مورد انتخابات رياست فدراسيون فوتبال بسيار است. اما رييس آينده فدراسيون ميراث‌دار چه نهادي خواهد بود؟ فدراسيون فوتبال بدهي‌هاي كلاني دارد و تنها در يك مورد اين نهاد بايد 65 ميليارد تومان بدهي مالياتي را تسويه كند. بدهي‌هايي كه اوايل سال 98 منجر به بلوكه شدن حساب‌هاي فدراسيون و سازمان ليگ شده بود. پرونده مارك ويلموتس هم باز است و اگر او در فيفا برنده شود، فدراسيون فوتبال ايران بايد حدود 100 ميليارد تومان ديگر به او بپردازد. فدراسيون پول‌هاي بلوكه شده بسياري در فيفا دارد، هرچند كه رقم دقيق آن مشخص نيست؛ اما مي‌دانيم كمتر از 5 ميليون دلار نيست. كار سخت ديگري كه رييس فدراسيون بعدي دارد، حمايت از تيم ملي براي رسيدن به جام جهاني است.