گروه ديپلماسي
خبرنگاران رسانههاي متفاوت بينالمللي خود را براي پوشش اخبار مربوط به انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي در ايران به تهران رساندهاند. نمايندگان رسانههاي امريكايي، اروپايي، عربي و آسيايي كه از چند روز قبل از برگزاري انتخابات به ايران آمده، روز گذشته را در حوزههاي متفاوت رايگيري به ثبت و ضبط ميزان مشاركت عمومي در اين انتخابات و تحليل تقسيم كرسيهاي مجلس شوراي اسلامي ميان اصلاحطلبان و اصولگرايان پرداختند.
همزمان با برگزاري اين انتخابات در ايران، خزانهداري امريكا روز پنجشنبه پنج عضو شوراي نگهبان را هدف تحريم قرار داد. بر اساس بيانيه وزارت خزانهداري امريكا، آيتالله «احمد جنتي» دبير شوراي نگهبان، آيتالله «محمد يزدي» از فقهاي شوراي نگهبان، «عباسعلي كدخدايي» سخنگوي شوراي نگهبان، «سيامك رهپيك» و «محمدحسن صادقيمقدم» دو عضو حقوقدان شوراي نگهبان در فهرست تحريم واشنگتن قرار گرفتهاند. خزانهداري امريكا در اين بيانيه مدعي شده است كه شوراي نگهبان از برگزاري يك «انتخابات آزاد و منصفانه» جلوگيري ميكند. به گزارش فارس، اين تحريمها بر اساس فرمان اجرايي ۱۳۸۷۶ كه دفتر مقام معظم رهبري را هدف قرار داد، وضع شده است. اين تحريم، داراييهاي احتمالي افراد در امريكا را مسدود كرده و اتباع امريكا را از مراوده با اين افراد منع ميكند. امريكا پيش از اين هم با «ساختگي» خواندن انتخابات ايران، تهران را به ردصلاحيت گسترده نامزدها متهم كرده بود. سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت امور خارجه در واكنش به موضعگيري امريكا عليه انتخابات ايران گفت: «اهتمام جمهوري اسلامي ايران به موضوع انتخابات در تراز بالايي در سطح جهاني و خصوصا در منطقه قرار داشته و مردم عزتمند ايران نسبت به تناقض گوييهاي طيفي معلومالحال از مقامات امريكايي در خصوص كشورمان عادت كردهاند. مقامات امريكايي بهتر است به جاي زير سوال بردن انتخابات در ايران به سوالات و ابهامات طيف وسيعي از مردم و نخبگان امريكا و جهان درباره ساز و كارهاي غيرشفاف و پيچيده انتخابات رياستجمهوري در امريكا كه راي اكثريت مردم در آن ناديده انگاشته ميشود و نيز روابط گسترده رژيم امريكا با كشورهايي كه حتي با سادهترين اشكال انتخابات هم بيگانه هستند، پاسخ دهند.»
ظريف: ايران را خانهاي براي همه ميبينم
محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان نيز شامگاه پنجشنبه با انتشار متني در صفحه اينستاگرام خود از مردم براي شركت در اين انتخابات دعوت كرده و نوشت: «در تمام اين سالها من موظف به دفاع از «تمام ايران» بودهام، حتي دفاع از كساني كه منافع ملي را آنچنان كه بايد در نمييابند و جهان را آنچنان كه هست نميبينند، حتي دفاع از آنها كه بارها من و همكارانم را آزردهاند و در اين آزردن، لختي درنگ نكردهاند. وقتي از حق هر ايراني در برابر تحريم دفاع ميكنم، وقتي براي دفاع از قدرت مشروع ايران، از اين سو به آن سوي جهان ميروم، وقتي براي ناكام گذاشتن كارزار ايرانستيزان، از هر دريچهاي براي سخن گفتن با جهان بهره ميجويم هر لحظه ايران را خانهاي براي همه ميبينم نه فقط براي كساني كه تاييدم ميكنند؛ هر لحظه ايران را همان وطني ميبينم كه ما را با تمام تفاوتهايمان و با تمام فاصلههايمان در آغوش گرفته است. بارها با ديگراني كه از دور به ايران نگاه ميكنند، گفتوگو كردهام؛ بيش از آنچه تصور ميكنيم ما را «همسرنوشت» ميبينند و من سالهاست كه دريافتهام باور به ايران، باور به همين همسرنوشت بودن ماست. تسليمناپذيري در برابر ظلم، ارمغان اين فرهنگ ايراني است و «سلاح زيبايي» كه ايران را سالهاست محافظت كرده است.»
وزير خارجه: مردم؛ پشتوانه اصلي ديپلماسي ما هستند
محمدجواد ظريف صبح روز گذشته با حضور در حسينيه جماران راي خود را به صندوق انداخت. وي پس از انداختن راي خود به صندوق در جمع خبرنگاران در خصوص حضور پاي صندوق راي در آغازين دقايق گفت: مردم ما پشتوانه اصلي انقلاب هستند و براي بنده كه مسووليت خدمت در حوزه سياست خارجي و ديپلماسي دارم؛ پشتوانه اصلي ديپلماسي ما هستند. حضور مردم با سليقههاي مختلف و با گرايشهاي مختلف بهرغم برخي دلخوريها و بهرغم برخي گفتوگوهاي خانوادگي براي جامعه بينالمللي نشانه مهمي از اين است كه اين مردم با همه تفاوتهايشان ميخواهند خودشان سرنوشتشان را تعيين كنند. ممكن است برخي ترجيحاتي داشته باشند؛ ممكن است برخي گلايههايي داشته باشند اما كماكان خودشان ميخواهند سرنوشتشان را تعيين كنند و نميگذارند يك نفر در واشنگتن بنشيند و براي آنها تصميم بگيرد؛ آن هم يك نفري كه دستش به خون بزرگي مثل سردار سليماني آغشته است كه مردم در رفراندوم تشييع او نشان دادند كه با همه ديدگاههاي متفاوت در برابر قلدري و زور و تروريسم دولتي ايستادگي ميكنند. بنابراين انتخابات با همه تفاوتها و با همه ترجيحهايي كه داشتيم يا نداشتيم هنوز بهترين راه است براي اينكه كشور را قوي كنيم. به كشور امكان دهيم كه در سطح بينالمللي سربلند و مقاوم بايستد و ايران زيباتري براي نسل بعد داشته باشيم.
پيشبيني پيروزي اصولگرايان
نمايندگان رسانههاي متفاوت بينالمللي در ايران عمدتا در خط تحليلي پوشش داده شده در گزارشها به تغيير تركيب سياسي مجلس بعدي اشاره كرده و پيشبيني كردند كه اصولگرايان برنده انتخابات روز جمعه خواهند شد. به عنوان نمونه، خبرگزاري فرانسه در گزارشي درباره انتخابات روز جمعه در ايران نوشت: انتخابات پارلماني ايران هماكنون در جريان است و احتمال ميرود كه محافظهكاران (اصولگرايان) برنده اين انتخابات باشند. اين خبرگزاري با ميانهرو توصيف كردن حسن روحاني، ادعا كرد كه اغلب ايرانيها از اقدامات و سياستهاي «حسن روحاني» رييسجمهور و مشكلات اقتصادي در دوران رياستجمهوري وي عصباني هستند. اين خبرگزاري در بخشهايي از گزارشش به صحبتهاي مقام معظم رهبري اشاره كرد كه بعد از شركت در انتخابات از مردم خواست براي تضمين منافع ملي و امنيتي در اسرع وقت رأي خود را به صندوق بيندازند. خبرگزاري فرانسه در پايان نوشت: ۵۸ ميليون ايراني واجد شرايط راي دادن هستند و بيش از ۱۶ هزار داوطلب براي تصاحب ۲۹۰ كرسي پارلمان با يكديگر رقابت ميكنند.
سياست خارجي در انتخابات مجلس
خبرگزاري انگليسي رويترز به انتخابات ايران از دريچه روابط ميان تهران و واشنگتن و همچنين تنشهاي اخير ميان اين دو كشور پرداخته است. به گزارش فارس كه بخشهايي از اين گزارش را ترجمه كرده، رويترز نوشت: انتخابات پارلماني ايران امروز جمعه در حال برگزاري است، انتخاباتي كه انتظار نميرود نتيجه آن بر روابط پرتنش ايران با امريكا تاثير بگذارد. اشاره اين خبرگزاري به پيروزي احتمالي چهرههايي است كه مخالف هرگونه مذاكره يا برقراري هرگونه رابطه با ايالات متحده امريكا هستند. تصاحب مجلس ايران توسط اصولگرايان (كه رويترز از عبارت تندروها استفاده كرده است) باعث تضعيف جناح رقيب و حتي چهرههاي اصولگرايي خواهد شد كه حامي روابط بيشتر ايران با نظام بينالملل هستند. اين گزارش اضافه كرد: «كسب كرسيهاي بيشتر مجلس توسط محافظهكاران به آنها در انتخابات رياستجمهوري ۲۰۲۱ نيز كمك زيادي خواهد كرد. با افزايش فشارها عليه ايران در سطح جهاني و همچنين مشكلات اقتصادي در داخل، انتخابات پارلماني ايران يك همهپرسي درباره نحوه مديريت بحرانهاي سياسي و اقتصادي رهبران ايران به شمار ميرود.»
گمانهزني درباره تضعيف حسن روحاني
«بيبيسي» نيز از دريچهاي متفاوتتر به انتخابات مجلس شوراي اسلامي در ايران نگاه كرده و آن را نخستين انتخابات سراسري در ايران پس از تحريمهاي واشنگتن عليه تهران دانست. به گزارش فارس، بيبيسي در اين باره نوشت: ايرانيها در انتخاباتي شركت كردند كه انتظار ميرود نتيجه آن، مجلسي اصولگراتر و وفادار به رهبر انقلاب اسلامي ايران باشد. همزمان با اينكه مسوولان دولتي انتظار دارند مشاركت بالايي در اين انتخابات رخ دهد كه نشاندهنده حمايت از نظام و دولت باشد، مخالفان جمهوري اسلامي اما از مردم خواستند رأي دادن را تحريم كنند. با توجه به احتمال بالاي پيروز شدن اصولگرايان در انتخابات مجلس شوراي اسلامي، نتيجه اين انتخابات احتمالا «حسن روحاني» را از نظر سياسي تضعيف خواهد كرد. بيبيسي با اشاره به اينكه حضرت آيتالله خامنهاي رهبر معظم انقلاب اسلامي راي خود را در اولين لحظات آغاز فرآيند انتخابات به صندوق انداخت، نوشت: «ايشان شركت در انتخابات را فريضه شرعي براي ايرانيها دانستند.»
انتخاباتي كه معيار حمايت از حاكميت ايران است
شبكه آلماني «دويچه وله» با اشاره به اينكه ۵۸ ميليون ايراني واجد شروط راي دادن در انتخابات روز جمعه 2 اسفندماه در ايران بودند، نوشت: واجدان شرايط براي راي دادن بايد نمايندگان ۲۹۰ كرسي مجلس را انتخاب كنند. بهرغم وجود برخي نارضايتيها از مشكلات اقتصادي كه به دليل تحريمهاي امريكا پديد آمده، تحليلگران ميگويند مشاركت ايرانيها در انتخابات نشاندهنده حمايت آنها از حكومت كنوني خواهد بود. بر اساس ترجمه خبرگزاري فارس، اين شبكه آلماني با طرح ادعاهايي درباره تاثير ردصلاحيتها از سوي شوراي نگهبان بر ميزان مشاركت عمومي در انتخابات نوشت: انتظار نميرود اين انتخابات هم رويكردهاي داخلي و سياست خارجي [ايران] را تغيير دهد.»
انتخابات در ميانه بحرانها
الجزيره انگليسي كه خبرنگارش به پوشش كامل انتخابات مجلس شوراي اسلامي در ايران پرداخته در اين باره نوشت: ايرانيها در حالي در يازدهمين انتخابات پارلماني شركت كردند كه اين انتخابات به معياري براي سنجش محبوبيت حسن روحاني، رييسجمهور اين كشور تبديل شده آن هم در شرايطي كه پيشبيني ميشود اصولگرايان برنده اين كارزار باشند. انتخاب نماينده براي 290 كرسي پارلمان ايران در ميانه بحرانهاي بسياري كه ايران با آن دست و پنجه نرم ميكند، رخ ميدهد. وضعيت اقتصادي در ايران نامساعد است و پيشبينيهاي اوليه نرخ مشاركت اندك مردم در اين انتخابات را پيشبيني ميكرد. در چند روز منتهي به برگزاري انتخابات، مساله شيوع ويروس كرونا هم به بغرنج بودن فضا در داخل ايران افزود. اين شبكه نيز به حضور رهبر ايران در پاي صندوقهاي راي در ساعات اوليه اشاره كرده و نوشت: رهبر ايران از مردم خواست كه مشاركت قابل توجهي را در اين انتخابات رقم بزنند. الجزيره با اشاره به تعداد نامزدهاي انتخاباتي نوشت: در ميان 7 هزار كانديدا نام 666 زن نيز به چشم ميخورد. پارلمان در ايران سهم چنداني در مسائل سياست خارجي ندارد اما مثلا در بزنگاههايي مانند حصول توافق هستهاي ميان ايران و 1+5 وقت در سال 2015 به اجراي اين توافق راي مثبت داد. در ايران پارلمان در مسائل داخلي اعم از اقتصاد تا سياست سهم پررنگتري دارد. بسياري اين انتخابات را معياري براي تعيين فضا در انتخابات رياستجمهوري آتي هم ميدانند. الجزيره با اشاره به اينكه اين انتخابات نخستين انتخابات پس از بازگشت تحريمهاي امريكا عليه ايران است، نوشت: جدا از وضعيت اقتصادي نامساعد در ايران، اين انتخابات پس از مجموعهاي از بحرانها در ايران از كشته شدن تعدادي از معترضان به افزايش بهاي بنزين در آبانماه تا ساقط شدن هواپيماي مسافربري خطوط هوايي اوكراين و كشته شدن 176 نفر برگزار شد. با اين همه برخي از رايدهندگان در گفتوگو با ما ميگويند كه هر چند اقتصاد مساله مهمي است اما آنها شركت در انتخابات را يك وظيفه ملي آن هم در شرايطي كه امريكا سختترين فشارها بر ايران را وارد كرده، ميدانند. خانم ميانسالي كه براي شركت در انتخابات به حوزه راي آمده در اين باره به ما گفت: من به خاطر كشورم و پاسداشت خون شهداي انقلاب به خصوص سردار سليماني پاي صندوق راي آمدم. ما براي مبارزه با دشمن (امريكا و اسراييل) به يك مجلس قوي نياز داريم. الجزيره در بخشهايي از اين گزارش پيشبيني ميكند كه ميزان مشاركت مردم در اين انتخابات كمتر از چهار سال پيش و دور پيشين انتخابات مجلس شوراي اسلامي باشد. الجزيره به نقل از يك پسرجوان در تهران مينويسد: من راي نميدهم چرا كه راي دادن در ايران بيفايده است و تاثيري در سياستگذاريها ندارد.