عمليات تروريستي در آلمان و بريتانيا عليه مسلمانان چندين كشته بر جاي گذاشت
كشت نفرت و دروي ترور
شهاب شهسواري
حملات عليه مسلمانان در اروپا در حال گسترش است. تروريسم در سراسر اروپا در حال گسترش است و كانون آن، بر خلاف سال‌ها تبليغات و سر و صدا، نه مهاجران هستند و نه به شكل مشخص مسلمانان، بلكه مهاجران و مسلمانان در حال بدل شدن به هدف اصلي حملات تروريستي در اروپا هستند. چهارشنبه شب و پنجشنبه گذشته، دو حمله در پايتخت بريتانيا و شهر هانائو در آلمان، جان دست كم 9 مسلمان را گرفت و 5 نفر را مجروح كرد. چهارشنبه شب در هانائو، يك فرد مسلح با حمله به دو قهوه‌خانه كه افراد ترك‌تبار و مسلمان بيشتر به آن رفت و آمد دارند، 9 نفر را به ضرب گلوله كشت و 4 نفر ديگر را مجروح كرد. ساعاتي بعد، پليس آلمان جسد او را در كنار جسد مادرش كه هر دو بر اثر شليك گلوله كشته‌شده‌بودند، در آپارتمانش پيدا كرد. به گفته مقام‌هاي آلماني، عامل اين عمليات تروريستي كه با نام «توبياس ر» معرفي شده ، پيام‌هاي متني و ويديويي متعددي در اينترنت منتشر كرده‌است كه عمدتا محتواي آنها پيام‌هاي نژادپرستانه، اسلام‌هراسي و نظريه‌هاي توطئه است. اين فرد، ساعاتي پيش از اجراي عمليات ترورش در شهر هانائو، يك ويديو به زبان انگليسي، خطاب به مردم امريكا منتشر كرده‌است. ساعاتي پيش از اين حمله نيز يك حمله مشكوك با چاقو در لندن اتفاق افتاد. در اين حمله كه اطلاعات مرتبط به عامل آن كاملا منتشر نشده، يك نمازگزار در مسجدي در لندن با چاقو هدف حمله قرار گرفته‌است. هر چند جراحت وارده به اين فرد مسلمان 70 ساله چندان خطرناك نبود و فرد ضارب توسط افراد حاضر در صفوف نماز خلع سلاح شد، اما مقام‌هاي پليس بريتانيا از تاييد تروريستي بودن اين حمله خودداري مي‌كنند. بوريس جانسون، نخست‌وزير بريتانيا نيز بدون اشاره به احتمال تروريستي بودن اين اقدام، فقط با آسيب‌ديدگان ابراز همدردي كرده‌است. بر خلاف بريتانيا در آلمان، اقدام خشونت‌آميز عليه مسلمانان به‌شدت محكوم شده‌است. روز پنجشنبه در شهرهاي متعدد آلمان، تجمع‌هاي هزاران نفري شهروندان در همدردي با خانواده آسيب‌ديدگان و اعلام همبستگي عليه تروريسم و نژادپرسي برگزار شد. فرانك والتر اشتاين‌ماير، رييس‌جمهور آلمان، با شركت در مراسم سوگواري در شهر هانائو، خواستار همبستگي مردم كشور عليه نفرت و نژادپرستي شد.
انتقاد از واكنش رسانه‌ها
در بريتانيا، واكنش نخست‌وزير و مقام‌هاي اين كشور به حمله با چاقو به يك مسجد، مورد انتقاد شديد افكار عمومي قرار گرفته‌است. رسانه‌هاي بريتانيايي، نه تنها در مورد حمله به يك نمازگزار در لندن، تمايلي به بررسي ريشه‌هاي چنين خشونتي نشان ندادند، بلكه به گفته بسياري از منتقدان به دليل اينكه قرباني اين حمله يك مسلمان بوده‌است، از پوشش گسترده آن خودداري كردند. مقداد ورسي، از مقام‌هاي شوراي مسلمانان بريتانيا، اين رويداد را با ديگر رويدادهاي اينچنيني عليه مسلمانان و پناهجويان در ديگر نقاط اروپا مرتبط مي‌داند و مي‌گويد: «به‌شدت نگران‌كننده است كه چنين اتفاقي افتاده‌است، با توجه به حملات مشابه در كشورهاي ديگر، بسياري از مسلمانان در خطر جدي قرار دارند.» پليس متروپوليتن لندن، گفته كه اقدام اخير يك اقدام انفرادي بوده‌است و فرد دستگير شده متهم به تلاش براي قتل است. در همين حال واكنش برخي رسانه‌ها به ويژه رسانه‌هاي بريتانيايي و امريكايي به عمليات تروريستي آلمان، كه به جاي استفاده از واژه تروريست از «فرد مسلح» استفاده كردند. بسياري از مخاطبان اين رسانه‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي تاكيد كرده‌اند كه اگر چنين عملياتي عليه يهوديان يا مسيحيان انجام مي‌شد، بلافاصله برچسب تروريسم براي آن به كار برده مي‌شد.
پناهجويان و افراطي‌گري
از سال 2015 كه موج بزرگ پناهجويان از شرق و جنوب مديترانه به اروپا سرازير شد، رسانه‌هاي غربي به صورت مستمر نسبت به احتمال گسترش خشونت و تروريسم در اروپا هشدار مي‌دادند. اما روند رويدادها در 5 سال گذشته نشان داده‌است كه اين نحوه از اطلاع‌رساني و هراس‌افكني، در كنار سياست‌هاي سخت‌گيرانه در برابر مهاجران و پناهجويان، بذر خشونت و تروريسم را در كشورهاي اروپايي آبياري كرده‌است. هراس‌آفريني از خطر ورود مسلمانان به كشورهاي اروپايي، توسط دولت‌ها و رسانه‌هاي غربي، باعث شده‌است تا گروه‌هاي نژادپرست، راست‌گراي افراطي و اسلام‌هراس در اين كشورها مورد استقبال بيشتر قرار گيرند. بسياري از گروه‌هاي راست افراطي در اروپا، به شكل گسترده‌اي نسبت به ورود مهاجران از كشورهاي ديگر انتقاد مي‌كنند و افزايش حضور مسلمانان و ديگر اقليت‌هاي نژادي و مذهبي از كشورهاي ديگر را عامل مرگ فرهنگ، مليت و استقلال كشورهاي‌شان عنوان مي‌كنند. هر چند در مورد اكثر اين احزاب سياسي، ارتباط با گروه‌هاي خشونت‌طلب نئونازي، فاشيست و نژادپرست و هم‌افزايي تفكرات و تبليغات اين گروه‌ها با يكديگر، باعث افزايش نگراني‌ها در اروپا شده‌است.
رشد تروريسم راست‌گرا در آلمان
بر اساس ارزيابي دفتر فدرال نگهبان قانون اساسي آلمان، نهاد اطلاعات داخلي اين كشور، در حال حاضر بيش از 12700 مظنون شناسايي شده از گروه‌هاي راست افراطي وجود دارند كه به سمت خشونت گرايش پيدا كرده‌اند. به گفته اين نهاد با افزايش حضور آنلاين و تسهيل ارتباطات ميان اين افراد، افراطي شدن افراد با گرايش‌هاي راست‌گرا سرعت بسيار بيشتري پيدا كرده‌است. به نوشته دويچه وله، پليس آلمان هفته گذشته با هجوم به 13 خانه تيمي، در سراسر اين كشور، يك هسته ترور را خنثي كرد. به گفته پليس، اعضاي اين گروه قصد داشتند با حمله به «سياستمداران، پناهجويان و مسلمانان» كشور را «به وضعيت جنگ داخلي» بكشانند. در طول 9 ماه گذشته دست كم 3 حمله نژادپرستانه در آلمان انجام شده‌است. خرداد ماه سال جاري، شهردار يك شهر كوچك، به دليل حمايتش از پناهجويان، توسط يك نژادپرست افراطي ترور شد. چند هفته پيش هم يك تروريست نژاد پرست به يك كنيسه يهودي و كباب‌فروشي در نزديكي آن حمله كرد و باعث كشته و زخمي شدن دو تن شد.
نگراني در جوامع اقليت
شوراي هماهنگي مسلمانان، بزرگ‌ترين نهاد غيردولتي مسلمانان آلمان با صدور بيانيه‌اي از همه مقام‌ها و شهروندان آلماني خواسته‌است كه يكپارچه در مقابل «گسترش اسلام‌هراسي» در اين كشور ايستادگي كنند. 5 ترك‌تبار، مهاجر با اصالت بلغاري و يك شهروند اهل بوسني در ميان كشته‌شدگان عمليات تروريستي چهارشنبه شب در هانائو بودند. رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه، روز جمعه در تماس تلفني سه‌جانبه با صدراعظم آلمان و رييس‌جمهور فرانسه، اقدام تروريستي عليه مسلمانان در آلمان را محكوم كرد و آن را اقدامي به دليل «بيگانه‌هراسي، تبعيض و خصومت با اسلام» توصيف كرد. كنفدراسيون جامعه كردستان در آلمان با صدور بيانيه‌اي، از واكنش ضعيف سياستمداران به هشدارها در مورد گسترش تروريسم راست افراطي در اين كشور انتقاد كرده‌اند. اين نهاد در بيانيه خود نوشته‌است: «ما به‌شدت خشمگينيم، چون مسوولان سياسي كشور توصيه‌هاي ما را براي مقابله با شبكه‌هاي تروريستي راست‌گرايان افراطي، ناديده گرفتند.» بسياري از گروه‌هاي نماينده جوامع اقليت و مهاجران در آلمان، نسبت به افزايش اقدامات خشونت‌آميز از سوي گروه‌هاي راست افراطي عليه مسلمانان و پناهجويان اظهار نگراني كرده‌اند. رشد آراي حزب راست‌گراي «آلترناتيو براي آلمان» به اين نگراني‌ها دامن زده‌است. هر چند مقام‌هاي حزب مذكور، ارتباط عمليات تروريستي را با خود انكار مي‌كنند، اما بسياري از شهروندان اقليت و مهاجران در آلمان، تفكرات اين حزب را سرچشمه اقدامات خشونت‌بار و تروريستي عليه اقليت‌ها توصيف مي‌كنند.
هايكو ماس، وزير خارجه آلمان: «اگر نقش مظنون اين رويداد تاييد شود، اقدام تهوع‌آور در هانائو، سومين اقدام از اين دست در عرض يك سال گذشته خواهد بود. اقدامات تروريستي گروه‌هاي راست‌گرا در حال تبديل شدن به يك تهديد براي كشور ما هستند.»
آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان: «نژادپرستي سم است، نفرت سم است. من اكنون بيش از هر چيز به فكر خانواده‌ها و بستگان مقتولان هستم. هيچ يك از ما نمي‌توانيم ميزان درد و رنجي كه اين جاني به آنها تحميل كرده‌است را درك كنيم. من همراه با آنها سوگوارم و همدردي عميق خودم را ابراز مي‌كنم.»
استفان دوجاريك، سخنگوي دبيركل سازمان ملل: «دبيركل سازمان ملل متحد با مردم آلمان اعلام همبستگي مي‌كند و بار ديگر بر اراده براي پايان دادن به نژادپرستي، تبعيض نژادي، بيگانه هراسي، يهودي ستيزي و اسلام‌هراسي تاكيد مي‌كند.»
فرانك والتر اشتاين ماير، رييس‌جمهور آلمان: «من در كنار مردمي هستم كه در تهديد خشونت و نفرت هستند. امروز بايد نشان بدهيم كه در كنار هم هستيم و نمي‌ترسيم. ما كنار هم مي‌ايستيم، كنار هم مي‌مانيم، مي‌خواهيم كنار هم زندگي كنيم و بار ديگر به همگان نشان مي‌دهيم كه همبستگي، بزرگ‌ترين اقدام در برابر نفرت است.»