مونيخ: دو جهان‌بيني متفاوت
مايك پمپئو پس از ايفاي نقش پليس خوب، ادامه بازي در نقش پليس بد را به مارك اسپر واگذار كرد. وزير دفاع وفادار به معيارهاي دولت خود، با حالت تهاجمي‌تري سعي كرد اروپاييان را قانع سازد تا در كنار امريكا بمانند و روياي استقلال را در سر نپرورانند. وي كه به خوبي از وابستگي تجاري آنان به چين آگاه است كشورهاي حاضر به همكاري با غول مخابراتي چين «هواوي» را با مجازات تحريم و كاهش همكاري امنيتي امريكا تهديد كرد. اروپاييان با اين باور كه ذهنيت امريكايي‌ها هنوز با قرن بيست و يكم همخواني ندارد هيچ واكنشي به اين تهديدها يا وعده‌ها نشان ندادند. ايالات متحده امريكا اعتقاد به برقراري و حفظ نظم چندجانبه جهاني پس از سال 1945 دارد كه البته به دنبال روي كار آمدن دونالد ترامپ در كاخ سفيد در سال 2017 به طرز شيوه‌مندي آن را تخريب كردند. آنان بر اين باورند كه هنوز ژاندارم جهان هستند. آموزه مونرو «اول امريكا» در شعارهاي انتخاباتي دونالد ترامپ خلاصه شده است. ايالات متحده امريكا بي‌آنكه مسير خود را بداند بر سر تقاطع است.
اروپايي‌ها با سخنان رييس‌جمهور فرانسه به «ضعف غرب» و به ويژه اروپا در زمان خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا (برگزيت) اذعان داشتند. اروپايي‌ها در مواجهه با ظهور يا احياي امپراتوري‌هاي بزرگ، به محدوديت‌هاي سياسي و ديپلماتيك و نيز شكست فرهنگي خود واقف هستند. اسطوره اروپا، نگهبان ارزش‌هاي عصر روشنگري، چندين سال است كه در معرض حملات فزاينده مكرر و تهديدآميز ملي‌گرايي و عوام‌زدگي قرار گرفته است. سخنراني مارك زاكربرگ مدير شبكه اجتماعي فيسبوك در مورد امنيت سايبري كه طولاني‌تر از سخنراني اكثر رهبران حاضر در اجلاس بود نيز قوت قلبي براي آنان نبود. پاسخ واقع‌بينانه اروپاييان براي چندجانبه‌گرايي تلاش براي گفت‌وگو و اقدام هماهنگ با مخالفان داخلي و نيز چين و روسيه است. رييس‌جمهوري فرانسه كه اروپا را نيازمند يك سيستم دفاعي مشترك مي‌داند، خواستار همكاري كشورهاي اروپايي و به ويژه آلمان كه نقش تاريخ‌سازي در ساخت اروپا دارد، شد. وي كه بعد از مايك پمپئو سخنراني كرد آرزوي خود براي ظهور يك اروپاي قوي‌تر چه از لحاظ دفاعي و چه ديپلماسي كه ديگر «شريك جزيي ايالات متحده» به حساب نيايد را بيان كرد. رييس‌جمهور فرانسه چه در مورد روسيه و ايران و چه امنيت قاره اروپا خواهان سياست مستقل اروپايي شد نه سياست وابسته به آن سوي اقيانوس اطلس. تمايل وي براي گفت‌وگو با ولاديمير پوتين و امتناع قطعي از خروج از برجام همراه با ساير كشورهاي اروپايي مربوطه بيانگر اين است كه ديدگاه امريكا ديگر مانند گذشته جلوه‌اي ندارد. آيا سخنان امانوئل ماكرون پاسخي به سخنان وزير امور خارجه ايران محمدجواد ظريف بود؟ در واقع روز قبل از آن، او به اروپاييان توصيه كرده بود براي نجات برجام در مقابل امريكا بايستند و حتي اعلام كرد در صورت اطمينان از مزاياي اقتصادي قابل ملاحظه از جانب اروپا، ايران در عوض آماده لغو همه يا بخشي از اقدامات براي كنار گذاشتن توافق است. تهران به ويژه خواهان گسترش سازوكار اينستكس به ساير كشورهاي اروپايي به جز فرانسه، آلمان و انگليس است كه تمايل به تجارت با ايران و دوري از تحريم‌هاي امريكا را دارند. در خصوص امنيت و سياست در خاورميانه، تهران همچنين آمادگي خود براي مذاكره با رياض كه پس از ترور سردار ايراني شهيد سليماني ابراز تمايل كرده را بدون تعيين زمان و پيگيري اعلام كرد. اما فراتر از «فروپاشي غرب» آنچه از اين اجلاس برداشت مي‌شود، فاصله ايدئولوژيك و استراتژيك هم‌پيمانان سنتي ايالات متحده چه در اروپا و چه در خاورميانه است كه آنان را هر روز به انزواي بيشتر مي‌كشاند. ظريف هشدار داد: «اگر اروپا بخواهد عليه جريان‌هاي خطرناك يكجانبه‌گرايي امريكا بايستد، بايد براي شنا كردن خيس شود.» اما اگر اين آگاهي از قبل حاصل شده باشد، به دليل چنددستگي و عدم وحدت اروپاييان در حال حاضر و گرايش بعضي از آنان به سياست‌هاي ترامپ، اقدام عملي توسط كشورهاي اروپايي كاري بسيار دشوار و طولاني است.