مصايب بيمه صنايع‌دستي
سپيده موسوي
«در حال حاضر بالغ بر ۲ ميليون نفر فعال در حوزه صنايع دستي داريم كه ۷۵ درصد بار توليد اين هنر و صنعت نيز بر دوش بانوان است. همچنين با توجه به ميزان توليدات صنايع دستي موجود و تنوع و تعدد رشته‌هاي صنايع دستي (۲۹۵ رشته) و ساير شاخص‌هاي مطروحه در حوزه صنايع دستي بعد از كشورهاي چين و هند، به عنوان سومين كشور برتر جهان در حوزه صنايع دستي محسوب مي‌شويم.» اين آخرين گزارش وزير ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي از وضعيت اشتغال در اين حوزه است. طبق اين گزارش در ۹ ماه ابتدايي سال ۹۸، از صادرات رسمي صنايع‌دستي، ۱۹۰ ميليون دلار و از فروش گمركي، ۲۸۱ ميليون دلار عايد دولت شده است. به‌رغم فعاليت اين جمعيت ميليوني كه به گفته وزير، بخش عمده‌اي از آنان را زنان سرپرست خانوار تشكيل مي‌دهند، وضعيت بيمه، تسهيلات و كمك‌هاي اين معاونت به شاغلان حوزه صنايع‌دستي خالي و مبهم است. براساس آمار رسمي، براي ايجاد يك شغل پايدار در حوزه صنعتي تا ۵۰۰ ميليون تومان سرمايه اوليه نياز است اما تنها با صرف هزينه‌اي بين ۱۵ تا ۳۰ ميليون تومان، مي‌توان در حوزه صنايع دستي شغل پايدار ايجاد كرد، با اين حال نوسانات اقتصادي، افزايش هزينه‌هاي توليد و خريد مواد اوليه، عدم برخورداري از حداقل تسهيلات و حمايت‌هاي دولتي موانع متعددي را بر سر راه شاغلان در حوزه صنايع‌دستي كشور به وجود آورده است. علاوه بر اين، از ميان جمعيت دو ميليوني شاغل در حوزه صنايع‌دستي، «مشخص شدن وضعيت بيمه فعالان صنايع دستي» خبر خوشي است كه هنوز منتشر نشده است و بيمه اين مشاغل، از قالي‌بافي، به بيمه عشايري و روستايي و بيمه هنرمندان و صنعتگران تغيير كرده است. علاوه بر اين هنوز آماري دقيق از تعداد بيمه‌شدگان اين حوزه منتشر نشده و آمارها صرفا استاني منتشر مي‌شوند. در حالي كه جمعيت فعالان حوزه صنايع‌دستي، جمعيتي ميليوني تخمين زده مي‌شود، بيمه اين افراد، در بهترين حالت اگر بيمه باشند، شامل بيمه بيكاري نمي‌شود و حالا روزهاي شيوع كرونا بيش از پيش بر دوش اين فعالان سنگيني مي‌كند. رسته شغلي كه به عنوان يكي از بي‌دردسرترين شيوه‌هاي اشتغال‌زايي؛ آن هم براي زنان سرپرست خانوار مطرح مي‌شود، در غياب حمايت‌هاي دولت و بيمه مكفي، دست‌اندازهاي بسياري را براي فعالان اين حوزه به وجود مي‌آورد و در اين شرايط، اشتغال به صنايع دستي چندان انتخاب ساده و بي‌دردسري نيست.