عربستان اجازه ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به صنعا را نمي‌دهد
كرونا درد مضاعف مردم يمن
ميثم سليماني
با همه‌گيري ويروس كرونا در جهان بسياري از كشورهاي پيشرفته با مشكلات جدي مواجه شدند. مشكلاتي كه طبيعتا براي كشورهاي درگير جنگ چندبرابر است. يكي از اين كشورها يمن است. كشوري كه بايد گفت كرونا به دردهاي تحميل شده بر مردم آن اضافه شده است. در يمن تا به امروز موارد معدودي از ابتلا به ويروس كرونا شناسايي شده و مقام‌هاي بهداشتي اين كشور در تلاش براي مهار سريع آن هستند، چراكه شيوع گسترده اين ويروس در يمن مي‌تواند به فاجعه‌اي در سطح ملي تبديل شود. همزمان حملات عربستان سعودي به مناطق مختلف يمن متوقف نشده و خبرهايي درباره بمباران محموله كمك‌هاي بشردوستانه به يمن توسط جنگنده‌هاي سعودي منتشرمي شود.
ترس از كرونا علاوه بر جنگ و وبا
اولين آمار جانباختگان ويروس كرونا در يمن روز 29 آوريل منتشر شد. وزير بهداشت دولت مستعفي يمن كه از سوي سازمان ملل متحد به رسميت شناخته مي‌شود، اعلام كرده بود كه از ميان 5 مورد ابتلا به ويروس در بندر جنوبي عدن دو نفر جان خود را از دست دادند. همچنين گزارش‌هايي از موارد ابتلا به اين بيماري در صنعا نيز منتشر شده است. از سوي ديگر از مدت‌ها پيش از اعلام عمومي در خصوص ابتلاي افراد به ويروس كرونا در يمن، نگراني‌هاي گسترده‌اي درباره شيوع اين ويروس مطرح شده بود. با اين حال مقام‌هاي دولت مستعفي يمن مي‌گويند تمام تلاش خود را براي ممانعت از انتشار بيشتر اين ويروس به كار خواهند گرفت. اين مقامات به بي‌بي‌سي گفته‌اند به سرعت براي مهار ويروس وارد عمل شده و افرادي كه با بيماران و مبتلايان در ارتباط بودند را شناسايي و مورد آزمايش قرار دادند. دولت مركزي يمن در صنعا كه كنترل آن در اختيار انصارالله است نيز اعلام كرده كه از اوايل فوريه كه شيوع كرونا گسترش يافت، اقدامات پيشگيرانه را انجام داده و مسافراني كه از چين بازگشته بودند را در قرنطينه نگهداري كردند. با اين وجود هر چه زمان مي‌گذرد خطر شيوع ويروس در يمن بيشتر مي‌شود. نكته اشتراك در يمن پس از سال‌ها اين بود كه همه طرف‌هاي داخلي در جنگ تلاش كردند در مسير جلوگيري از همه‌گيري كرونا در اين كشور قدم بردارند. يمن اكنون درگير بدترين بحران بشردوستانه جهان است و تا پيش از شيوع كرونا در يمن خطر وبا نيز اين مردم را تهديد مي‌كرد.
همه‌گيري كرونا و شيوع آن در يمن را مي‌توان يكي از هزاران مشكلي دانست كه اكنون مردم اين كشور با آن دست به گريبان هستند و كرونا تنها مي‌تواند مشكلي بر مشكلات ديگر افزون كند، چراكه اكنون اگر مردم از كرونا جان سالم به در ببرند وبا به شكل فراگيرتر از كرونا جان بسياري از مردم را تهديد مي‌كند. مردم يمن با گرسنگي و تلاش براي تامين نيازهاي اوليه دست و پنجه نرم كرده و در فقر مطلق به سر مي‌برند. حدود چهار ميليون نفر از خانه‌هاي خود در اين كشور آواره شده‌اند و همه آنها در معرض ابتلا به كرونا هستند. وزير بهداشت دولت مركزي در صنعا پيش‌بيني كرده كه در صورت همه‌گيري كرونا، حداقل 50 هزار نفر جان خود را از دست خواهند داد. هر چند هيچ برآورد دقيقي در خصوص اين اعداد و ارقام وجود ندارد، اما مقام‌هاي كمك‌رسان خارجي در خصوص تاثير ويران‌كننده اين ويروس در يمن هشدار دادند.
حمله به كمك‌هاي بشردوستانه
مردم اين كشور به خصوص ساكنان شمال از مارس 2015 تحت محاصره زميني، هوايي و دريايي ائتلاف به رهبري عربستان سعودي قرار دارند و عملا هرگونه رفت و آمد به داخل اين كشور پيش از آن محدود شده بود. در فرودگاه صنعا كه اكنون در اختيار انصارالله يمن قرار دارد تنها هواپيماهاي غيرنظامي حامل بسته‌هاي بشردوستانه اجازه فرود دارند. اين فرودگاه يك مسير حياتي براي ارسال كالاهاي بشردوستانه به حساب مي‌آيد. غيرنظاميان نمي‌توانند از اين فرودگاه استفاده كنند، لذا شهروندان براي هرگونه رفت و آمد هوايي بايد به جنوب سفر كنند كه در كنترل دولت مستعفي يمن است. حوثي‌ها و دولت مستعفي براي جلوگيري از شيوع كرونا سعي كردند ورودي‌ها را از مسيرهاي زميني و دريايي محدود كنند.
به نظر مي‌رسد عربستان علاقه‌اي به برقراري آتش‌بس در اين منطقه ندارد و حتي كمك‌هاي بشردوستانه به اين منطقه را با جنگنده مورد هدف قرار مي‌دهد. روز شنبه ائتلاف سعودي مركز گمركي عفار در استان البيضاء در مركز يمن را هدف گرفت كه در نتيجه آن چندين كاميون حامل مواد غذايي در آتش سوخته و چندين نفر مجروح و مفقود شدند. به گزارش بي‌بي‌سي طي سال‌هاي اخير تمام زيرساخت‌هاي بهداشتي يمن در حملات ائتلاف از بين رفته است. علاوه براين محاصره يمن توسط نيروهاي ائتلاف و جلوگيري از تحويل كمك‌ها به نيروهاي انصارالله مردم اين كشور را به شدت در تنگناي تجهيزات پزشكي و خدمات درماني قرار داده است. در جنوب يمن تلاش‌ها براي اجراي اقدامات پيشگيرانه وجود دارد، اما درگيري ميان دولت مستعفي و شوراي انتقالي يمن كه مورد حمايت امارات متحده عربي قرار دارد عملا شرايط را پيچيده كرده است. با اعلام اولين پرونده ابتلا به كرونا در عدن همه استان‌هاي همجوار ورودي‌هاي خود را بستند. همين موضوع تبديل به چالش ميان نيروهاي دولت مستعفي و شوراي انتقالي شده است و همين اتفاق باعث شده رفت و آمد وسايل حمل و نقل تجاري بين استان‌هاي جنوبي با اختلال مواجه شود.
با گسترش شيوع كرونا و اعلام موارد جديد نيروهاي شوراي انتقالي يمن سعي كردند تا كنترل اوضاع را به دست گيرند و عملا مديريت استان‌هاي جنوبي را برعهده گرفتند و قوانين سختگيرانه‌اي را براي مقابله با كرونا اعمال كردند. آخرين آماري كه روز گذشته منتشر شده نشان مي‌دهد ميزان ابتلا به كرونا در يمن به 10 نفر و دو فوتي رسيده است. به گزارش الجزيره، سازمان ملل ابراز نگراني كرده كه ممكن است بيماري در ميان افراد با سوء‌تغذيه حاد قابل شناسايي نباشد. علاوه بر عدن، استان تعز نيز درگير اين بيماري شده است و فرماندار اين استان روز شنبه اعلام كرد كه براي جلوگيري از شيوع ويروس به مدت دو هفته مرزهاي اين استان را جز كالاهاي غذايي و اساسي بسته نگه مي‌دارد. به گفته الجزيره اولين مورد شناسايي قطعي كرونا در استان حضرموت در روز 10 آوريل به ثبت رسيد. سازمان بهداشت جهاني به شدت نگران تاثير شديد كرونا بر يمن است، زيرا اين جمعيت در مقايسه با ساير كشورها پايين‌ترين ميزان ايمني در برابر كرونا را دارد. تقريبا 80 درصد جمعيت يعني حدود 24 ميليون نفر متكي به كمك‌هاي بشردوستانه هستند و 10 ميليون نفر نيز در معرض گرسنگي و قحطي قرار دارند.
رسوايي يك آتش‌بس
محمد عبدالسلام رييس هيات مذاكره‌كننده يمن و سخنگوي جنبش انصارالله بامداد روز گذشته در توييتي در واكنش به حمله جنگنده‌هاي سعودي به گمرك عفار نوشت: جنگنده‌هاي جنايتكار ائتلاف متجاوز با هدف گرفتن وسايل حمل و نقل و زندگي مردم و منافع آنها در منطقه عفار استان بيضاء جنايتي بزرگ مرتكب شدند. اين يكي از رسوايي‌هاي آتش‌بس ادعايي است كه حملات به جبهه‌ها و غيرجبهه‌ها (مراكز غيرنظامي) با تباني و سكوت شرم‌آور سازمان ملل شدت گرفته است.