سال گذشته، گروه خودروسازي سايپا تصميم گرفت در راستاي تصميم شوراي عالي استاندارد و حركت بر اساس استانداردهاي ملي، خط توليد پرايد را زودتر از مهلت تعيين شده (تيرماه سال جاري) متوقف تا از ظرفيت آن براي توليد خودروهاي ديگري چون كوييك، تيبا، ساينا و نيز محصولات جديد خود استفاده كند. اما تورم شديد روزهاي اخير، تلاش مردم براي سرمايه‌گذاري از طريق خريد خودرو و در نهايت خبر توقف توليد پرايد باعث شد كه برخي دلالان و سودجويان از اين فضا به نفع خود بهره برده و طي چند روز اخير قيمت خودروي پرايد در بازار را با قيمت‌هاي هيجاني و عجيب مواجه كنند. از طرفي يك تصور و ذهنيت اشتباه در جامعه هرگونه افزايش قيمت خودرو در بازار آزاد را به خودروساز ربط مي‌دهد و برخي افراد كه از آشفتگي بازار خودرو نفع مي‌برند با فضاسازي و موج‌سازي رسانه‌اي به اين ذهنيت اشتباه دامن مي‌زنند و سايپا را مقصر گراني خودرو در بازار مي‌دانند! عده‌اي ديگر هم مي‌گويند توليد اين خودرو دوباره بايد آغاز شود تا بازار به آرامش برسد. در همين راستا از ۱۰ نفر از اعضاي فعال اتاق بازرگاني ايران نظرخواهي شد تا نظر خبرگان و فعالان اقتصادي و صنعتي كشور را در اين باره جويا شديم. در ادامه نظرات بخش خصوصي و فعالان اقتصادي آمده است:
دلالان يكه‌تاز بازار خودرو
حميدرضا صالحي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: افزايش حجم نقدينگي و ترس از افزايش نرخ تورم در ماه‌هاي آينده موجب شده تا مردم به سمت سرمايه‌گذاري در بازار خودرو بروند، از همين‌رو دلالان از فرصت پيش آمده به نفع خود در حال بهره‌برداري هستند و قيمت‌ها را هر گونه كه بخواهند، اعلام مي‌كنند.
لزوم نظارت بر بازار آزاد خودرو
جعفر بركتين، عضو ديگر اتاق بازرگاني ايران گفت: تقاضاي كاذب و حضور مافيا عامل اصلي افزايش قيمت نجومي و بدون ضابطه خودرو در بازار است. به نظر مي‌رسد عدم نظارت صحيح موجب شده تا دلالان براي بازار تصميم‌گيري كنند و اين اجحاف در حق مردمي است كه صرفا به حفظ سرمايه خود مي‌انديشند. مراجع نظارتي بر شركت‌هاي خودروسازي نظارت دارند، اما اكنون زمان آن است كه اين نظارت بر بازار گسترش يابد.
نقدينگي در مسير درست هدايت شود
مرتضي بيشه، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: بارها عنوان شد كه اگر نقدينگي مردم در مسير درستي هدايت نشود، بازارهايي چون خودرو، ارز، طلا و مسكن آسيب مي‌بينند و دلالان براي افزايش سوددهي خود وارد اين بازارها مي‌شوند. افزايش سرسام‌آور خودرو و پرايد در بازار كه ارتباطي با خودروساز ندارد، مصداق هشدارهايي است كه از قبل در خصوص عدم هدايت صحيح نقدينگي مردم داده شده بود.
كاهش ارزش سرمايه و جولان دلالان
فرشته محمودي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: نگراني مردم از سرنوشت نقدينگي و سرمايه اقتصادي امري طبيعي است، لذا ترس از كاهش ارزش سرمايه و جولان دلالان در بازار خودرو موجب شده تا بازار خودرو با حباب قيمتي مواجه شود. اگر پرايد وارد مدار ۸۰ ميليون توماني مي‌شود به خاطر آن است كه مردم حاضر هستند با قيمت‌هاي بالا خودرو بخرند.
سودجويان عرضه و تقاضا را به هم ريختند
سيد آرش علوي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: زماني كه دلالان وارد بازاري مي‌شوند، تعادل عرضه و تقاضا به هم مي‌ريزد؛ در مقطع فعلي نيز حضور سودجويان در بازار خودرو باعث شده كه عرضه و تقاضا هماهنگ نباشد و قيمت‌ها در بازار مسير افزايشي به خود بگيرد. در اين شرايط سودجويان هستند كه قيمت خودرو در بازار را مشخص مي‌كنند.
مردم از دلالان خودرو نخرند
خداشكر كاظمي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: ضعف نظارت بر بازار و دلال‌بازي عوامل اصلي افزايش قيمت خودرو است. بايد از مدت‌ها پيش مراجع نظارتي بر بازار نظارت مي‌كردند. مافيايي در بازار آزاد خودرو شكل گرفته كه توانسته به صنعت خودرو (خودروسازان) و مردم ضربه اقتصادي بزند. اميدوارم مردم با هوشياري مانع از سوءاستفاده افراد فرصت‌طلب و اجازه ندهند دلالان تعيين‌كننده نرخ بازار باشند.
سازمان‌هاي نظارتي مانع گراني خودرو در بازار شوند
حسين ابويي‌مهريزي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: نبود نظارت و وجود پول‌هاي سرگردان در اقتصاد ايران سبب تقويت دلالان و تاثير‌گذاري آنها در بازار شده است. مردم به خودرو به عنوان كالايي جهت سرمايه‌گذاري مطمئن نگاه مي‌كنند و ترجيح مي‌دهند با حضور در اين بخش مانع از سقوط ارزش پول خود شوند و از اين‌رو خريد و فروش خودرو صرفا براي مصارف شخصي نبوده و به عنوان يك تجارت سودآور در كشور رواج پيدا كرده است و سازمان‌هاي نظارتي بايد بتوانند با برنامه‌ريزي‌هاي كارشناسي مانع از نابساماني اقتصادي در بازار شوند.
قيمت بازار، قيمت كارخانه نيست
شعبان فروتن، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: خيلي‌ها تصور مي‌كنند كه قيمت خودرو در بازار همان قيمت كارخانه است و مقصر هر گونه افزايش قيمت خودرو را شركت‌هاي خودروسازي مي‌دانند، اما اين دو با هم فرق قابل توجهي دارند، اگر اكنون پرايد به قيمت‌هاي باور نكردني رسيده به خاطر فعاليت دلالان و سودجوياني است كه از مدت‌ها قبل وارد بازار خودرو شدند و مي‌خواهند از هر خبري براي منافع خود استفاده كنند. براي اينكه وضعيت بازار به ثبات برسد تنها توصيه ما حضور مراجع نظارتي بر بازار خودرو و حذف دلالان است.
نقدينگي را در مسير درست هدايت كنيد
سيد حسين سليمي، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: وقتي نقدينگي مردم زياد باشد و براي آن هدفي مشخص نباشد هر روز شاهد آن هستيم كه اين نقدينگي‌ها وارد يك بازار مي‌شود. سال‌هاي ۹۶ و ۹۷ حجم خريد در بورس ۱۰۰ تا ۱۵۰ ميليارد تومان بود، اما اكنون اين عدد به ۲۰ هزار ميليارد تومان رسيده است، اين نشان مي‌دهد كه مردم براي حفظ سرمايه خود سراغ بورس رفتند، حال اگر بخشي از همين افراد وارد خودرو شوند ببينيد چه اتفاقي مي‌افتد؟ از آنجا كه انتظارات تورمي در كشور بالاتر از نرخ تورم اعلامي از سوي بانك مركزي است، اقدام‌هاي هيجاني در بازارهاي مختلف رخ مي‌دهد به همين جهت قابل پيش‌بيني بود كه بازار خودرو روز به روز به هم ريخته‌تر شود. اين موضوع (رشد قيمت پرايد) ارتباطي با شركت‌هاي خودروسازي ندارد، اما بايد سعي شود تا حجم نقدينگي مردم با راهكارهاي مناسب كنترل شود.
دلالان و قيمت‌هاي نجومي
محمدرضا گليان، عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: زماني كه كشوري با تحريم روبه‌رو مي‌شود و مشكلات در خيلي از صنايع ظهور مي‌كند، دلالان و سودجويان به سرعت وارد بخش‌هايي مي‌شوند كه بيشترين آسيب را مي‌بينند، به همين دليل مي‌بينيم كه دلالان وارد بازار خودرو شدند و هر قيمتي كه بخواهند روي خودروها مي‌گذارند. در مورد خودروي پرايد هم چنين اتفاقي افتاده است، مردمي كه نقدينگي دارند به بازار خودرو مي‌روند تا بتوانند ارزش پول خود را حفظ كنند، حال دلالان خودروهايي را كه از پيش از اين با قيمت پايين‌تر خريده‌اند با قيمت‌هاي نجومي مي‌فروشند.