پرندگان مهاجر، پيونددهنده دنياي انسانها
۱۱ ماه مه (۲۲ ارديبهشت) روز جهاني پرندگان مهاجر است، اين روز براي نخستينبار در سال ۲۰۰۶ ميلادي بر پايه يك توافقنامه بينالمللي شكل گرفت و هر سال به فراخور شرايط، شعاري براي اين روز كه امسال «پرندگان، پيونددهنده دنياي ما هستند» در نظر گرفته شده است.
بهطور قطع شنيدن آواز پرندگان دلنشين است، وقتي از زندگي روزمره و صنعتي خسته ميشويد چشمان خود را ببنديد و تصور كنيد در كنار تالاب يا بركهاي نشستهايد و صداي زيباي پرندگان روحتان را صيقل ميدهد، چند دقيقه خود را در اين وضعيت رها كنيد و ميبينيد كه حالتان بهتر ميشود، حال اگر اين شرايط در دنياي واقعي رخ دهد حتما حال همه ما خوب خواهد شد. اما چه شده يا بهتر بگويم چه كردهايم كه ديگر پرندهاي روي درختان شهرمان لانه نميسازد؛ البته اگر درختي باقي گذاشته باشيم، متاسفانه تمام درختان جاي خود را به برجهاي سيماني و بياحساسي دادهاند كه جايي براي پرندگان دل نازك نيست. ايران از لحاظ اقليمي كشوري غني است؛ از اين رو گفته ميشود كه تعداد گونههاي پرندگان در ايران از تمام قاره اروپا بيشتر است؛ در واقع وجود تالابهاي فراوان باعث شده پرندگان زيادي اين آب و خاك را خانه خود برگزينند و حتي سالانه تعداد زيادي پرنده به كشور ما مهاجرت ميكنند تا آنها نيز حظي از اين اقليم غني ببرند. گونههاي زيادي از پرندگان مهاجر هستند، مهاجرت يا سفر پرندگان معمولا منظم و به صورت فصلي و رفت و برگشت است، سفر پرندگان ممكن است در پاسخ به تغييرات آبوهوايي، دسترسي به مواد غذايي و يافتن زيستگاه مناسب باشد، حضور پرندگان در يك منطقه نشانههايي است كه ما متوجه ميشويم كدام زيستگاه در تعادل است و اينكه چرخه طبيعت دارد كارش را درست انجام ميدهد يا خير. تخمين زده شده در دنيا حدود ۵۰ ميليارد بال پرنده از حدود ۹ هزارگونه وجود دارد كه حجم زيادي از آنها مهاجر هستند، برهمين اساس حدود ۵ تا ۷ ميليون بال در فصول مختلف به ايران مهاجرت ميكنند، در ايران حدود ۵۳۰ گونه پرنده وجود دارد كه از اين تعداد حدود ۳۲۰ گونه مهاجر هستند كه برخي از آنها جزو پرندگان مهاجر داخلي و برخي خارجي هستند. ايران به علت موقعيت جغرافيايي و اقليمي متنوعي كه دارد از گذشته كريدور اصلي مهاجرت پرندگان بوده و بر اين اساس سالانه حجم زيادي پرنده براي زمستانگذراني وارد كشور ميشوند تا در تالابهاي آن ساكن شوند اما در چند سال اخير عواملي مانند توسعه شهرنشيني، تخريب زيستگاهها و شكار بيرويه جزو عوامل تهديد آنها شناخته شده است. شواهد نشان ميدهد در چند سال گذشته عوامل تهديد سبب از بين رفتن تعداد زيادي از پرندگان اعم از مهاجر و بومي كشورها شده است از اين رو به منظور افزايش توجه جهاني به موضوع اهميت پرندگان مهاجر، از سال ۲۰۰۶ توافقنامه پرندگان مهاجر آبي آفريقا - اوراسيا (AEWA) اقدام به نامگذاري و برگزاري روز جهاني پرندگان مهاجر كرده است.