چابهار به هنديها رسيد
از سال 2003 ميلادي كه گمانه زني براي رشد بندر مهم ايران در درياي عمان آغاز شد، هنديها كار خود را براي دور زدن رقيب هميشگيشان آغاز كردند، كاري كه حالا و با گذشت بيش از 12 سال در سال 2015 به نتيجه رسيده است. رسيدن به بازارهاي آسياي ميانه و شرق اروپا بدون نياز به عبور از خاك پاكستان طرح و نقشهاي است كه دولت هند سالهاست بر روي آن وقت گذاشته، از ساخت و تكميل راهي 200 كيلومتري در افغانستان گرفته تا ارايه برنامههاي گسترده توسعهاي در شرق ايران، همه و همه نشاندهنده اهميت باز شدن اين دروازه اقتصادي براي دولت هند است. در ايران نيز استفاده از ظرفيت بسيار بالا و مغفول مانده ايران در سيستان و بلوچستان و درياي عمان دولت را بر آن داشته تا با برنامهاي جدي توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار را در راس اولويتهاي خود قرار دهد تا جايي كه نزديك به 50 درصد از طرح توسعه نخست اين بندر به پايان رسيده و حالا آماده ميشود تا گامهاي بعدي را محكمتر بردارد.
اين اشتراك ديدگاه در بين دو كشور خيلي زود باعث شد پاي هند به چابهار باز شود. از بيش از يك دهه پيش كه نخستين بار موضوع حضور آنها در جنوب شرق ايران مطرح شد تا ماههاي ابتدايي دولت يازدهم كه بار ديگر بحث سرمايهگذاري چند ده ميليون دلاري بلندمدت دهلي در چابهار رسانهاي شد، دورهاي طولاني گذشت تا سرانجام برنامههاي دو طرف روي كاغذ بنشيند. گمانهزنيهاي رفع تحريمهاي اقتصادي عليه ايران سرمايهگذاران هندي را براي ورود به عرصه دريايي كشور اميدوار كرده و ايران نيز برنامههاي خود را به حدي از آمادگي رسانده تا پاي گات كاري، وزير حمل و نقل هند را به ايران باز كند و رسما اجراي پروژه توسعه بندر بهشتي را عملي كند.
اين قرارداد كه با امضاي آخوندي به رسميت در آمده ميتواند ظرفيت اين بندر بزرگ را بيش از 40 برابر افزايش دهد. اين صحبت آخوندي البته برنامهاي بلندمدت را مدنظر دارد. در حال حاضر ظرفيت تخليه و بارگيري چابهار در حدود 5/2 ميليون تن در سال است كه بناست با تكميل فاز نخست توسعه آن به هشت ميليون تن برسد. وزير راه ايران اعلام كرده اين رقم در آينده و با ورود كشتيهاي100 و 300 هزار تني به آب چابهار ميتواند به هشتاد ميليون تن برسد و اين شايد بهترين خبري است كه ميتوان به هنديها در بدو ورودشان داد. تكميل محورهاي مواصلاتي چابهار و اتصال راهآهن زاهدان به اين بندر نيز از جمله ديگر طرحهايي است كه هرچند ايران خود پيگير آنهاست، اما آخوندي اعلام كرده آمادگي دارد براي ارايه آنها به سرمايهگذار هندي آماده شود.
هر چند توسعه بندري با وسعت بندر شهيد بهشتي چابهار به سالها زمان نياز دارد، اما به نظر ميرسد رسيدن دولتهاي هند و ايران به اين ديدگاه مشترك كه توسعه چابهار ميتواند آينده اقتصاديشان را تغيير دهد باعث شده سرعت تحقق احتمالي برنامهها بالاتر از گذشته باشد، طرحي كه در ايران رييسجمهوري شخصا بر آن نظارت ميكند.