سرانجام دوئل ترامپ و توييتر به كجا مي‌رسد؟
سرنوشت نامعلوم بند ۲۳۰
صدف فاطمي
ماجرا از شهر مينياپوليس امريكا شروع شد. بعد از كشته شدن جورج فلويد، مرد غيرمسلح سياهپوست به دست پليس، اعتراضات گسترده‌اي به‌پا شد. خبر كشته شدن فلويد در تمامي رسانه‌ها پيچيد و خيلي زود در شبكه‌هاي اجتماعي وايرال شد. در فيلمي كه از صحنه مرگ او منتشر شده، جورج فلويد در حالي‌كه به سختي نفس مي‌كشيد به پليس سفيدپوستي كه زانويش را روي گردن او گذاشته و فشار مي‌دهد، مي‌گويد: «نمي‌توانم نفس بكشم.» انتشار اين فيلم و داستان غم‌انگيز مرگ جورج فلويد نه تنها احساسات مردم بسياري را در امريكا برانگيخت، بلكه به خشم طولاني‌مدتي دامن زد كه بر سر كشتن امريكايي‌هاي آفريقايي‌تبار به دست ماموران پليس امريكا وجود داشت. مرگ فلويد براي خيلي‌ها يادآور مرگ اريك گارنر بود كه سال ۲۰۱۴ در نيويورك اتفاق افتاد. او هم سياهپوست بود و وقتي پليس براي دستگيري به گلويش فشار مي‌آورده، با آخرين نفس‌هايش تكرار مي‌كرده: «نمي‌توانم نفس بكشم.» حالا تاريخ دوباره تكرار شده؛ به همان تلخي و به همان زشتي. مردم معترض به خشونت پليس عليه اقليت‌هاي نژادي به خيابان‌ها ريخته‌اند و مينياپوليس اين روزها اوضاع آرامي ندارد. ترامپ اما به جاي انتشار چند كلمه درست و درمان در راستاي محكوم كردن خشونت عليه مردم از هر نژادي، توييتي با اين مضمون نوشت كه «اراذل و اوباش در حال اهانت به ياد و خاطره جورج فلويد هستند» و در توييت ديگري هم اضافه كرد: «وقتي غارت‌ها شروع شود، تيراندازي هم آغاز مي‌شود.» توييت دوم ترامپ از طرف توييتر به دليل ستايش خشونت از ديد كاربران پنهان شد. در واقع توييتر به جاي حذف اين توييت به دليل نقض مقررات توييتر، به كاربران هشدار داد كه اين توييت در ستايش خشونت است اما به دليل منافع عمومي اگر كسي مي‌خواهد آن را بخواند، روي كلمه «مشاهده» كليك كند.
توييتر برچسب راستي‌آزمايي زد، فيس‌بوك نزد
سرنخ اصلي دعوا اما دقيقا اينجا هم نبود. در واقع اين اتفاق آن نهايتي بود كه مي‌توانست ترامپ را تا سر حد مرگ عصباني كند. آن‌طور كه گاردين مي‌نويسد، دعواي ترامپ و توييتر از چند روز پيش آغاز شده بود؛ آنجايي‌كه توييتر براي اولين‌بار به يكي از توييت‌هاي ترامپ برچسب راستي‌آزمايي زد. او در توييتي مدعي شده بود كه راي پستي در انتخابات پيش روي امريكا به تقلب گسترده منجر مي‌شود و نوشته بود: «صندوق‌هاي پستي سرقت مي‌شوند، برگه‌هاي راي جعلي و حتي به طور غيرقانوني چاپ مي‌شوند و به طور جعلي امضا مي‌شوند...» توييتر هم در واكنش به اين ادها برچسبي به توييت ترامپ با اين مضمون اضافه كرده بود: «حقايق مربوط به راي به صورت پستي را دريافت كنيد.»دونالد ترامپ هم در واكنش به اين كار توييتر نوشت: «توييتر اكنون در انتخابات رياست‌جمهوري ۲۰۲۰ مداخله كرده است. آنها براساس راستي‌آزمايي رسانه‌هاي اخبار جعلي يعني سي‌ان‌ان و واشنگتن‌پست كه مال آمازون است مي‌گويند كه بيانيه من در مورد راي پستي كه به فساد و تقلب گسترده منجر خواهد شد، نادرست است. توييتر كاملا آزادي بيان را خفه مي‌كند و من به عنوان رييس‌جمهور اجازه آن را نخواهم داد.»سخنگويان توييتر اما در دفاع از عملكردشان گفتند كه اين توييت به طور بالقوه حاوي اطلاعات گمراه‌كننده درباره راي‌گيري است و تصميم برچسب زدن به توييت دونالد ترامپ با سياست تازه اين شركت براي علامت زدن اطلاعات گمراه‌كننده كاملا سازگار است. اين درحالي است كه مديران توييتر همواره با اين انتقاد مواجه بوده‌اند كه در برابر اظهارات نادرست و اطلاعات غلط منتشر شده از سوي سياستمداران و رهبران جهان كاري نمي‌كنند. اين‌بار اما توييتر دست به كار شد و در دفاع از اقدامش اين را هم اضافه كرد كه اين برچسب باعث مي‌شود كه ساير كاربران نتوانند توييت را لايك كنند، پاسخ دهند يا آن را بازنشر كنند اما همچنان مي‌توانند توييت را بخوانند و با يك اظهارنظر آن را بازنشر كنند. اقدام دوم توييتر مبني بر پنهان كردن توييت ترامپ، براي رييس‌جمهوري كه ۸۰ ميليون فالوئر در توييتر دارد و پيام‌ها و اظهارنظراتش را بي‌وقفه در اين شبكه راهي مي‌كند، خيلي سنگين تمام شد. كاخ سفيد در اعتراض به پنهان شدن محتواي توييت دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا در توييتي پاي توييت رهبران ديگر كشورها را به ميان آورد و از عملكرد توييتر انتقاد كرد. ترامپ هم ساعاتي بعد از اقدام توييتر در پنهان كردن توييتش يك پيام ديگر با اين مضمون راهي توييتر كرد: «توييتر در مقابل همه دروغ‌ها و تبليغات چين و دموكرات‌هاي افراطي دسته‌چپي هيچ اقدامي نمي‌كند. آنها جمهوري‌خواهان، محافظه‌كاران و رييس‌جمهور ايالات‌متحده امريكا را هدف گرفته‌اند. بند ۲۳۰ قانون شبكه‌هاي اجتماعي به وسيله كنگره بايد حذف شود.»ترامپ در حالي شبكه‌هاي اجتماعي را به اعمال مقررات شديد يا حتي بستن تهديد كرده كه فيس‌بوك نه تنها روي پست‌هاي منتشر شده او درباره ارسال برگه‌هاي راي پستي برچسبي نزد، بلكه به انتقاد از توييتر هم پرداخت. مارك زاكربرگ در گفت‌وگو با شبكه خبري فاكس‌نيوز گفته كه سياست فيس‌بوك در اين حوزه با توييتر در تضاد است. او تاكيد كرده: «فيس‌بوك نبايد به داور حقيقت درباره هر چيزي كه مردم در فضاي آنلاين مي‌گويند تبديل شود. معتقدم شركت‌هاي خصوصي و به ويژه اين پلتفرم‌ها نبايد در چنين موقعيتي قرار بگيرند.» جك دورسي، مدير ارشد اجرايي توييتر هم در واكنش به اين موضوع در توييتر خود نوشت: «ما همچنان به تلاش خود براي مشخص كردن اطلاعات نادرست درباره انتخابات در سراسر جهان ادامه مي‌دهيم. همچنين به تمام اشتباهات‌مان اعتراف مي‌كنيم. اين امر ما را به داور حقيقت تبديل نمي‌كند. هدف ما برقراري ارتباط ميان بيانيه‌هاي مختلف و نشان دادن اطلاعات متفاوت به مردم است تا خود آنها قضاوت كنند. شفافيت بيشتر از سوي ما امر حياتي است تا مردم بتوانند به طور دقيق دليل اعمال ما را بدانند. تا به حال فيس‌بوك اجازه نداده هيچ يك از پيام‌هاي سياستمداران راستي‌آزمايي شود و به همين دليل مورد انتقاد قرار گرفته است.»
بگذاريد اين پرنده آبي براي ما بماند
آن طور كه واشنگتن‌پست مي‌نويسد، تصميم توييتر براي برچسب‌گذاري توييت‌هاي دونالد ترامپ به امروز و ديروز برنمي‌گردد. در واقع توييتر از ۲ سال پيش درصدد اين بود كه برچسب‌هاي ريز و درشتي پاي توييت‌هاي رييس‌جمهور بزند و تصميم توييتر در هفته گذشته براي برچسب‌گذاري توييت‌هاي دونالد ترامپ براي اولين‌بار در واقع تير خلاصي بود كه تنش شديد بين سيليكون‌ولي و كاخ سفيد را به مردم تمام دنيا نشان داد. حالا ترامپ درصدد انتقام برآمده. او خواستار حذف يا تغيير بند ۲۳۰ قانون رفتار سالم در ارتباطات شده است. براساس اين بند، شبكه‌هاي اجتماعي مسوول محتوياتي كه كاربران پست مي‌كنند نيستند اما مي‌توانند با نيت خير دست به انسداد برخي پست‌ها بزنند و براي نمونه صحنه‌هاي مستهجن، منعكس‌كننده آزار يا خشونت را حذف كنند. حالا ترامپ يك فرمان اجرايي را در جهت محدود كردن شركت‌هاي گرداننده شبكه‌هاي اجتماعي از جمله توييتر و فيس‌بوك امضا كرده است. به اعتقاد او اين شركت‌ها قدرتي مهار نشده براي سانسور، محدود كردن، ويراستن، شكل دادن، پنهان كردن يا تغيير بخش بزرگي از ارتباطات را دارند. آن‌طور كه نيويورك‌تايمز مي‌نويسد، دولت امريكا اميدوار است اين دستور درنهايت زمينه را براي اعمال مقررات تازه و نظارت بيشتر بر عملكرد شبكه‌هاي اجتماعي فراهم كند. به واسطه اين دستور سازمان‌هاي مجري مقررات مي‌توانند عليه شركت‌هايي مانند توييتر و فيس‌بوك به خاطر نحوه نظارت بر محتواي موجود در اين شبكه‌ها اقدامات قانوني انجام دهند. كارشناسان حقوقي دنيا اما نسبت به اين امضا و اين دستور خوش‌بين نيستند، چراكه مي‌دانند عواقبي عملي براي غول‌هاي فناوري به همراه خواهد داشت. گوگل كه صاحب يوتيوب است مي‌گويد كه تغيير بند ۲۳۰ به اقتصاد امريكا و رهبري جهاني آن در زمينه آزادي اينترنت ضربه مي‌زند. آن طرف زاكربرگ هم در مصاحبه با فاكس‌نيوز اعلام كرد كه سانسور يك شبكه اجتماعي براي دولتي كه نگران سانسور است، اقدام مناسبي نيست. حالا همه چيز در هاله‌اي از ابهام پيش مي‌رود و نتيجه به بند۲۳۰ بستگي دارد. آن‌طور كه واشنگتن‌پست مي‌نويسد، انتظار مي‌رود كه حكم حكومتي ترامپ با چالش‌هاي حقوقي بسياري روبه‌رو شود. دعواي اين روزهاي توييتر و ترامپ بين كاربران توييتر هم بالا گرفته؛ عدهاي حق را به توييتر مي‌دهند و معتقدند اين اقدام توييتر در راستاي مبارزه با ترويج نژادپرستي بوده و آفرين دارد. آن طرف عده ديگري مي‌گويند كه توييتر در برابر ترامپ مغرضانه رفتار كرده و اگر اين‌قدر به جلوگيري از ترويج خشونت اعتقاد دارد، چرا پست‌هاي ديگري كه با اين محتوا منتشر مي‌شده را از ديد كاربران پنهان نمي‌كرده است. بعضي‌ها به نقل از ترامپ مي‌نويسند كه شايد اگر بتواند راهي قانوني پيدا كند، توييتر را براي هميشه تعطيل كند. اين وسط عدهاي هم فارغ از اينكه طرف توييتر را بگيرند يا ترامپ، فقط مي‌گويند بگذاريد اين پرنده آبي براي ما بماند.