ثبات نرخ ارز با پشتوانه بانك مركزي

 بخش بزرگي از نيروهاي تعيين‌كننده نرخ ارز از شرايط تراز پرداخت‌ها متاثر مي‌شوند. اگر بتوان پرداخت را كنترل كرد، بعيد به نظر مي‌رسد كه نرخ ارز به نرخ‌هاي بالاتري كه پيش‌تر توسط برخي پيش بيني شد، برسد. اين گزاره بدان معناست كه اگر بالانسي ميان تراز پرداخت‌ها، يعني ميزان ارز وارداتي ناشي از صادرات و ميزان ارز پرداختي بابت واردات، برقرار شود و از طرف ديگر برنامه‌ريزي خوبي براي توليد نيز در كشور صورت پذيرد، نرخ‌هاي ارز به بالاتر صعود كند. بهترين حالت اين است كه در شرايط ثبات به قيمت‌هاي فعلي ارز برسيم. چراكه در شرايط فعلي كسي انتظاري براي كاهش نرخ ارز ندارد و بازيگران بازار بيشتر به دنبال اين هستند كه يك ثباتي ايجاد شود تا بتوان بر اساس آن برنامه‌ريزي كرد. منظور از ثبات، هم از منظر انضباط مالي دولت و هم به معناي كنترل نرخ ارز است. نرخ ارز به مثابه قند براي يك بيمار ديابتي است. زماني كه نوسان قند خون اين بيمار افزايش يابد و مداوم كم و زياد شود، مي‌تواند به اندام‌ها آسيب بزند و حتي گاهي تاثيراتش بيشتر از صرف افزايش يا كاهش نوسانات است. نوسان نرخ ارز و بازي با طرف عرضه و تقاضا نيز مي‌تواند بر اقتصاد و فضاي آن تاثيرات مخربي داشته باشد. 

چراكه پايين آمدن يا بالا رفتن مقطعي نرخ ارز، برنامه‌ريزي براي آينده كشور را تحت شعاع قرار خواهد داد. ثبات بهتر از اين است كه نرخ دلار مدام در حال تغيير و نوسان باشد. به عنوان مثال اگر فضاي كسب وكار بداند نرخ دلار در سال پيش رو همين مبلغ فعلي باقي مي‌ماند، بهتر است و مي‌تواند با استناد به همين قيمت‌ها براي آينده برنامه‌ريزي منسجم براي رسيدن به اهداف داشته باشد. بايد متذكر شوم كه بحث بنده در اين خصوص به «ثبات رسيدن نرخ ارز است». بخشي از درآمدهاي ارزي كشور به صادرات وابسته است كه به دليل شرايط ويژه كشور‌ نمي‌توان بر درآمدهاي ارزي حاصل از نفت تكيه كرد. در واقع عدو سبب خير شده و از بودجه نفتي جدا شديم. بحث صادرات كالا مي‌تواند فرصت خوبي باشد كه مسوولان و توليدكنندگان زيرساخت‌هايي براي صادرات ايجاد كنند. البته در اين راه لازم است بانك مركزي تضمين دهد كه نرخ ارز را در قيمتي مشخص نگه مي‌دارد چراكه هر كاهش يا افزايشي در كنار ابعاد تاثيرگذارش بر اقتصاد‌ داراي يك اثر رواني است. اما اگر بدانند بانك مركزي پشتوانه ثبات نرخ ارز است، سفته‌بازي و فعاليت‌هاي سوداگرانه بسيار كاهش مي‌يابد و هيجانات در بازار نيز كاهش مي‌يابد. در واقع ثبات نرخ ارز مي‌تواند شرايط را براي توليدكنندگان به گونه‌اي رقم بزند كه ارز حاصل از صادرات كالا‌ جايگزين صادرات نفت شود. بايد به اين نكته توجه كرد كه درآمدهاي نفتي، اقتصاد را به اين شرايط وارد كرده و اگر از طريق درآمدهاي غيرنفتي به شرايط مازاد تجاري در تراز پرداخت‌ها برسيم‌ بر متغيرهاي اقتصادي مانند رشد نيز تاثير خواهد گذاشت.