اسراييل و هم‌پيمانان منطقه‌اي
محمود فاضلي
در سال‌هاي اخير رژيم صهيونيستي به دنبال متحدان جديدي در منطقه است و با اين هدف، يونان را به عنوان كشوري كه همسويي بيشتري با اين رژيم دارد، انتخاب كرده است. سفر رسمي نخست‌وزير محافظه‌كار يونان به سرزمين‌هاي اشغالي و گفت‌وگو با مقامات اسراييل نشانگر گسترش اين روابط پس از روي كار آمدن حزب محافظه‌كار نئودموكراسي (ND) يونان در انتخابات پارلماني 2019 اين كشور است.
ميزباني اسراييل از ميچوتاكيس نخست‌وزير 52 ساله يونان به عنوان عضو ناتو و اتحاديه اروپا درحالي است كه اسراييل به دنبال اجراي طرح الحاق اراضي فلسطين، از سوي جوزپ بورل، نماينده عالي سياست‌هاي امنيتي و روابط خارجي اتحاديه اروپا به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. او در مجمع عمومي پارلمان اروپا تاكيد كرده است در صورت الحاق اراضي فلسطين از سوي اسراييل، روابط نزديك دوجانبه موجود تحت‌تاثير اين اقدام قرار خواهد گرفت و الحاق اراضي فلسطين توسط اسراييل نقض آشكار قوانين بين‌المللي است و مي‌تواند بر روابط اسراييل با كشورهاي عربي نيز تاثيرگذار باشد. اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي كه به تاييد 25 كشور اروپايي از مجموع 27 كشور عضو اتحاديه اروپا رسيد از رژيم صهيونيستي خواسته بود از هرگونه تصميم يكجانبه براي الحاق اراضي اشغالي فلسطين به اسراييل خودداري كند. شواهد نشان مي‌دهد اسراييل اين سفر را فرصتي براي تضعيف مخالفت اروپا با برنامه‌اش براي الحاق اراضي كرانه باختري مي‌بيند.
در ديدار نخست‌وزير يونان از سرزمين‌هاي اشغالي، روابط دوجانبه، چشم‌انداز تقويت همكاري‌هاي دفاعي و ارتقاي روابط در بخش انرژي، ساخت لوله مديترانه شرقي، گسترش روابط دوجانبه اقتصادي، اهميت راهبردي لوله گاز مديترانه شرقي EastMed، همكاري در زمينه صنايع دفاعي، امنيت سايبري و نقش بي‌ثبات‌كننده تركيه در منطقه مورد بررسي قرار گرفت و پروتكل‌هاي همكاري در بخش‌هاي كشاورزي، انرژي، گردشگري و امنيت سايبري به امضا رسيد. به گفته نتانياهو، مهم‌ترين پروژه‌اي كه در اين سفر مورد بحث قرار گرفت، لوله EastMed به عنوان بزرگ‌ترين لوله زير دريايي جهان است، كه گاز اسراييل و قبرس را از طريق يونان به اروپا منتقل خواهد كرد.
به گفته نخست‌وزير يونان، روابط راهبردي با اسراييل داراي عمق و محتوا است و قصد داريم روابط را به زمينه‌هاي جديد گسترش دهيم. دو طرف منافع، چالش‌ها و فرصت‌هاي مشتركي دارند و تبادل اطلاعات مي‌كنند. ظرفيت‌هاي گسترده‌اي براي تقويت روابط تجاري وجود دارد و برنامه دولت آتن فرصت‌هاي زيادي براي سرمايه‌گذاري در يونان ايجاد كرده است. همكاري در زمينه گردشگري از ديگر موضوعات همكاري ميان طرفين است. يونان و قبرس نخستين مقاصد توريستي گردشگران اسراييلي در سال جاري خواهند بود و آتن ضمن اعلام آمادگي براي پذيرش گردشگران خارجي، مدعي شد امنيت گردشگران اسراييلي نخستين اولويت ماست.
رسانه‌هاي يونان نتايج سفر نخست‌وزير و حصول پيشرفت در روابط و همكاري‌هاي دوجانبه، به خصوص در بخش‌هاي دفاعي و امنيت سايبري را رضايت‌بخش ارزيابي كرده و به نقل از منابع اسراييلي تاكيد دارند نتانياهو خواستار حمايت يونان از مواضع اسراييل جهت كاهش نفوذ ايران شده است. منابع اسراييل نيز ادعا مي‌كنند نتانياهو و ميچوتاكيس در خصوص «تهديد هسته‌اي ايران، تحولات اخير منطقه‌اي، حضور نظامي ايران در سوريه و ساير موضوعات دوجانبه و امنيتي» گفت‌وگو كرده‌اند.
در اين سفر طرف اسراييلي طرح الحاق بخشي از اراضي كرانه باختري و حمايت يونان از آن را مطرح كرده اما طرف يوناني تاكيد دارد در مورد الحاق اراضي كرانه باختري، آتن از موضع اتحاديه اروپا پيروي مي‌كند. نخست‌وزير يونان در گفت‌وگو با روزنامه اسراييلي در زمينه الحاق كرانه باختري به اسراييل و احتمال وتو كردن تحريم‌هاي احتمالي اتحاديه اروپا عليه اسراييل، از دادن پاسخي شفاف خودداري و ابراز اميدواري كرد اسراييلي‌ها و فلسطينيان در صلح و امنيت در كنار يكديگر زندگي كنند.
بي‌شك اين سفر بهانه‌اي براي حملات اسراييل و يونان به تركيه بود. حتي در بيانيه مشترك، اسراييل حمايت كامل و همبستگي خود با يونان پيرامون مناطق دريايي و مخالفت خود با هرگونه تلاش جهت تعرض به حقوق آن را مورد تاكيد قرار داد. يونان و اسراييل تمامي كشورها را به احترام به حقوق حاكميتي ساير كشورها پيرامون فلات قاره و منطقه انحصاري اقتصادي فرا خوانده و با هرگونه تعرض عليه اين حقوق به شكلي كه ثبات شرق مديترانه و اژه را در معرض خطر قرار دهد و مغاير با حسن همجواري باشد، مخالفت كردند. در نشست خبري، طرف اسراييلي سعي كرد از موضع‌گيري درباره تركيه يا اشاره به مواردي كه نخست‌وزير يونان از آن ياد كرد، خودداري كند.
به ادعاي نخست‌وزير يونان، «فعاليت تركيه، تهديدي براي امنيت و ثبات منطقه است. رفتارهاي غيرقانوني و تحريك‌آميز تركيه در مرزهاي دريايي، زميني و هوايي كشورمان را به آگاهي نخست‌وزير اسراييل رساندم. اقدامات بي‌ثبات‌كننده تركيه در ليبي و توافق‌نامه تحديد مناطق دريايي بين طرفين كه از ديد ما باطل است مورد گفت‌وگو قرار گرفت. ما با احترام به حقوق بين‌المللي و كنوانسيون ملل متحد در مورد حقوق درياها، به دنبال صلح خواهيم بود. اگر تركيه آرزوهاي امپرياليستي خود را كنار بگذارد و با ما به عنوان يك شريك برابر و قانونمند و نه به عنوان يك همسايه قلدر همكاري كند، از مشاركت آن استقبال مي‌كنيم.»
نخست‌وزير يونان در مصاحبه با يك روزنامه اسراييلي با اشاره به رفتار تركيه در منطقه اظهارات اخير مقامات اين كشور مبني بر اينكه آنكارا تمايل دارد در تمامي تصميم‌گيري‌ها مشاركت داشته باشد را غيرقابل قبول توصيف و از آنكارا خواست از «خيالات عثماني» فاصله بگيرد. دياكوپولوس، مشاور امنيت ملي نخست‌وزيري يونان نيز طي مصاحبه‌اي با شبكه تلويزيوني اسراييل گفته است اگر يونان در برابر آنكارا تسليم و به حاشيه رانده شود، تركيه به تهديد بزرگ‌تر نسبت به ايران براي اسراييل تبديل خواهد شد. تركيه نسبت به ايران تهديد بزرگ‌تري براي اسراييل خواهد بود.