تداوم رابطه فرسايشي
هادي اعلمي‌فريمان
ابراز تمايل روساي جمهور امريكا و ونزوئلا براي مذاكره اتفاقي است كه باعث شده گمانه‌زني‌هاي زيادي در اين زمينه پديد آيد و حتي صحبت‌هايي پيرامون احتمال توافق ميان واشنگتن و كاراكاس مطرح شود كه به نظر چندان محتمل نيست. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده نياز دارد در آستانه انتخابات ماه نوامبر دستاوردي براي خود مهيا كند و به همين دليل مرتبا براي مذاكره در هر زمينه‌اي با كشورهاي مختلف اعلام آمادگي مي‌كند. اين در حالي است كه شواهد موجود نشان مي‌دهد شرايط مورد نياز براي حصول يك توافق ميان دو كشور ايالات متحده و ونزوئلا فراهم نيست و دو طرف آمادگي پذيرش شرايط يكديگر را ندارند. اين عدم آمادگي را در عقب‌نشيني دونالد ترامپ پس از پخش شدن مصاحبه نيز مي‌توان مشاهده كرد. او تلاش كرد در توييتر عنوان كند كه هدفش از مذاكره با نيكلاس مادورو تنها گفت‌وگو بر سر كنار رفتن مسالمت‌آميز رييس‌جمهور ونزوئلا از قدرت است. مساله‌اي كه از سوي ترامپ در خصوص محور مذاكرات به آن اشاره مي‌شود همان سياستي است كه مدتي قبل از سوي مايك پمپئو، وزير امور خارجه ايالات متحده مورد اشاره قرار گرفته بود. بر اساس گفته‌هاي پمپئو، دولت امريكا حاضر است بر سر باقي ماندن سوسياليست‌ها در قدرت مذاكره كند، اما اين مساله مشروط به آن است كه نيكلاس مادورو از قدرت كناره‌گيري كند. در شرايطي كه آشفتگي سياسي و جنگ قدرت در ونزوئلا افزايش يافته پذيرش چنين موضوعي از سوي مادورو و حزب حاكم بعيد به نظر مي‌رسد. ونزوئلا نيز اين روزها شرايط بسيار سختي را سپري مي‌كند. در روزهاي اخير طي يك نشست خبري، خبرنگاري از آقاي نيكلاس مادورو پرسيد كه آيا مي‌دانيد خورد و خوراك مردم چه وضعيتي دارد و آيا از قيمت پنير آگاه هستيد كه چگونه رشد كرده است؟ رييس‌جمهور چيزي در اين باره نمي‌دانست و همين موضوع واكنش‌هاي زيادي را از سوي افكار عمومي در پي داشت. افكار عمومي فكر مي‌كنند سوسياليست‌ها بر خلاف شعارهايي كه مطرح مي‌كنند چندان به فكر بهبود وضعيت زندگي مردم نبوده‌اند و منافع شخصي را نسبت به منافع ملي در اولويت قرار داده‌اند. در سال‌هاي اخير با توجه به تشديد فشارهاي اقتصادي بر ونزوئلا و تاثيرگذاري جدي تحريم‌ها بر اقتصاد اين كشور ونزوئلا تمايل زيادي براي مذاكره و توافق با امريكا دارد. اين موضوع از زمان رياست‌جمهوري هوگو چاوز مطرح بود و در دوره رياست‌جمهوري نيكلاس مادورو نيز همچنان ادامه يافت، اما دو مساله باعث شده است كه براي ونزوئلايي‌ها اين توافق چندان دست يافتني نباشد. از يك سو دولت امريكا اصرار دارد كه نيكلاس مادورو از قدرت كناره‌گيري كند و از سوي ديگر دولت كنوني ونزوئلا براي امتيازگيري از امريكا تقريبا ابزاري ندارد و با توجه به بحران داخلي چندان نمي‌تواند در مذاكرات كار خاصي از پيش ببرد. چالشي كه اكنون دولت مادورو با آن به شكل جدي دست به گريبان است، اين است كه ايالات متحده امريكا با تحريم‌هاي خود روز به روز در حال بستن شريان‌هاي اقتصادي كاراكاس است و به موازات آن درآمدهاي بيروني اقتصاد ونزوئلا را در اختيار دولت خوان گوايدو قرار داده كه مورد تاييد رسمي كشورهاي اروپايي و ايالات متحده امريكاست. از اين‌رو واشنگتن به دنبال آن است كه يك پروسه فرسايشي سياسي را با عميق‌تر كردن چالش و معضلات اقتصادي و معيشتي براي كاهش محبوبيت و نفوذ دولت مادورو در ونزوئلا پي بگيرد. يعني واشنگتن خواهان آن است كه به واسطه تعميق و گسترش چالش‌ها و مسائل اقتصادي به خصوص تورم به شدت افزايش يافته و از هم گسيخته و پررنگ كردن اعتراضات و شورش‌هاي داخلي دست به ساقط كردن دولت مادورو بزند. با توجه به شرايط موجود در هر دو كشور امريكا و ونزوئلا، چشم‌انداز چندان مثبتي پيش روي مذاكرات احتمالي نيست و به نظر نمي‌رسد كه توافقي ميان دو كشور شكل گيرد. اقدامات خصمانه امريكا عليه ونزوئلا نيز بيشتر ايذايي بوده و فاقد اثرگذاري لازم در راستاي ايجاد تغيير اساسي در ونزوئلاست. اين دو موضوع در كنار يكديگر باعث مي‌شود تا وضعيت روابط واشنگتن و كاراكاس همچنان فرسايشي باقي بماند. به آن معني كه امريكا تلاش مي‌كند با افزايش فشار اقتصادي از طريق افزايش تحريم‌ها شرايط را براي دولتمردان ونزوئلا سخت كند و دولت مادورو خواهد كوشيد تا راهي براي اداره كشور تحت فشار تحريم‌هاي امريكا پيدا كند. تداوم اين وضعيت باعث مي‌شود كه دست‌كم در كوتاه‌مدت تغييري جدي در اين منطقه شاهد نباشيم و رابطه امريكا و ونزوئلا نيز تحت همين شرايط كنوني يعني به صورت فرسايشي ادامه پيدا كند.