آخرين خورشيد گرفتگي قرن 3 روز ديگر اتفاق مي‌افتد؟!
امير جديدي
شايد چيزي كه مي‌خواهم بگويم خارج از قاعده علوم دقيقه باشد اما احتمالا براي شما هم اتفاق افتاده است. در واقع مي‌خواهم خلاف قوانين يادداشت‌نويسي عمل كنم و از شما بپرسم تا امروز چند بار شنيده‌ايد كه در فلان تاريخ آخرين كسوف قرن اتفاق مي‌افتد؟ قرار نيست هندسه مداري آموزش دهيم اما بياييد مرور كنيم و ببينيم، راستي راستي كسوف چه زماني اتفاق مي‌افتد؟ خيلي از ما به اشتباه فكر مي‌كنيم آنچه توي اخبار از زبان منجمان مي‌شنويم با واقعيت متفاوت است. حدود ۳۰ روز طول مي‌كشد تا ماه يك گردش كامل به دور زمين انجام دهد و در هر بار گردش، يك بار ماه نو مي‌شود. اگر صفحه مداري گردش ماه به دور زمين همان صفحه مداري گردش زمين به دور خورشيد مي‌بود در هر ماه يك بار خورشيد گرفتگي رخ مي‌داد اما وجود ۵ درجه انحراف زاويه‌اي بين اين دو صفحه باعث مي‌شود كه در بسياري از ماه‌ها، ماه از بالا يا پايين قرص خورشيد بگذرد. بنابرين تنها دو يا سه بار در هر سال، ماه هنگام عبور از فاصله ميان زمين و خورشيد به اندازه كافي به خط واصل بين زمين و خورشيد نزديك مي‌شود و در اين زمان، خورشيد گرفتگي رخ مي‌دهد.
با خواندن همين پاراگراف بالا بايد متوجه شده باشيد كه در هر سال دو يا سه بار، ماه بين زمين و خورشيد قرا مي‌گيرد و در نتيجه كسوف اتفاق مي‌افتد ولي شناختن اين پديده ويژگي‌هاي ديگري هم دارد كه در اين يادداشت سعي مي‌شود به شكل تيتروار به آنها اشاره شود.
خورشيد گرفتگي 4 نوع است: 1- خورشيد گرفتگي حلقوي،2- خورشيد گرفتگي جزيي، 3- خورشيد گرفتگي كلي و 4- خورشيد گرفتگي مركب. توضيح هر كدام از اين انواع نكات علمي ريزي دارد كه اگر اينجا صفحه علم بود به آنها مي‌پرداختيم اما من دارم توي صفحه عكس‌نوشت مي‌نويسم، بنابراين اولويت با عكاسي است. بياييد ببينيم چگونه مي‌شود هنگام خورشيد گرفتگي، عكس خوبي از تاج خورشيدي و فام سپهر-كه البته به اين راحتي‌ها هم در دسترس قرار نمي‌گيرند- گرفت. اينجا به يك دوربين با لنز تله فوتوي حداقل 200 ميليمتر نياز داريد. اگر تله 300 ميليمتر يا بيشتر باشد چه بهتر اما اگر دوربين شما قابليت كراپ داشته باشد ممكن است با لنز نرمال هم بتوانيد از اين پديده عكاسي كنيد. نكته بسيار مهم اين است كه چنين پديده‌اي به راحتي مي‌تواند به سنسور دوربين و مهم‌تر از آن به چشم شما آسيب بزند. توصيه مي‌شود از فيلتر ND با قدرت بالا استفاده كنيد. اگر فيلتر نداشتيد شايد استفاده از كاغذ فيلتر خورشيدي كارتان را راه بيندازد. توجه داشته باشيد كه خورشيد در زمان كسوف اندازه‌اي شبيه ماه دارد بنابراين شب قبل از كسوف مي‌توانيد با عكاسي از ماه اندازه سوژه مورد نظر را تست كنيد و قبل از عكاسي اندازه سوژه و انتخاب لنز دست‌تان بيايد. موقع عكاسي به هيچ‌وجه از ويزور سوژه را دنبال نكنيد، لايو ويو براي اين كار مناسب‌تر است چون احتمال اينكه با وجود انواع فيلتر به چشم‌تان آسيب برسد خيلي زياد است. دياف را ببنديد و حساسيت(ISO) را هم كم كنيد، سرعت شاتر را بالا ببريد و با توجه به آسمان و ميزان ابري بودن يا نبودن و نوع و ميزان خورشيد گرفتگي نورسنجي كنيد. شاتر را فشار دهيد. ان‌شاالله عكس خوبي مي‌گيريد و اگر هم موفق نشديد، نگران نباشيد چون تجربه نشان داده خيلي زود اخبار دوباره اعلام خواهد كرد: آخرين خورشيد گرفتگي قرن 3 روز ديگر اتفاق مي‌افتد.