يك نماينده مجلس از «رفراندوم درون‌پارلماني» براي استيضاح يا سوال از رييس‌جمهوري خبر داد
استيضاحِ به‌وقت سحر
«گاهي به‌خاطر فشارهايي كه به مردم مي‌آيد، خوابم نمي‌برد و آشفته مي‌شوم؛ مشكلات اقتصادي مردم بسيار براي ما سخت و گران مي‌آيد و به همين دليل روز دهم تيرماه، ساعت ۳ بامداد از خواب بيدار شدم و به‌شدت براي معيشت و زندگي مردم نگرانم.» حسينعلي حاجي‌دليگاني كه حالا با آغاز به‌كار مجلس يكدست اصولگراي يازدهم، عضوي است از هيات رييسه پارلمان، پنجشنبه 12 تيرماه در يك نشست خبري در اصفهان گفت كه دست به كار طراحي نوعي رفراندوم درون‌پارلماني شده تا همكاران اين روزهايش، يا با رويكردي منعطف و به‌موجب اصل 88 قانون اساسي، حسن روحاني را براي طرح سوال به مجلس بكشانند يا به‌اصطلاح شمشير از رو بسته و با استناد به بند دوم اصل 89 قانون اساسي، رييس‌جمهوري را در صحنِ سبز «بهارستان» استيضاح كنند.
استيضاح مي‌كنم، پس هستم
حاجي‌دليگاني تا پيش از آغاز به كار مجلس اصولگراي نهم، جز چندصباحي فرمانداري در دولت احمدي‌نژاد و البته حدود دو دهه فرماندهي در سپاه اصفهان از ابتداي دهه 70، مسووليت ويژه‌اي نداشت، دوره نهم مجلس را نيز باتوجه به آنكه او سال‌هاي نخست حضورش را در «پارلمان» پشت سر مي‌گذاشت و نمايندگان آن روزهاي مجلس هم عمدتا اصولگراياني باسابقه‌تر از او بودند، اغلب چندان موثر نبود. اما بيراه نيست اگر بگوييم آغاز مجلس دهم كه ازقضا مجلسي غيراصولگرا و در اختيار اكثريتي متشكل از اصلاح‌طلبان و ميانه‌روها بود، به فصل برآمدن حاجي‌دليگاني در سپهر سياست ايراني بدل شد. زماني كه اگرچه به‌ظاهر حرف و طرحش چندان مسموع واقع نمي‌شد و اگرچه ميان بهارستاني‌ها چندان مقبول نبود اما يارانش بيرون پارلمان آنقدر قدرت داشتند كه او و ديگر اصولگرايان كم‌تعداد دوره دهم را فراتر از جايگاه و تعداد كرسي‌هاي‌شان بالا بكشند. چنان‌كه به‌ياري همين قواي رسانه‌اي و سياسي برون‌پارلماني، همان زمان و در حضور اكثريت اصلاح‌طلبان و ميانه‌روهاي «بهارستان»، موفق شدند دست‌كم براي يك بار هم كه شده حسن روحاني را حداقل براي پاسخگويي به سوالات 5گانه نمايندگان به صحن پارلمان بكشانند و درحالي او را تا در «بهارستان» بدرقه كنند كه در 4 فقره از 5 محور به رييس‌جمهوري مملكت راي منفي داده بودند. مجلس يازدهم كه آغاز به كار كرد، بسياري از تكرار آن روزهاي سخت براي حسن روحاني و دولتش، آن‌هم به‌مراتب جدي‌تر و پيچيده‌تر سخن گفته و پيش‌بيني كردند كه امروز و فرداست كه روحاني در صحن «بهارستان» استيضاح شود. اما نظر اغلب ناظران اين بود كه مجلس يازدهم دست‌كم تا پايان سال نخست كار خود، از اين‌دست رويارويي‌ها با دولت و شخص رييس‌جمهوري خودداري خواهد كرد و وقتي دست به كار مي‌شوند كه كمي بيش از اين، با فضاي سياست‌ورزي واقعي و چند و چون امور آشنا باشند. اما حالا بنابر تصميمي كه حاجي‌دليگاني ظاهرا ساعت 3 و 30 دقيقه بامداد چهارشنبه 11 تيرماه، چند ساعتي پيش از برگزاري نشست خبري‌اش در اصفهان گرفته، بعيد نيست آنها هنوز سال نخست كه هيچ، فصل نخست حضورشان در پارلمان سرنيامده، دست به كار استيضاح بالاترين مقام اجرايي كشور شوند. استيضاحي كه اگر قرار باشد اين‌طور احساساتي و از سر شعارهاي انتخاباتي به جريان بيفتد، بعيد نيست محقق نيز بشود.
دل‌نوشته‌هاي يك مخالف دولت
حاجي‌دليگاني در اين نشست خبري همچنين گفته كه قانون اساسي همه‌چيز را برايش مشخص كرده است: «با مراجعه به قانون اساسي به اين نتيجه رسيدم كه يا بايد از رييس‌جمهوري سوال كنيم يا اينكه استيضاح را كليد بزنيم و الان نامه روي سايت ما بارگذاري شده و متن آن را براي همه نمايندگان مي‌فرستيم و نظر آنان را خواهيم گرفت كه كدام را مي‌پسندند و تا روز شنبه ان‌شاءالله نتيجه اين نظرسنجي معلوم خواهد شد.» نامه‌اي كه ازقضا شبيه به نطق اين نماينده نزديك به جبهه پايداري در نشست خبري صبح پنجشنبه اخير در اصفهان، با ادبياتي احساسي و شاعرانه شروع مي‌شود: «ملت بزرگ و همكاران گرامي! خيلي فكر كردم چه مسووليتي در اين شرايط در قبال مردم عزيز و نظام مقدس اسلامي دارم؛ ۱- در اين شرايط اقتصادي كه براي مردم كشورم پيش آمده، تنها نظاره‌گر باشم؟ ۲- مردمي كه با نيت خالص در اسفند سال 98 پاي صندوق‌هاي راي آمده‌اند و آنهايي كه به هر دليلي شركت در انتخابات را موكول به آينده نمودند و اكنون همه اميد بسته‌اند كه نمايندگان خود در مجلس چه مي‌كنند، براي‌شان چه بايد كرد؟ اميد مردم خداي ناكرده به غير آن تبديل نشود؟ آيا اصولا در اين وضعيت، مجلس مي‌تواند خود را در جايگاه قوه مجريه قرار دهد و در راستاي برون‌رفت حركتي كند؟ يا از مجلس همان انتظاري هست كه در چارچوب قانون اساسي پيش‌بيني شده و تنها نهاد پاسخگو به مردم و مسووليت‌دار مجلس است؟ و آيا اصولا در اين مقطع زماني كداميك از اختيارات و صلاحيت مجلس از اصول 73 تا 99 مورد اولويت است؟ آيا سوگندي كه بر اساس اصل 67 خورده‌ام، چه مي‌شود؟» او سپس در بند سوم اين مرقومه سرگشاده، مي‌نويسد: «با مرور بر اصول ياد شده با طلب ياري از خدا در ساعت 3 و نيم بامداد روز چهارشنبه 11/4/99 به اين نتيجه رسيدم كه واقعا تنها راه باقي‌مانده عمل و استمداد از اصل 88 يا بند ۲ اصل 89 است تا با جمع‌آوري امضاي نمايندگان، رييس‌جمهوري به مجلس آمده و به نمايندگان ملت توضيح دهد؛ آن‌گاه نمايندگان مردم تصميم بگيرند!»
2 اصفهاني استيضاح‌طلب
اينكه در ادامه نمايندگان عمدتا اصولگراي دوره يازدهم به كداميك از 2 گزينه رفراندوم درون‌پارلماني حاجي‌دليگاني راي مي‌دهند، تا اين لحظه مشخص نيست و چنان‌كه اين نماينده مجلس گفته، نتايج اين همه‌پرسي امروز (شنبه) اعلام خواهد شد اما اين تنها حاجي‌دليگاني نيست كه از اين مهم سخن مي‌گويد. سيدناصر موسوي لارگاني، ديگر عضو اصولگراي هيات رييسه مجلس يازدهم كه ازقضا همچون حاجي‌دليگاني، نماينده مردم يكي از حوزه‌هاي انتخابيه استان اصفهان است، ديروز ازطريق حساب كاربري‌اش در توييتر به اين غائله پيوست. او البته نه اشاره‌اي به استيضاح رييس‌جمهوري كرده، و نه صحبتي از رفراندوم درون‌پارلماني و نظرسنجي از ديگر نمايندگان درباره دوگانه «سوال-استيضاح» ميان آورده اما همچون حاجي‌دليگاني، از «مردم» گفته و حال و اوضاعي كه «قابل‌تحمل» نيست و بايد كاري كرد: «باتوجه به تورم افسارگسيخته، افزايش روزانه قيمت طلا، سكه، ارز ومسكن، طرح سوال از روحاني و احضارش به مجلس را آماده و در جلسه علني روز يكشنبه ۱۵تيرماه به جريان خواهم انداخت تا اگر روحاني برنامه‌اي براي اصلاح امور ندارد، مجلس به او برنامه بدهد. شرايط فعلي قابل‌تحمل نيست. اعتراض مردم بحق است.»
يك شيرازي بي‌خبر از استيضاح
همزمان درحالي كه اصفهاني‌هاي اين روزهاي هيات‌رييسه مجلس اين‌چنين از استيضاح روحاني يا در خفيف‌ترين حالت، سوال از رييس‌جمهوري سخن مي‌گويند، نماينده اصولگراي شيرازي‌ها در اين هيات، در واكنش به پرسش و پيگيري خبرنگار «اعتماد» درباره به جريان افتادن طرح سوال يا استيضاح رييس‌جمهوري ابراز بي‌اطلاعي كرده و البته تاكيد كرده كه اين اوست كه در هيات رييسه مجلس يازدهم، «مسوول استيضاح و راي‌اعتماد وزرا» است و پيگيري سوالات نمايندگان از رييس‌جمهوري و وزرا نيز برعهده «محسن دهنوي و علي كريمي فيروزجايي» است، نه حاجي‌دليگاني و موسوي لارگاني.
هر ماه، يك استيضاح؟!
با اين همه اما شايد بخش جالب‌تر اظهارات متفكرآزاد در گفت‌وگو با خبرنگار «اعتماد»، آنجاست كه به‌صراحت گفته «چون وضع سوال از روحاني (رييس‌جمهوري) بار سياسي دارد، نمي‌خواهم پاسخ دهم.» اظهارنظري يكسر در تضاد با آن‌چه موسوي لارگاني و حاجي‌دليگاني به عنوان دلايل اقدامات اخير خود عنوان كرده و از «حل مشكلات مردم» به عنوان انگيزه پيشران سوال يا استيضاح رييس‌جمهوري سخن گفته‌اند. جمله طلايي متفكرآزاد اما نه حتي اين جمله اخير، كه آنجاست كه مي‌گويد: «حال و هواي مجلس را بايد پس از بازگشت نمايندگان از حوزه‌هاي انتخابيه ديد و تنها پس از آن است كه مي‌شود گفت كه نمايندگان مي‌خواهند چه‌كار كنند؛ چراكه آنها در حوزه‌هاي انتخابيه، با مشكلات بيشتري مواجه مي‌شوند.» اظهارنظري كه اگر صحيح و صادق باشد، احتمالا بايد منتظر به جريان افتادن ماهي، دست‌كم يك طرح سوال از رييس‌جمهوري و يك طرح استيضاحِ روحاني باشيم؛ چه آنكه هفته‌اي كه گذشت، نخستين هفته تعطيلات مجلس يازدهم بود و اولين‌نوبت كه اصولگراياني كه اين‌روزها ساكن «بهارستان» شده‌اند، براي سركشي به حوزه‌هاي انتخابيه رفته و با رفراندومي عجيب بازگشتند: «يا سوال يا استيضاح.»