۹ سال بعد از آغاز بحران سوريه بسياري از چيزها در اين كشور تغيير كرده است، در اين مدت ۵ نخست‌وزير مختلف در راس كابينه قرار داشتند و سه وزير دفاع متفاوت، مسووليت امور نيروهاي مسلح را در اين كشور بر عهده گرفته‌اند. جنگ درازمدت در خاك سوريه صدها هزار نفر را آواره كرده و ده‌ها هزار نفر را به كام مرگ كشيده است. آنچه در اين ۹ سال تغيير نكرده، تعهد دمشق به روابط صميمانه و نزديك با تهران و مسكو است. نشانه تازه اين روابط امضاي توافق تازه نظامي ميان ايران و سوريه توسط سرلشكر محمد باقري، رييس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران و علي ايوب، وزير دفاع سوريه در دمشق بود. توافقي كه بر اساس آن در كنار همكاري‌هاي گسترده نظامي، به نوشته الميادين ايران مسووليت ارتقاي سامانه‌هاي دفاع هوايي سوريه براي مبارزه با حملات هوايي را هم بر عهده مي‌گيرد.
اين دومين توافقنامه ايران و سوريه براي همكاري‌هاي نظامي در سال‌هاي اخير است. شهريور ماه سال ۱۳۹۷، امير حاتمي، وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران هم در سفري به دمشق سند موافقتنامه همكاري‌هاي دفاعي و فني بين وزارتخانه‌هاي دفاع جمهوري اسلامي ايران و جمهوري عربي سوريه را با همتاي سوري خود امضا كرده بود. سرتيپ ابوالقاسم علي‌نژاد، وابسته نظامي و دفاعي جمهوري اسلامي ايران در دمشق، در آن زمان به ايرنا گفته بود كه اين توافق حضور بلندمدت مستشاران نظامي ايران را در سوريه تضمين مي‌كند. سرلشكر باقري، رييس ستاد كل نيروهاي مسلح ايران هم پيش از اين دو بار مهر ماه ۱۳۹۶ و اسفندماه ۱۳۹۷ به سوريه سفر كرده بود. بازديد سرلشكر باقري در دو سفر پيشينش از عمق ميادين عملياتي در سوريه از جمله حلب و ابوكمال مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
كنفرانس مشترك خبري سرلشكر باقري
و علي ايوب
به گزارش خبرگزاري رسمي سوريه، سانا، بعد از امضاي توافقنامه جديد همكاري‌هاي نظامي دو هيات در بيانيه پاياني مشترك خود بر ادامه هماهنگي ميان دو طرف براي مقابله با چالش‌ها و خطرات متعدد و رو به افزايش و ادامه مقابله با تروريسم تكفيري مورد حمايت برخي قدرت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي با هر نام و نشان تاكيد كردند. ژنرال علي عبد‌الله ايوب در كنفرانس مطبوعاتي مشترك با سرلشكر باقري تاكيد كرد: روابط سوريه و ايران راهبردي و محكم است. وي افزود: به‌‌رغم افزايش فشارها و تهديدات همكاري‌هاي نظامي و امنيتي بين دو طرف منحصر‌به‌فرد است و همچنان در تمام حوزه‌ها ادامه دارد. سرلشكر باقري هم در اين نشست خبري گفت: «روند توافقنامه‌هاي همكاري همچنان ادامه دارد و اين توافقنامه‌ها عزم ما را براي همكاري مشترك تقويت كرد.»
دور زدن سزار امريكا
اين توافق در شرايطي امضا مي‌شد كه كنگره ايالات متحده امريكا اخيرا با تصويب قانون تحريم‌هاي موسوم به سزار، هرگونه معامله با نهادهاي نظامي و امنيتي سوريه را تحريم كرده است. نمايندگان كنگره براي اينكه از اصلاح يا تغيير در اين قانون جلوگيري كنند آن را در مجموعه بودجه سالانه دفاع ملي امريكا تصويب كرده‌اند. اما ايران كه به تازگي با ناديده گرفتن تحريم‌هاي ايالات متحده امريكا عليه مردم ونزوئلا چندين ابرتانكر حامل بنزين به اين كشور ارسال كرد، حالا در توافق جديد نظامي با سوريه وعده داده است كه سامانه‌هاي دفاع هوايي دمشق را به‌روزرساني كند تا دمشق بتواند در مقابل حملات هوايي به اين كشور در امان باشد.
دمشق تهران را به مسكو و پكن ترجيح داد
در شرايطي كه رسانه‌هاي رسمي ايران و سوريه، تا عصر ديروز خبري از جزييات اين توافقنامه جديد منتشر نكرده بودند، شبكه تلويزيوني الميادين لبنان در گزارشي از امضاي اين توافقنامه جديد ميان رييس ستاد كل نيروهاي مسلح ايران و علي ايوب وزير دفاع سوريه خبر داد. دولت سوريه پيش از اين براي تقويت سامانه‌هاي دفاع هوايي خود قراردادهايي با روسيه امضا كرده و مدت‌ها بود كه منتظر استقرار و آماده شدن سامانه‌هاي پدافندي اس۳۰۰ در خاك سوريه است. مسكو كه مدت‌ها انتقال اين سامانه‌ها را به دليل تحريم‌هاي بين‌المللي به تاخير انداخته بود، اما بعد از آنكه دو سال پيش يك هواپيماي ترابري روسي بر اثر هدفگيري اشتباه سامانه‌هاي اس۲۰۰ قديمي سوريه كه با حملات اسراييل به خاك سوريه مقابله مي‌كردند، سرنگون شد، دولت روسيه سامانه‌هاي جديد اس۳۰۰ و پنتسير را براي مقابله با حملات موشكي و هوايي به خاك سوريه به اين كشور واگذار كرد. با اين حال گروهي از رسانه‌ها در سوريه از ناتواني يا اشكال اين سامانه‌ها در برخورد با حملات هوايي اسراييل به خاك كشورشان نوشته‌اند. از زمان استقرار سامانه‌هاي اس۳۰۰ و پنتسير در خاك سوريه، رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين بارها حملاتي را با استفاده از موشك كروز، جنگنده‌هاي اف۱۶ و پهپادهاي مسلح به خاك سوريه انجام داده است كه به‌‌رغم تلاش سامانه‌هاي پدافند هوايي سوريه براي مقابله با اين حملات، برخي از آنها موفق بوده‌اند. به نوشته يك پايگاه خبري چيني، سامانه S-300-PM در مقابل سلاح‌هاي طراحي شده توسط امريكا كارايي ندارد، چراكه دولت امريكا سال ۱۹۹۴ با خريد مجموعه‌اي از قطعات اين سامانه از دولت تازه استقلال يافته بلاروس، توانست راه‌هاي دور زدن سيستم رهگيري رادارهاي اين سامانه را به اسلحه‌هاي مدرن‌تر خود اضافه كند. (سامانه‌هاي اس 300 در اختيار ايران از مدل S-300-PMU-2 با رادارهاي رهگيري و قفل روي هدف مدرن هستند.) روسيه به‌‌رغم انتقال سامانه‌هاي اس۴۰۰ مدرن به پايگاه‌هاي هوايي و دريايي خود در طرطوس و لاذقيه، در مقابل تهاجم‌هاي اسراييل، از اين سامانه‌هاي دفاعي به نفع سوريه استفاده نمي‌كند. به نوشته وب‌سايت ديفنس‌ورلد گروهي از كارشناسان نظامي سوريه پيشنهاد داده‌اند كه دمشق با خريد سامانه‌هاي موسوم به «پرچم سرخ» از جمله سامانه پدافندي «هنگ‌كي ۹» سامانه دفاع موشكي و پدافند هوايي خود را بهبود بخشد. اما سخنان سرلشكر باقري در مورد قرارداد نظامي جديد ايران و سوريه براي بهبود سامانه‌هاي پدافندي اين كشور نشان مي‌دهد كه دمشق ايران را براي بهبود سامانه‌هاي دفاع هوايي خود برگزيده است. ايران در طول ساليان گذشته چندين سامانه پدافند هوايي جديد از جمله باور ۳۷۳ را طراحي كرده است كه به گفته كارشناسان از سامانه موشكي اس۳۰۰ دقيق‌تر است. ايران همچنين در طراحي موشك‌هاي زمين به هوا (SAM) هم طي سال‌هاي اخير پيشرفت‌هاي زيادي داشته است. نمونه ديگر از پيشرفت‌هاي ايران در زمينه طراحي سامانه‌هاي پدافندي، سامانه موشكي سوم خرداد است كه يك‌سال پيش توانست پهپاد مدرن امريكايي را كه به حريم هوايي ايران در درياي عمان تجاوز كرده بود، با دقت سرنگون كند.
وزير دفاع سوريه: بايد از هر طريق با قانون سزار مقابله كرد
در گفت‌وگوي ديروز ميان مقام‌هاي دفاعي و نظامي ايران و سوريه دو طرف اوضاع سوريه و ضرورت خروج نيروهاي بيگانه‌اي را كه به صورت غيرقانوني وارد اين كشور شدند، مورد بررسي قرار دادند. به گزارش فارس و به نقل از الميادين علي ايوب، وزير دفاع سوريه در اين خصوص گفت: «اگر دولت امريكا مي‌توانست ايران، سوريه و محور مقاومت را به زانو در بياورد، يك لحظه هم درنگ نمي‌كرد.» ايوب در ادامه گفت: «هر چند هزينه پايداري بالاتر برود با اين حال، كمتر از هزينه تسليم شدن است.» وي همچنين در ارتباط با تحريم امريكا عليه سوريه موسوم به «سزار» گفت: «قانون سزار با سوري‌ها مي‌جنگد در [تهيه] خوراك، دارو و غذاي كودكان‌شان. تلاش مي‌كنيم با تبعات اين قانون مقابله كنيم.» وزير دفاع سوريه تاكيد كرد: «اسراييل شريك قوي [امريكا] در جنگ عليه سوريه است. گروههاي تروريستي بخشي از تجاوزات اسراييلي‌ها هستند.» او در ادامه همچنين تاكيد كرد كه ارتش سوريه كه از سال ۲۰۱۱ ايستادگي و ساختار سوريه را حفظ كرده است، بي‌شك پيروز خواهد شد.
سرلشكر باقري: مشكلات امنيتي تركيه از طريق حضور نظامي در سوريه حل نمي‌شود
سرلشكر باقري گفت: «سامانه‌هاي پدافند هوايي سوريه را در راستاي تحكيم همكاري‌هاي نظامي ميان دو كشور تقويت خواهيم كرد.» سرلشكر باقري همچنين گفت: «تركيه كمي در اجراي تعهدات خود در قبال تفاهمات صورت‌گرفته در آستانه مبني بر خارج‌كردن گروههاي تروريستي از سوريه تاخير داشته است.» محمد باقري افزود: «تركيه بايد بداند حل مشكلات امنيتي‌اش از طريق مذاكره و ايجاد تفاهم با طرف سوري صورت مي‌گيرد، نه از طريق حضور نظامي در خاك سوريه.» سرلشكر باقري همچنين تاكيد كرد: «مردم و كشورهاي منطقه از حضور امريكا استقبال نمي‌كنند و پاسخ ما به ياوه‌گويي‌هاي امريكا ادامه‌دارد.» باقري در پايان اظهاراتش تاكيدكرد: «توافق امضا شده اراده ما را براي همكاري مشترك در زمينه مقابله با فشار‌هاي امريكا بالا مي‌برد.»
وتوي قطعنامه كمك‌هاي بشردوستانه شوراي امنيت توسط چين و روسيه
روسيه و چين از حق وتو در شوراي امنيت عليه تمديد سازوكار ارسال كمك‌هاي بين‌المللي از طريق تركيه به سوريه استفاده كردند. به نقل از فرانس‌پرس، پيش‌نويس قانون شوراي امنيت مبني بر تمديد عمليات كمك‌رساني به سوريه از طريق مرزها بدون هماهنگي با دولت سوريه توسط روسيه و چين وتو شد. شوراي امنيت عصر سه‌شنبه پيش‌نويس قطعنامه آلمان- بلژيك درخصوص تمديد سازوكار امدادرساني بين‌المللي به سوريه از طريق مرزها به مدت يك‌سال را تصويب كرد، اما وتوي روسيه و چين مانع تمديد آن شد. چين و روسيه معتقد بودند اين قطعنامه حاكميت ملي سوريه را نقض مي‌كند. نماينده سوريه گفته است كه يك پيش‌نويس جديد براي قطعنامه انتقال كمك‌هاي بشردوستانه با در نظر گرفتن ملاحظات دمشق در شوراي امنيت ارايه مي‌دهد.