بررسي تأثير يكپارچگي زنجيره تامين بر عملكرد آن در صنعت فولاد
كامين نوذريان كارشناس بيمه و بازنشستگي: در عصر حاضر، سازمان‌هاي مختلف براي پاسخگويي به تقاضاي بازار و تامين نيازهاي مشتريان، به برقراري همكاري با ساير عناصر زنجيره تامين نيازمند هستند. بنابراين، عملكرد يك سازمان به وسيله فعاليت‌هاي ساير اعضاي زنجيره تامين، تحت تاثير قرار مي‌گيرد. امروزه رقابت ميان شركت‌هاي واحد، جاي خود را به رقابت ميان زنجيره‌هاي تامين داده است. در واقع، شركت‌ها مي‌بايست علاوه بر تمركز بر منابع و فعاليت‌هاي داخل شركت خود، به برقراري يكپارچگي با تامين‌كنندگان و مشتريان توجه نمايند. زنجيره تامين شامل تمام فعاليت‌هاي مرتبط با جريان و مبادله كالاها و خدمات از مرحله ماده خام اوليه تا مرحله محصول نهايي قابل مصرف توسط مشتري است. اين نقل و انتقالات علاوه بر جريان مواد، شامل جريان اطلاعات و مالي نيز مي‌گردد. زنجيره تامين عبارت است از شبكه‌اي از سازمان‌هاي بالادستي تا پايين دستي درگير در فرآيندها و فعاليت‌هاي مختلفي كه در قالب محصولات و خدمات براي مشتري نهايي ايجاد ارزش مي‌كند. تاكيد اين تعريف بر در نظر گرفتن ارضا نياز مشتري در تمامي فعاليت‌هاي زنجيره تامين است. اين زنجيره شامل وظايف متعددي از قبيل خريد، جريان وجوه، حمل و نقل مواد، برنامه‌ريزي و كنترل توليد، كنترل موجودي و لجستيكي، و توزيع و تحويل است. براين اساس زنجيره تامين شامل مجموعه‌اي از فعاليت‌هاي مرتبط است كه با برنامه‌ريزي، هماهنگي و كنترل مواد اوليه، قطعات و كالاهاي ساخته شده از تامين‌كنندگان تا مشتريان در ارتباط است. به اعتقاد بسياري از صاحب نظران در دنياي رقابتي امروز، رقابت از سطح شركت‌ها به رقابت ميان زنجيره تامين آنها تغيير يافته و برخورداري از يك زنجيره تامين كارا يك مزيت رقابتي بسيار مهم و تعيين‌كننده در عرصه رقابت محسوب مي‌شود. يكپارچگي با مشتري به فرآيند كنش متقابل و همكاري ميان يك سازمان با مشتريان خود جهت كسب اطمينان از جريان موثر محصولات اشاره مي‌كند. يك سازمان هنگامي داراي سطح بالايي از يكپارچگي با مشتريان است كه سيستم‌هاي اطلاعاتي آن با مشتريان در ارتباط باشد، طرفين قابليت دسترسي به اطلاعات صحيح و در زمان واقعي را داشته باشند و ابزار صحيح ارتباطات ميان طرفين موجود باشد. ارزيابي عملكرد به عنوان يك ابزار ضروري مديريت، كمك لازم را براي بهبود عملكرد در راستاي تعالي زنجيره تامين فراهم مي‌آورد. با اين حال اگر چه مديريت زنجيره تامين به يك اقدام رايج در سطح صنايع تبديل شده و جرياني از مقالات مربوط به تئوري و اقدامات مديريت زنجيره تامين منتشر شده است اما ارزيابي زنجيره تامين چندان مورد توجه نبوده است.
اهداف و فرضيه‌هاي بررسي تاثير يكپارچگي زنجيره تامين بر عملكرد آن
٭ يكپارچگي زنجيره تامين بر تكنولوژي اطلاعات تاثير مثبت و معناداري دارد.
٭ يكپارچگي زنجيره تامين بر اشتراك گذاري اطلاعات تاثير مثبت و معناداري دارد.
٭ تكنولوژي اطلاعات بر عملكرد زنجيره تامين تاثير مثبت و معناداري دارد.
٭ اشتراك گذاري اطلاعات بر عملكرد زنجيره تامين تاثير مثبت و معناداري دارد.
٭ يكپارچگي زنجيره تامين بر عملكرد زنجيره تامين تاثير مثبت و معناداري دارد.
٭ يكپارچگي زنجيره تامين بر عملكرد زنجيره تامين با نقش ميانجي تكنولوژي اطلاعات اثرمثبت و معناداري دارد.
٭ يكپارچي زنجيره تامين بر عملكرد زنجيره تامين با نقش ميانجي اشتراك گذاري اطلاعات اثر مثبت و معناداري دارد.
در تحقيقي با عنوان يكپارچگي زنجيره تامين و عملكرد شركت در صنعت، يكپارچگي زنجيره تامين از طريق متغير ميانجي عمليات مديريت زنجيره تامين بر عملكرد شركت اثرگذار است. به عبارت ديگر، يكپارچگي زنجيره تامين در ابتدا بر عمليات بهبود يافت مديريت زنجيره تامين تداركات، توليد و توزيع منجر به ارتقاي عملكرد شركا مي‌شود. درنتيجه، مي‌بايست توجه كافي به حوزه‌هاي عملياتي مديريت زنجيره تامين صورت پذيرد و منابع به نحو مناسب ميان اين حوزه‌ها تخصيص يابد. همچنين، در اكثر شركت‌هاي توليدي ايران هنوز از ديدگاه سنتي براي برنامه‌ريزي در حوزه‌هاي تداركات، توليد و توزيع استفاده مي‌شود؛ يعني هر كدام از اين اجزا به‌طور مستقل اقدام به برنامه‌ريزي براي فعاليت خود مي‌نمايند و هر كدام به تنهايي در راستاي بهينه‌سازي منافع خود تصميم‌هايي را اتخاذ مي‌كنند. اين امر در اكثريت مواقع باعث افزايش هزينه‌هاي كل زنجيره تامين و كاهش قابل ملاحظه در سطح رقابت‌پذيري شركت مي‌شود. يكپارچگي با عناصر مختلف زنجيره تامين شرايطي را براي شركت مهيا مي‌سازد تا در پرتو آن شركت قادر شود ميان وظايف مختلف تداركات، توليد و توزيع، هماهنگي و يكپارچگي برقرار نمايند و به عبارت ديگر، به اين حوزه‌ها از ديدگاه برنامه‌ريزي و عمل، به صورت يك كل منسجم و يكپارچه نگريسته شود. نگاه يكپارچه به اين وظايف، نه تنها باعث كاهش هزينه‌ها در زنجيره تامين مي‌شود، بلكه از دوباره كاري و انجام امور تكراري در اين حوزه‌ها جلوگيري مي‌شود و در نتيجه، با مديريت مناسب زمان و منابع، حيطه‌هاي تداركات، توليد و توزيع به نحو مناسبي مديريت مي‌شود. در اين مسير، فعاليت‌هاي مختلفي در حوزه‌هاي سه گانه زنجيره تامين صورت مي‌پذيرد تا در نهايت ارزش مورد نظر مشتري خلق شود.