توصيه رهبر اكثريت سناي امريكا به جمهوريخواهان
از ترامپ فاصله بگيريد
محمدحسين لطف‌الهي
سقوط جايگاه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور نزد افكار عمومي، وضعيت وخيم شيوع ويروس كرونا و تبعات اقتصادي ناشي از اين بيماري همه‌گير باعث شده تعدادي از جمهوريخواهان در پي فاصله گرفتن از رييس‌جمهور مستقر برآيند تا شانسي براي پيروزي در انتخابات داشته باشند؛ مساله‌اي كه نگراني عميق جمهوريخواهان از نظرسنجي‌هاي انتخاباتي را نشان مي‌دهد.
سه ماه و يك رو ز ديگر انتخابات سرنوشت‌ساز رياست‌جمهوري امريكا برگزار مي‌شود و دو حزب اصلي ايالات متحده براي به دست آوردن قوه مجريه با يكديگر رقابت خواهند كرد. هرچند اين انتخابات مي‌تواند بسيار تاثيرگذار باشد، اما همزمان و در روز سوم نوامبر انتخاباتي برگزار خواهد شد كه اهميت آن را نمي‌توان كمتر از انتخابات رياست‌جمهوري دانست: «انتخابات سناي امريكا». در اين انتخابات 35 كرسي مجلس سنا به راي گذاشته خواهد شد كه در ميان آنها 12 كرسي متعلق به دموكرات‌ها بوده و 23 كرسي را جمهوريخواهان در اختيار داشتند. به آن معنا كه اگر دموكرات‌ها بتوانند 16 كرسي از مجموع 35 كرسي را به دست آورند بدون نياز به پيروزي در ايالت‌هايي كه رقابت بسيار نزديك است، مي‌توانند اكثريت مجلس سنا را نيز همچون اكثريت مجلس نمايندگان از آن خود كنند. به همين دليل جمهوريخواهان به دنبال آن هستند كه به هر طريق ممكن اكثريت مجلس سنا را كه از سال 2014 در اختيار آنان است، حفظ كنند و مانع ازآن شوند كه دموكرات‌ها قوه مقننه را به‌طور كامل به كنترل خود در آورند. با نزديك شدن به زمان برگزاري انتخابات اما روزانه بر نگراني‌هاي جمهوريخواهان افزوده مي‌شود و هر روز كه مي‌گذرد آنها خود را بيشتر در معرض خطر از دست دادن اكثريت سنا مي‌بينند.
خبرگزاري سي‌ان‌ان در اين باره مي‌نويسد: رهبر اكثريت جمهوريخواهان در مجلس سنا كه خود نيز جزو كساني است كه بايد از كرسي‌اش در انتخابات نوامبر دفاع كند، به ديگر جمهوريخواهان توصيه كرده است كه اگر نياز بود از ترامپ و مواضع او فاصله بگيرند تا بتوانند در انتخابات به پيروزي دست يابند. به نوشته اين خبرگزاري، چندين سناتور جمهوريخواه و همچنين منابعي نزديك به ميچ مك كانل، تاييد كرده‌اند كه در روزهاي اخير نگراني‌هاي او نسبت به پيروزي جمهوريخواهان در انتخابات افزون شده و او به دنبال راهي است تا بتواند اكثريت مجلس سنا را در اختيار حزب متبوع خود نگه دارد. براي همين منظور با توجه به افزايش نارضايتي‌هاي عمومي از عملكرد دونالد ترامپ و همچنين برخي مواضع حاشيه‌ساز او، به ديگر جمهوريخواهان توصيه كرده است كه در صورت لزوم از ترامپ فاصله بگيرند و خود را نزديك به او نشان ندهند؛ استراتژي عجيبي كه از نظر باقي جمهوريخواهان چندان نمي‌تواند عملي باشد.
يك عضو ارشد حزب جمهوريخواه در كنگره كه نخواست نامش فاش شود به سي‌ان‌ان گفت: سناتورهاي جمهوريخواه نمي‌توانند خيلي آشكار عليه ترامپ موضع بگيرند و عملكرد او را زير سوال ببرند، زيرا انتخابات رياست‌جمهوري نيز در پيش است. به گفته او كاري كه جمهوريخواهان در شرايط فعلي مي‌توانند انجام دهند، اين است كه ثابت كنند در تصميم‌گيري‌ها استقلال عمل دارند و منافع راي‌دهندگان را در اولويت قرار مي‌دهند. به نوشته سي‌ان‌ان، نشانه‌هاي اين فاصله گرفتن از ترامپ در ماه‌هاي اخير ميان برخي جمهوريخواهان مشاهده شده و برخي سناتورهاي جمهوريخواه در كمال تعجب از طرح‌هايي حمايت كرده‌اند كه با مخالفت شديد دولت امريكا روبه‌رو شده بود.
دموكرات‌ها براي پيروزي به چند كرسي نياز دارند؟
پس از انتخابات مجلس سنا در سال 2018، از مجموع 100 كرسي اين مجلس 45 كرسي به دموكرات‌ها، دو كرسي به شخصيت‌هاي مستقل و 53 كرسي به جمهوريخواهان اختصاص يافت. اين بار اما رقابت بر 35 كرسي حساس است كه از مجموع اين كرسي‌ها يك كرسي متعلق به معاون اول رييس‌جمهور، 22 كرسي متعلق به جمهوريخواهان و 12 كرسي متعلق به دموكرات‌هاست. با توجه به اينكه دو كانديداي مستقل در فراكسيون دموكرات‌ها عضويت دارند، در اين رقابت دموكرات‌ها به منظور كسب اكثريت نياز دارند كه علاوه بر دفاع از 12 كرسي كنوني خود، در رقابت بر سر 4 كرسي ديگر نيز پيروز شوند تا اكثريت را در مجلس سنا به دست آورند. اين در حالي است كه اگر آنان بتوانند در انتخابات رياست‌جمهوري به پيروزي برسند، با كسب 3 كرسي نيز مي‌توانند حايز اكثريت باشند؛ چراكه رياست سنا بر اساس قانون اساسي بر عهده معاون رييس‌جمهور ايالات متحده است. اين سمت تقريبا تشريفاتي است كه در مراسم رسمي از جمله تشكيل جلسه كنگره بر دوش معاون رييس‌جمهور گذاشته مي‌شود. او عمدتا در جريان راي‌گيري در سنا حاضر نمي‌شود و تنها زماني راي مي‌دهد كه آراي سناتورها به صورت مساوي تقسيم شده باشد. هر گاه در مجلس سنا، مصوبه‌اي ۵۰ راي مثبت و ۵۰ راي منفي داشته باشد، معاون رييس‌جمهور به عنوان رييس سنا، راي خود را به صندوق مي‌اندازد و به اين شكل سرنوشت آن مصوبه تعيين مي‌شود.
روايت نظرسنجي‌ها از جريان پيروز
جمهوريخواهان تصور مي‌كردند در رقابتي كه پيش‌تر توانسته بودند 22 كرسي را ببرند، كار راحتي براي حفظ اكثريت پيش روي خود دارند و نظرسنجي‌ها نيز در ماه‌هاي اوليه سال 2020 اين موضوع را تاييد مي‌كرد اما با اوج‌گيري بحران كرونا، تبعات اقتصادي شديد ناشي از اين بحران و همچنين مديريت فاجعه‌بار ترامپ به مرور وضعيت جمهوريخواهان در ميان افكار عمومي ايالات متحده تنزل يافت تا آنجا كه اكنون و بر اساس نظرسنجي‌ها دموكرات‌ها از شانس بيشتري براي پيروزي در هر دو انتخابات رياست‌جمهوري و سنا برخوردارند. سي‌ان‌ان در اين باره نوشته است كه بر اساس تحليل موسسه اينسايد الكشن شانس دموكرات‌ها براي كسب اكثريت سنا به‌طور چشمگيري در چند ماه اخير افزايش يافته است. بر اساس اين تحليل، تا پيش از ماه مارس تعداد كرسي‌هايي كه به‌طور حتمي بر اساس نظرسنجي‌ها در اختيار جمهوريخواهان قرار مي‌گرفت 13 كرسي بود اما در حال حاضر اين رقم به 10 كرسي كاهش يافته است. اين موسسه در تحليلي كه در ماه نوامبر سال 2019 انجام داده بود، عنوان مي‌داشت كه 13 كرسي به‌طور قطعي در اختيار جمهوريخواهان خواهد بود، در 7 كرسي جمهوريخواهان شانس بسيار بالايي براي پيروزي دارند، بر سر 4 كرسي رقابت بسيار شديدي وجود دارد، در 3 كرسي دموكرات‌ها شانس بالايي دارند و 8 كرسي نيز به‌طور قطعي در اختيار دموكرات‌ها قرار خواهد گرفت. اما در تحليل جديد اين مجموعه كه در جولاي 2020 انجام شده شرايط به كلي براي جمهوريخواهان متفاوت است. بر اساس تحليل جديد، هم جمهوريخواهان و هم دموكرات‌ها هر كدام 10 كرسي را به صورت قطعي در اختيار خواهند گرفت با اين تفاوت كه جمهوريخواهان بر سر 7 كرسي در آستانه پيروزي قرار دارند و اين رقم براي دموكرات‌ها 2 كرسي است. در 6 كرسي نيز رقابت بسيار تنگاتنگي وجود دارد كه طبق تحليل نويسنده شانس پيروزي هر دو حزب حدود 50 درصد بوده و نتيجه آنها در نتيجه نهايي انتخابات مي‌تواند بسيار تاثيرگذار باشد.
به نظر مي‌رسد جمهوريخواهان نيز اين زنگ خطر را شنيده‌اند. اينكه ميچ مك كانل به عنوان رييس جريان اكثريت در سنا به نامزدهاي جمهوريخواه اجازه داده است تا در صورت لزوم از دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده فاصله بگيرند تا بتوانند رقابت‌هاي انتخاباتي خود را نجات داده و در انتخابات سنا به پيروزي برسند، نشانگر قطع شدن پيوند بين مك كانل و ترامپ در خصوص واكنش دولت امريكا به شيوع ويروس كروناست. در حالي كه ترامپ همچنان سعي مي‌كند چشم‌انداز غيرواقعي درباره بحران ويروس كرونا در امريكا ترسيم كند ولي آمارها حكايت از تشديد اين بحران در ايالت‌هاي مختلف به خصوص ايالت‌هاي جمهوريخواه دارد. علاوه بر اين وضعيت وخيم ترامپ در نظرسنجي‌هاي رياست‌جمهوري باعث شده جمهوريخواهان احساس كنند كه نبايد تمام تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد او بگذارند و نگراني از شكست ترامپ نه آن‌طور كه رييس‌جمهور امريكا مي‌گويد «اخبار دروغين» كه يك نگراني جدي براي جمهوريخواهان است. لازم به ذكر است در نوامبر 2020 انتخابات مجلس نمايندگان امريكا نيز برگزار خواهد شد كه طي آن سرنوشت 435 كرسي به راي گذاشته مي‌شود و دموكرات‌ها در اين رقابت نيز از شانس بالايي براي پيروزي و كسب اكثريت كرسي‌ها برخوردارند.