مايكروسافت 45 روز براي خريد امتياز اپليكيشن چيني فرصت دارد
نگرانيهاي تيكتاكي ترامپ
محمدحسين لطفالهي
رييسجمهور امريكا كه روز جمعه گفته بود به زودي در راستاي ممنوعيت فعاليت اپليكيشن چيني تيكتاك فرماني اجرايي صادر خواهد كرد از موضع خود عقبنشيني كرده و گفته است 45 روز به مايكروسافت فرصت خواهد داد تا براي خريد امتياز اين برنامه با طرف چيني مذاكره كند.
يكشنبه شب مسوولان مايكروسافت طي بيانيهاي اعلام كردند كه در پي گفتوگوي ساتيا نادلا، مديرعامل اين شركت با دونالد ترامپ، مايكروسافت به مذاكره با شركت چيني بايت دنس براي خريد اپليكيشن تيكتاك ادامه خواهد داد. تيكتاك در آگوست سال ۲۰۱۸ به دنبال ادغام با شركت امريكايي موزيكال لي در جهان فراگير شد و توانست نظر مخاطبان امريكايي را به خود جلب كند. اين اپليكيشن در حال حاضر بيش از 800 ميليون كاربر فعال در سطح جهان دارد كه شامل 150 ميليون نفر از شهروندان امريكا نيز ميشود. ترامپ و برخي مسوولان دولتي مدعي هستند كه شركت بايت دنس به عنوان مالك و صاحبامتياز اين اپليكيشن اطلاعات كاربران خود را در اختيار «حزب كمونيست چين» قرار ميدهد و دولت چين از اين اطلاعات عليه منافع امريكا استفاده ميكند. رييسجمهور امريكا روز جمعه هشدار داد از اختياراتش در خصوص وضعيت اضطراري به منظور صدور يك فرمان اجرايي طي چند روز آينده با هدف ممنوعكردن تيكتاك و فعاليت آن در امريكا استفاده خواهد كرد. ترامپ در سخناني به خبرنگاران در هواپيماي رياستجمهوري خود گفت:«در ارتباط با مساله تيكتاك ما فعاليت آنها را در امريكا ممنوع ميكنيم.» ترامپ همچنين به گزارشها درباره اينكه شركت مايكروسافت در حال مذاكره براي خريدن تيكتاك از بايت دنس است واكنش نشان داده و عنوان كرده بود از چنين معاملهاي حمايت نميكند.
اين موضوع هرچند با اجماع نسبي دو حزبي در امريكا روبهرو است اما مخالفتي جدي در ميان افكار عمومي و انجمنهاي مدني برانگيخته و برخي كاربران شبكههاي اجتماعي، دونالد ترامپ را به نقض آزادي بيان متهم ميكنند. روز شنبه نيز انجمن آزاديهاي مدني امريكا اعلام اين تصميم از سوي ترامپ را محكوم و تصريح كرد:«ممنوع كردن تيكتاك خطري براي آزادي بيان بوده و به لحاظ تكنولوژيكي غيرعملي است.» شركت چيني نيز مدعي است كه هيچ اطلاعاتي را در اختيار دولت چين قرار نداده و سوءاستفاده از دادههاي كاربران صرفا يك اتهام اثبات نشده است. به نوشته پايگاه خبري هيل، اين شركت روز جمعه ساعاتي پس از تهديد ترامپ اعلام كرد:«دادههاي كاربران امريكايي تيكتاك در داخل امريكا ذخيره ميشوند و كنترلهاي سفت و سختي بر دسترسي كارمندان اعمال ميشود. بزرگترين سرمايهگذاران تيكتاك از امريكا هستند. ما متعهد به حفظ امنيت و حريم شخصي كاربران بوده و به كارمان در راستاي شادي بخشيدن به خانوادهها و ارايه شغلهاي معنادار به كساني كه در پلتفرم ما خلاقيت داشته باشند، ادامه ميدهيم». تيكتاك همچنين روز شنبه ويديويي را از وانسا پاپاس، مديركل بخش امريكا منتشر كرد كه از اين اپليكيشن دفاع كرده و از شغلهاي ايجاد شده توسط اين شركت در امريكا و ديگر تدابير آن در اين كشور دفاع ميكند. پاپاس در اين ويديو اظهار كرد:«ما نميخواهيم به جاي ديگري برويم. ما براي بلندمدت اينجا هستيم».
فرصت 45 روزه
خبرگزاري رويترز روز دوشنبه با تاييد ادعاي مايكروسافت مبني بر دريافت اجازه در راستاي مذاكره براي خريد اپليكيشن تيكتاك در خبري اختصاصي اعلام كرد كه دونالد ترامپ تنها 45 روز به اين غول فناوري امريكايي فرصت داده و در صورتي كه طي اين مدت مذاكرات ميان مايكروسافت و بايت دنس به نتيجه نرسد، رييسجمهور امريكا فرمان ممنوعيت فعاليت تيكتاك در امريكا را امضا خواهد كرد. به نوشته رويترز، شركت مايكروسافت اعلام كرده كه متعهد به جلب رضايت شركت چيني براي به دست آوردن مالكيت تيكتاك است و تلاش خواهد كرد تا نگرانيهاي امنيتي مد نظر رييسجمهور را رفع كند. اين شركت همچنين متعهد شده در پي به دست آوردن مالكيت اين شبكه اجتماعي، عايدي مناسب اقتصادي را براي امريكا به ويژه خزانهداري اين كشور فراهم آورد. رويترز همچنين نوشته است كه ارزش اين اپ چيني حدود 50 ميليارد دلار برآورد شده اما دولت امريكا تصميم دارد با فشار و تهديد مالك چيني را راضي كند تا سهم خود را به قيمتي پايينتر به شركت مايكروسافت بفروشد.
طرح مذاكره براي خريد تيكتاك كه در حال حاضر بهطور موقت جايگزين ايده ممنوعيت فعاليت اين شركت در امريكا شده با استقبال نزديكان ترامپ نيز روبهرو شده است. ليندسي گراهام، سناتور جمهوريخواه در توييتر خود اين دستور ترامپ را يك «توافق برد- برد» خواند؛ هرچند كه هنوز مشخص نيست، شركت چيني راضي به فروش اپليكيشن تيكتاك باشد. شركت بايت دنس كه هنوز اظهارنظري درباره مذاكرات جديد با مايكروسافت و فرصت 45 روزه پيش رو نداشته در آخرين ساعات شامگاه يكشنبه در بيانيهاي كه در شبكه اجتماعي چيني توتيائو منتشر كرد، اعلام كرد خود را به «باقي ماندن به عنوان يك شركت بينالمللي و فرا دولتي» متعهد ميداند و از چالشهايي كه در اين مسير وجود خواهد داشت آگاه است. در بيانيه اين شركت آمده است:«ما هنوز به چشمانداز جهانيسازي پايبند هستيم و همچنان به افزايش سرمايهگذاري در بازارهاي جهان از جمله چين براي ايجاد ارزش براي كاربران در سراسر جهان ادامه ميدهيم.» اين شركت همچنين افزوده است كه بهطور كامل از قوانين محلي كشورها تبعيت ميكند و تاكنون اقدامي در راستاي نقض قوانين از جمله افشاي اطلاعات كاربران و فروش اين اطلاعات به دولتها صورت نداده است.
در صورتي كه مايكروسافت بتواند اين اپليكيشن را تحت مالكيت خود در بياورد،از يك سو خواهد توانست در رقابت با شركتهاي رقيب نظير گوگل و فيسبوك گام بزرگي به جلو بردارد و ضعف خود در عدم بهرهبرداري از يك شبكه اجتماعي پرطرفدار طي سالهاي اخير را پوشش دهد و از سوي ديگر ميتواندكمك بزرگي به ترامپ باشد كه مدعي بود، اپليكيشن تيكتاك و مالكان چيني آن به دنبال اثرگذاري بر انتخابات هستند. مايك پمپئوف وزير خارجه امريكا روز پنجشنبه در كنگره امريكا در اين باره گفته بود:«تيكتاك و ساير اپليكيشنهاي چيني ابزارهايي هستند كه حزب كمونيست چين از آنها براي جاسوسي عليه مردم عادي در امريكا بهره ميبرد. از چهره كاربران تا تمام افرادي كه با آنها در ارتباط هستند در اختيار چينيهاست و آنها هر زمان كه بخواهند، ميتوانند از اين ابزار عليه مردم امريكا و در درازمدت عليه ماهيت امريكا استفاده كنند». پمپئو همچنين تاكيد داشت كه اين موضوع يك «نگراني امنيتي جدي» است و بايد تلاش كرد تا نگراني رييسجمهور در اين باره رفع شود.
رقابتهاي انتخاباتي امريكا در حالي ادامه دارد كه طي چند ماه گذشته كاربران شبكه اجتماعي تيكتاك در ايالات متحده كه اغلب از جوانان و نوجوانان هستند با راهاندازي كارزارهايي در پي ضربه زدن به كارزار انتخاباتي دونالد ترامپ برآمدهاند و تاكنون چندين بار نيز موفق شدهاند. در يك نمونه، ماه گذشته كاربران شبكههاي اجتماعي در پلتفرمهاي مختلف از جمله تيكتاك در چندين پست و ويديو ادعايي مبني بر ثبتنام در يك رويداد و عدم علاقه به حضور در آن را مطرح كردند و تعداد زيادي از آنها نيز اقدام به خريد بليتهايي براي حضور در سخنراني ترامپ كردند. اين اتفاق سبب شد پيش از برگزاري مراسم سخنراني ترامپ در شهر «تالسا» واقع در ايالت «اكلاهما» مدير كارزار انتخاباتي رييسجمهور امريكا «برد پارسكيل» عنوان كند كه بيش از يك ميليون تقاضا براي بليتهاي اين مراسم وجود دارد. با وجود اين ادعا پس از آغاز مراسم در سالن ۱۹ هزار نفره «BOK» صندليهاي خالي زيادي وجود داشت. تصاويري كه پس از پايان اين مراسم انتخاباتي منتشر شد، ترامپ را بسيار خسته و عصباني نشان ميداد و اكنون رييسجمهور امريكا به بهانه امنيت ملي به دنبال بستن اپليكيشن تيكتاك است.