ماسكي براي ديگران
حسن لطفي
در فيلم شواليه تاريكي ساخته كريستوفر نولان صحنهاي است كه تا قبل از شيوع ويروس كرونا برايم معناي محدودي داشت، اما به تاز گي وقت تماشاي چندبارهاش در زمانه نقاب از نوع ديگرش به معناي كليتري رسيدم. در اين صحنه بتمن (كريستين بيل) خطاب به پليس جواني به نام رابين (جوزف گوردون لويت) كه قصد دارد مثل بتمن بشود و كمر به نابودي اشرار و فاسدان ببندد، پيشنهاد ميدهد از نقاب استفاده كند. رابين جوان ميگويد ترسي از شناخته شدن ندارد. بتمن پاسخي ميدهد كه اين روزها بايد براي خيليها تكرارش كنيم . او معتقد است زدن نقاب براي حفظ جان ديگران (عزيزان رابين) ضروري است . حالا حدود هشت سال پس از ساخت اين فيلم در زمانهاي كه عدهاي گمان ميكنند چون جانشان متعلق به خودشان است، حق دارند هر كاري بكنند (ماسك نزنند، پروتكلهاي بهداشت جهاني را دور بزنند و...). با قدرت و اعتماد به نفس بالا هم اين جمله را به زبان ميآورند. اعتماد به نفسي كه انگار دليلش خصوصيت شخصيتيشان است. خصوصيتي كه از دل من خوبم ديگران بدند (من درست ميگويم ديگران غلط ميگويند، من ميتوانم هر كاري بكنم ديگران فقط كاري كه من ميخواهم، من كرونا نميگيرم ديگران ميگيرند، من ميتوانم هر حرفي بزنم ديگران نه و...) بيرون آمده است. در اين زمانه هم حكم آن راننده خطاكاري را دارند كه بيتوجه به قوانين در جاده شلوغي ميراند و وقتي به او اعتراض ميكنند ميگويد ماشين و جان مال خودم است. هر قدر هم به او بگويند آقا، عزيز، برادر تو كه چپ كني با خودت خيليها را به سردخانه ميبري گوشش نميشنود. (اصولا اين گوشها فقط صدايي را ميشنوند كه حرف باب طبع دلشان را بزند). اگر هم به او بگويند تصميم داري جانت را پاي عشق و علاقهات بگذاري طوري بگذار كه به ديگران صدمه نزني. ماشينت را بردار به منطقه خلوتي برو لابد جواب ميدهند بقيه بروند. البته اين نگاه بدبينانه است. بيشتر مواقع اين افراد هم بزرگتري دارند كه حرفش را گوش ميكنند (گوش ميكنند؟) اگر هم نه، قانون ميتواند گوششان را بگيرد و سر جايشان بنشاند (البته اگر قانوني باشد و مصلحتها و من بميرم تو بميريها و اين آقا، عزيز، برادر تاج سر ماست و خوب است، بايد ملاحظهاش را كرد سدي مقابل قانون نشود) سرجايشان هم كه نشستند مراقب باشد دوباره برنخيزند. البته براي علاقهمندان سينما بگويم رابين به خواسته بتمن تن ميدهد و نقاب ميزند. چرا؟ چون قصدش بقاي ديگران است. خودخواه نيست و ادعاي من مالك جان خودم و ديگرانم ندارد.