رييسجمهوري خطاب به مخالفان و منتقدان دولت در سياست خارجي و اقتصاد:
اگر دولت بشكند، نظام شكسته است
تاريخ تكرار ميشود؛ اين تمام حرف حسن روحاني در سخنراني روز چهارشنبه بود. او با مرور هر واقعه امروز، نقبي هم به تاريخ زد و از ما به ازاي امروزياش گفت. از سالهاي دهه ۶۰ و وحشت ترور، انفجار هفتم تير و هشتم شهريور كه امروز و در سالهاي ۹۷، ۹۸ و ۹۹ به تحريمهايي رسيده كه كم از تروريسم اقتصادي ندارد و بهزعم رييسجمهوري اگر يك روز هدف از كشتن مسوولان زمين خوردن نظام بوده، امروز همان عاملان با به راه انداختن جنگ اقتصادي وارد عمل شدهاند، يا كودتاي ۲۸ مرداد و دخالتهاي توامان امريكا و انگليس كه اين روزها به تهديد تابستان داغ و براندازي جمهوري اسلامي تا پيش از ۲۲ بهمن تغيير ماهيت داده است. شايد از همينرو رييسجمهوري در خلال سخنرانياش در جلسه هفتگي با كابينه تلويحا منتقدان و مخالفان دولت را خطاب قرار ميدهد و ميپرسد «چرا حماقت دشمن را نميبينيم؟» و تاكيد ميكند كه اگر «دولت بشكند، نظام شكسته است» او همزمان با شرحي از وضعيت برجام و شكست امريكا در شوراي امنيت و البته طرح اقتصادي در شرايطي كه امكان فروش نفت به حداقل ممكن رسيده، تلاش دارد به منتقدان بگويد كه اگرچه امريكا با خروج از برجام شكست خورده اما شرايط اقتصاد تحت تحريم اتخاذ تصميمگيريهايي را ايجاب ميكند كه اگر آنها منتقدان تصميمات دولت هستند، بايد به جاي انتقاد صرف پيشنهاد و راهحل ارايه كنند.
شكست تاريخي امريكا
اما فارغ از تابستان داغ و توهم پهن كردن فرش قرمز براي امريكاييها در ۲۲ بهمن، رييسجمهوري به ۲۴ مرداد نيز اشاره و آن را با ۲۸ مرداد ۳۲ مقايسه كرد. روحاني گفت شايد در ۲۸ مرداد سال ۳۲ موفقيت ظاهري هم به دست آمد اما امروز در ۲۴ مرداد حتي آن موفقيت ظاهري هم حاصل نشده اگرچه «كاسه گدايي» در كشورهاي مختلف به دست گرفتند، تلفن زدند و حتي روز رايگيري مدام در حال فشار آوردن به كشورهاي ديگر بودند. مراد روحاني در واقع همان قطعنامه امريكا براي تداوم تحريم تسليحاتي ايران است كه اعضاي شوراي امنيت به آن راي ندادند و در نهايت ۱۴ كشور از ۱۵ كشور حاضر عليه اين قطعنامه سخن گفتند. آنطور كه روحاني شرح داد، امريكا ميخواست از سازوكاري در قطعنامه ۲۲۳۱ كه محصول برجام است، استفاده كند آن هم در حالي كه از برجام خارج شده و در جايجاي اين قطعنامه صراحتا بر اين دو عبارت «طرفهاي برجام يا يكي از طرفهاي برجام» تاكيد شده و به اين معناست اگر كشوري در اين قرارداد بينالمللي حضور دارد ميتواند از سازوكارهاي آن استفاده كند.
نه تحريم دائمي است نه ساكنان كاخ سفيد
درست همان روزي كه محمدباقر قاليباف، رييس مجلس و رقيب انتخاباتي سال ۹۶ از تريبون مجلس متذكر شده كه هر زمان به خارج اعتماد كرديم، ضربه خورديم و تلويحا از سياست تعاملي دولت انتقاد كرده است؛ حسن روحاني نيز از تريبون چهارشنبههاي هيات دولت استفاده كرده و با شرحي از هزينه دادن امريكا براي خروج از برجام گفته است: «حالا يك فرد عجيب و غريبي ميبينيم. يا چند نفر ميبينيم ميگويند اگر برجام پايههايش محكمتر بود، آنجوري و اينجوري ميشد.» او همچنين تذكر داده كه «والا بالله اگر دولت قوي باشد، يعني نظام قوي است. اگر دولت بشكند يعني نظام شكسته است. همه ما ميدانيم آن بار سنگين اصلي اجرايي بر دوش دولت است. تقويت نظام به نفع همه ماست.» او البته در ادامه خاطرنشان كرده كه اگر كسي فكر ميكند حكومت جبار كاخ سفيد و اين تحريم ظالمانه دائمي است، اشتباه ميكند چرا كه «هم جباران كاخ سفيد براي هميشه نميمانند و هم تحريم براي هميشه نميماند.» اگرچه دولت همواره تاكيد كرده كه ساكنان كاخ سفيد براي جمهوري اسلامي فرقي ندارند و دولت استراتژي خود را دنبال ميكند اما روحاني ديروز اذعان كرد كه «تحريم ميشكند و از بين ميرود. حالا يك سال، دو سال و سه سال مقاومت كرديم و مقاومت هم ميكنيم. به آنها هم فهمانديم كه اشتباه كردند و آنها هم كامل فهميدهاند. كاخ سفيد كامل فهميده كه اشتباه كرده است. منتها در آن درماندهاند. يك راهي رفتند كه پيدا كردن راه خروج از آن كار بسيار سخت و مشكلي است.» اظهاراتي كه نشان ميدهد شايد اميدي براي تغيير ساكن كاخ سفيد و مناسبات برجامي وجود داشته باشد.
اگر دو قوه ديگر موافقت كنند ...
«اقتصاد» متاثر از تحريم و كرونا محور ديگر سخنراني روحاني بود. اقتصادي كه تحت تاثير اين دو مولفه دلارهاي نفتي را كاهش داده و همانطور كه روحاني هم گفته از سالانه ۱۰۰ تا ۱۰۲ ميليارد دلار پول نفت امروز تنها ۱۰ درصد از بودجه به نفت تكيه دارد. اما اين عدم اتكا به نفت در اقتصاد ايران و كاهش دلارهاي نفتي مصايب و مشكلاتي را ايجاد كرده كه كسري بودجه بخشي از آن است. اين كسري بودجه همانطور كه رييسجمهوري نيز تاكيد كرده تنها با تكيه بر ماليات قابل جبران نيست ضمن اينكه استقراض از بانك مركزي نيز در دستور كار دولت قرار ندارد. از همينرو انتشار اوراق و فروش سهام و فروش نفت راهكارهاي جايگزين است كه دولت هر ۳ را در دستور كار قرار داده است. حسن روحاني ديروز به بحث طرح اقتصادي دولت كه در نشست سران قوا نيز بررسي شده، اشاره كرد و از آن و البته فروش نفت به مردم به عنوان «بهترين راه تامين مالي» نام برد. اگرچه اخيرا خبري مبني بر نامه مخالفت قاليباف و رييسي به رهبري در مخالفت با اين طرح دولت منتشرشد كه البته از سوي دستگاه قضا تكذيب شد اما روحاني تلويحا به مخالفتهاي قاليباف و رييسي اشاره كرد و گفت: «براي اجرايي شدن اين كار نيازمند هستيم كه دو قوه ديگر هم گر چه در جلسات بحث كرديم ولي بهطور كامل آنها هم موافق باشند. اگر دو قوه ديگر بهطور كامل موافقت كردند، مقصودم روساي دو قوه است، اگر روساي دو قوه ديگر موافقت كردند طرح اجرايياش را ميآوريم و اجرا و عمل ميكنيم. اگر نكردند، ميرويم دنبال طرحهاي ديگر و مسير را انشاءالله ادامه ميدهيم.»