جدول و كرونا

انقلاب كه شد، بسياري از مجلاتي كه پيش از آن تعطيل شده بودند، در كنار مجلات ريز و درشت ديگر، بدون پروانه انتشار در آمدند. تا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سامان بگيرد، ده‌ها روزنامه و مجله در مي‌آمد. البته كه در اين ميان، سهم نشريه‌هاي سياسي و حزبي، بيش از همه بود. آن‌گاه بود كه وزارت ارشاد، صدور پروانه انتشار را آغاز كرد. مجلاتي كه پيش از انقلاب، امتيازشان را به دولت وقت فروخته و پول‌شان را دريافت كرده بودند، اجازه انتشار پيدا نكردند. در اين ميان، نشريه‌هايي هم بودند، كه به عنوان كتاب، بدون تاريخ و شماره انتشار، مجوز گرفته، منتشر مي‌شدند. از جمله آنها، مجله‌اي بود، خاص «جدول كلمات متقاطع»، آن موقع، جدول‌ها، به اين نام، خوانده مي‌شدند. نخستين بار بود كه مجله‌اي خاص جدول، در مي‌آمد. عنوان آن هم «جدول» بود، كه بعد به جدول كتيبه تغيير نام پيدا كرد.
در ميان انبوه روزنامه‌ها و مجلات حزبي و خطي و سياسي، مجله‌اي خاص جدول، در بيايد، كمي غريب بود. اما ناشر، اميد به ماندگاري آن داشت، كه حالا كه تئاترها و سينماها، تق و لقند و كافه‌ها هم تعطيل، جدول، بهترين سرگرمي است. كمي طول كشيد تا جدول، جدول بشود: جدول و سرگرمي. و شد و بنا به شايعه‌ها شمارگان آن تا يكصد هزار نسخه رسيد. اين‌ها، سبب شدند، تا جدول‌هاي ديگر هم دربيايند، عنوان، دنياي جدول، جدول جست‌وجو و .... جدول كتيبه، در اندازه مشهور به قطع پالتويي در مي‌آمد، كه تا به امروز، روي ميز كيوسك روزنامه فروشي‌ها است. هفته‌نامه‌هاي جنجالي هم كه با عكس‌هاي جنجالي در مي‌آمدند، خيلي زود، بساط‌شان را جمع كردند و رفتند.
در مقطعي برخي از مجله‌ها، اجاره‌اي شدند. يعني كساني كه امتيازي گرفته بودند و قادر به انتشار آن نبودند، آن را به قيمتي به ديگران كه حرفه‌اي اين كار بودند، به اجاره، واگذار كردند، كه بساط اين‌ها هم، خيلي زود، بر چيده شد. همراه با اين‌ها، هفته‌نامه‌ها هم براي نخستين بار درآمدند، در قطع نامتعارف آن هنگام، نيمه روزنامه‌اي كه منتشر شدند. از نخستين‌ها، «هدف» و «آينه» بودند، كه باز عمده آنها، ورزشي بودند و بعد تماما ورزشي شدند كه تعدادشان، در يك زمان، بيش از سي هفته‌نامه شد. ورزشي و البته فوتبالي بودند. مجلات جدول و سرگرمي هم به سبب اقبال خوانندگان، به ده- بيست عنوان رسيدند و «سودوكو» هم كه باب شد. به سي- چهل عنوان و شايد بيشتر رسيدند.
پيدا كردن شمارگان در اين خيل مجلات، كاري دشوار و گاه ناممكن بود. در اين ميان، پيشنهاد انتشار جدول«عنوان»، به من و دوستاني چند همراه من داده شد. براي پيدا كردن جا، در ميان اين انبوه جدول و سرگرمي، به ابتكاري انديشيديم و آن را اجرايي كرديم و شد پرشمارگان. جدول را از روي جلد آغاز كرديم. با يك جدول تمام صفحه شرح در متن و در ميان جدول، عكس يك ستاره، بازيگر سينما، تئاتر يا بازيكن فوتبال را گذاشتيم و جدول، مربوط به او بود. تا آن موقع هيچ جدولي اينچنين درنيامده بود.عكس‌ها، به تدريج عكس فيلم‌ها و مجموعه‌هاي پرصدا و به روز تلويزيوني شدند. چنين شد، كه عنوان با جاذبه عكس ستارگان و البته جدول‌هاي ابتكاري، در ميان انبوه جدول‌ها، سر درآورد. افزون بر آن، راهنماي جدول، كه كمك به حل جدول‌ها مي‌كرد، جاذبه ابتكاري ديگر شد.
مجلات جدول، نخست با امتياز«اجتماعي»، اجازه انتشار پيدا كردند، اما با افزايش درخواست انتشار جدول به وزارت ارشاد، روش «جدول و سرگرمي»، به روش‌هاي انتشار اضافه شد. جدول‌ها هم مثل هفته‌نامه‌هاي ورزشي، آرام آرام شمارگان‌شان را از دست دادند، كه ضربه آخر را سرگرمي اينترنت و فضاي مجازي به شمارگان آنها زد و تعداد اندكي تا به امروز ماندند. تا امروز و عصر كرونا، كه يورشش را آغاز كرده است.