راث بيدر گينسبرگ قاضي 87 ساله ديوان عالي فدرال امريكا درگذشت
سايه مرگ بر سر روياي دموكراتها
محمدحسين لطفالهي
دونالد ترامپ در شرايطي كه تنها 43 روز تا زمان برگزاري انتخابات امريكا باقي مانده با يك خوش شانسي بزرگ روبهرو شده است و اكنون اين شانس را دارد كه تركيب ديوان عالي فدرال را به نفع خود تغيير دهد. راث بيدر گينسبرگ يكي از 9 قاضي ديوان عالي فدرال امريكا جمعه شب به دليل ابتلا به بيماري سرطان لوزالمعده جان خود را از دست داد. او يكي از 4 قاضي ليبرال ديوان عالي بود كه در كنار 5 عضو محافظهكار اين ديوان به فعاليت ميپرداخت و با توجه به سن و تاثيرگذاري قابل توجهي كه داشت، توانسته بود اثرگذاري زيادي بر روند كاري ديوان داشته باشد. با مرگ او دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا خواهد توانست فرد مورد نظر خود را كه به احتمال بسيار زياد يك قاضي محافظهكار خواهد بود به مجلس سنا معرفي كند تا تركيب ديوان عالي فدرال 6 به 3 به نفع محافظهكاران تغيير كند. اين در حالي است كه به نوشته انپيآر، نوه گينسبرگ بيانيهاي را منتشر كرده كه مدعي است مادربزرگش چند روز قبل از مرگش نوشته و طي آن درخواست كرده جانشينش از سوي رييسجمهور بعدي امريكا تعيين شود. ديوان عالي امريكا بالاترين مرجع حل اختلاف در امريكاست و تصميمگيري نهايي در موارد بروز اختلاف بين دولت و كنگره نيز بر عهده اين نهاد است. عضويت در هيات قضات ديوان عالي امريكا مادامالعمر است و تغيير در تركيب اين هيات ميتواند سالها بر وضعيت موازنه قوا در اين كشور اثرگذار باشد. ديوان عالي امريكا هشت قاضي و يك رييس دارد. هرچند كه هر يك از اين 9 نفر، آرايي برابر دارند، اما در عمل پس از رييس كه از سوي رييسجمهور منصوب ميشود، قاضي ارشد كه بيشترين سابقه را در ميان قضات ديوان عالي دارد، داراي بالاترين نفوذ است. با مرگ گينسبرگ، اين فرصت در اختيار دونالد ترامپ و جمهوريخواهان سنا قرار گرفته تا برتري خود در اين نهاد تاثيرگذار را تقويت كنند. به نوشته نيويوركتايمز، اين موضوع از اينرو تاثيرگذاري ويژهاي دارد كه بدون در نظر گرفتن اينكه چه كسي در انتخابات نوامبر پيروز ميشود، جمهوريخواهان خواهند توانست در برخي موارد مورد اختلاف ميان دو جناح كه به راي ديوان عالي نياز دارد، براي سالها اكثريت خود را تضمين كنند. در دوره گذشته ديوان عالي، رييس اين ديوان كه از سوي رييسجمهور انتخاب ميشود در اكثر موارد چالش برانگيز كه دعوا بر سر آزاديهاي فردي بالا ميگرفت، از راي قضات ليبرال حمايت ميكرد و همين امر باعث شده بود جمهوريخواهان قادر نباشند تا برخي خواستههاي خود را عملي كنند. در چنين شرايطي اگر ترامپ بتواند در فرصت باقيمانده فرد مورد نظر خود را به ديوان بفرستد، آنها با كسب اكثريت قاطع راي رييس را نيز بيتاثير خواهند كرد و اين دموكراتها را براي سالها در موضع ضعف قرار خواهد داد.
جمهوريخواهان و جاي خالي گينسبرگ
دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا روز گذشته با صدور بيانيهاي مرگ اين قاضي ارشد را تسليت گفت. در اين بيانيه او از گينسبرگ به عنوان زني با ذهني درخشان و قدرتي مثال زدني نام برده كه براي 27 سال در ديوان عالي فدرال ايالات متحده خدمت كرده و اكنون پس از مبارزه طولاني مدت با بيماري سرطان جان خود را از دست داده است. واشنگتنپست نوشته است هرچند كه ترامپ در اين بيانيه از ناراحتي خود از خالي بودن جاي خالي گينسبرگ سخن گفته اما در عمل خوشحال است كه خواهد توانست با راي خود يك قاضي ديگر را به ديوان عالي بفرستد. ميچ مك كانل، رهبر جمهوريخواهان سنا كه در سال 2016 در مقابل باراك اوباما ايستاد و مانع از آن شد كه رييسجمهور وقت امريكا پيش از برگزاري انتخابات رياستجمهوري، كانديداي مدنظر خود را براي حضور در ديوان عالي معرفي كند، روز گذشته در موضعي متفاوت و متناقض گفت تلاش خواهد كرد تا پيش از برگزاري انتخابات كانديداي مدنظر ترامپ را تاييد و راهي ديوان عالي كند. مك كانل درباره علت اتخاذ اين موضع متناقض گفته كه اينبار شرايط متفاوت است، چراكه اكثريت مجلس سنا و رياستجمهوري در اختيار يك حزب است و كشور دچار مشكل و تنش نخواهد شد. او در بيانيه خود كه روز گذشته منتشر شد، نوشته است: «مردم امريكا يك بار در سال 2016 و يك بار نيز در سال 2018 با راي خود اكثريت مجلس سنا را در اختيار جمهوريخواهان قرار دادند تا با همكاري با رييسجمهور و حمايت از مواضع او كار را پيش ببريم». او تاكيد كرده «ما اينبار نيز به وعده خود وفا خواهيم كرد و به كانديدايي كه رييسجمهور معرفي كند، راي خواهيم داد.» جمهوريخواهان در حال حاضر حايز 53 كرسي از مجلس سنا هستند و براي تاييد كانديداي مدنظر رييسجمهور امريكا به 50 راي نياز دارند. هر چند در نگاه اول اين عدد براي جمهوريخواهان سهلالوصول به نظر ميرسد، اما در پيش بودن انتخابات كنگره و نياز برخي نمايندگان به راي مردم باعث خواهد شد كه برخي از آنها نتوانند از موضع ترامپ حمايت كنند. نشانههاي اين مخالفت از سوي برخي سناتورهاي جمهوريخواه نيز از هماكنون آشكار شده و تا لحظه نگارش اين گزارش دو سناتور مخالفت خود را با تصميم ميچ مك كانل اعلام كردهاند. سوزان كالينس در اين باره به نيويوركتايمز گفته است: «من در ماه اكتبر به كانديداي مدنظر رييسجمهور راي نخواهم داد، چراكه فكر ميكنم به اين سرعت نميتوان جايگزين مناسبي براي گينسبرگ يافت.» سناتور ليزا موركوفسكي نيز جمعه شب در گفتوگو با نشريه محلي آلاسكا پابليك اعلام كرده كانديداي معرفي شده از سوي ترامپ را تاييد نخواهد كرد. ليزا موركوفسكي گفته كه كمتر از 50 روز تا برگزاري انتخابات رياستجمهوري باقي مانده و نبايد حق مردم را براي تاثيرگذاري در اين انتخاب سلب كرد. در مقابل جمهوريخواهاني نظير ليندسي گراهام اعلام كردهاند به هر كسي كه از سوي رييسجمهور معرفي شود، راي خواهند داد. نيويوركتايمز نوشته است برخي سناتورها نظير ميت رامني هنوز پاسخ ندادهاند كه موضعشان در اين خصوص چيست، اما تصميم آنها در آينده امريكا ميتواند بسيار تاثيرگذار باشد.
دموكراتها نگرانند
مواضع دموكراتها نشان ميدهد كه هر چند ممكن است جمهوريخواهان نتوانند به خواسته خود دست يابند و اكثريت مجلس سنا را قانع كنند تا به كانديداي مدنظر ترامپ راي دهند اما آنها به شدت نگران اين مساله هستند و عقيده دارند اگر اين اتفاق بيفتد تا سالها دولتهاي احتمالي دموكرات آسيب خواهند ديد. اكثريت دموكراتها ضمن ابراز ناراحتي از مرگ اين زن «پيشرو» امريكايي خواستار به تعويق افتادن انتخاب جانشين او تا زمان روي كار آمدن رييسجمهور بعدي شدهاند. هيلاري كلينتون نوشته است: «او راه را براي زنان امريكايي از جمله من گشود.» جو بايدن نيز با گوشزد كردن خطر حاكميت محافظهكاران بر ديوان عالي هشدار داده كه «رييسجمهور بعدي را بايد مردم انتخاب كنند و اين رييسجمهور بعدي است كه وظيفه دارد جايگزين راث بيدر گينسبرگ را تعيين كند.» همچنين باراك اوباما، رييسجمهور پيشين امريكا از مجلس سنا خواسته كه انتخاب جايگزين براي وي را تا بعد از برگزاري انتخابات رياستجمهوري ۲۰۲۰ به تعويق بيندازد. رييسجمهور پيشين امريكا با اشاره به اتفاقي كه بعد از مرگ «آنتونين اسكاليا» يكي از قاضيان محافظهكار ديوان عالي امريكا در سال ۲۰۱۶ رخ داد، اين اقدام را ممكن دانست.