كرونا، روز جهاني صلح و خواست عمومي
زهرا نژادبهرام
مجمع عمومي سازمان ملل متحد در پنجاه‌و‌هفتمين نشست خود در سال ۱۹۸۱ روز ۲۱ سپتامبر(۳۰شهريور) مصادف با حمله آلمان نازي به لهستان و شروع رسمي جنگ جهاني دوم را «روز جهاني صلح» اعلام كرده است. انگيزه اين نامگذاري در اعلاميه اين مجمع چنين آمده است:«اين روز بايد رسما به اين عنوان ناميده و جشن گرفته شود. از اين روز بايد براي مراقبت از ايده صلح و تقويت آن چه در درون كشورها و اقوام مختلف و چه در ميان آنها بهره گرفت». سازمان ملل تمامي سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي و عموم مردم را در اين روز به صلح و آرامش دعوت مي‌كند. اين روز «روز آتش‌بس جهاني» نيز نام گرفته است و از تمامي طرف‌هاي درگير در سراسر جهان خواسته مي‌شود تا براي ۲۴ ساعت خشونت و درگيري را به كنار نهاده و آتش‌بس برقرار كنند.
تحولات و وقايع اخير در عرصه روابط منطقه‌اي و بين‌المللي حاكي از آن است كه در سده حاضر صلح و عدالت بيش از هر چيز در معرض خطر، تهديد و نقض قرار دارد. امروزه افكار عمومي جهاني بيش از گذشته نسبت به اين مطالبه و علل عدم تحقق آن حساس بوده و رويه‌هاي مختلف در اين رابطه را به دقت بررسي و مورد قضاوت و ارزيابي قرار مي‌دهد. فقر، بيماري، مخاطرات اقليمي و زيست محيطي، سلطه‌جويي‌هاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي، جنگ وكشتار افراد بي‌گناه به ويژه غيرنظاميان از مهم‌ترين تهديدهايي است كه حيات پايدار بشر امروزي را نشانه رفته و روز به روز بر ابعاد اين تهديدها افزوده مي‌شود.
سوال مهمي كه ذهن عده كثيري از مردم را به خود مشغول داشته اين است كه چرا با وجود خواست اغلب جهانيان و نيز تشكيل نهادها و سازمان‌هاي بين‌المللي گوناگوني كه براي تحقق صلح و ايجاد آرامش در جامعه جهاني بر پا شده‌اند و تاكيدي كه اديان و مكاتب مختلف فكري در شرق و غرب عالم بر آن داشته‌اند ولي تصوير جهان امروز اين همه با صلح واقعي فاصله دارد؟ از اين رو بايد عزمي جزم كرد و دوباره به مكان مشتركمان، به زيست مشتركمان و به سرنوشت مشتركمان نگريست و در اين راستا توجه به اين نكات ضروري است:
۱- بي‌شك لازمه رسيدن به صلح پايدار جهاني گفت‌وگو و ديالوگ در گستره جهاني بين تمام اديان، ملل، اقوام و نژادهاست؛ نكته كليدي كه به عنوان موضع جمهوري اسلامي ايران در زمان رياست‌جمهوري محمد خاتمي در سازمان ملل طنين‌انداز و به ابتكار ايشان سال ۲۰۰۱ به عنوان سال گفت‌وگوي تمدن‌ها نامگذاري شد بايد هر سال در معرض توجه جهانيان قرار گيرد و در عرصه جهاني دولت‌ها و ملت‌ها به طور مداوم دعوت به گفت‌وگو شوند و در بعد داخلي دولت‌ها با مردم و جامعه مدني خود گفت‌وگو را راه عبور از عدم تفاهم و سوءتفاهم بدانند. در همين راستا در سال 2015 باز رييس جمهور وقت كشورمان با شعار جهان عاري از خشونت تصويري ديگر از ضرورت با هم بودن براي رسيدن به صلح را به شعار جهاني مبدل كرد. حسن روحاني در شصت‌وهشتمين مجمع عمومي سازمان ملل پيشنهاد جهان ضد خشونت و افراطي‌گري را مطرح كرده بود و مبدل به قطعنامه‌اي شد كه با راي قاطع 190كشور جهان و اجماعي كم سابقه به تصويب رسيد. بار ديگر بر ضرورت جاري شدن صلح در جهان تاكيد شد و كشورمان در طول 15 سال توانست دو رويكرد ارزشمند براي صلح جهاني را به جوامع بشري ارايه دهد.
2- برقراري صلح پايدار مبتني بر مفاهمه، تساهل و رواداري در گستره فرهنگ عمومي است. بهترين بستر ايجاد فرهنگ مصالحه، جوامع شهري است. شهر بايد به مكاني براي درك مشترك انسان‌هاي شهروند از يكديگر احترام متقابل به همديگر و نيز تعامل و گفت‌وگو براي حل مشكلات متقابل تبديل شود. در اين مسير بايد مديران شهري اعم از شهرداري‌ها و شوراهاي شهر خود را مكلف به ايجاد بستر مناسب جهت تحقق اين امر مهم كنند.
3- تجربه‌هاي خطرناك و وحشتناك چون اقدامات جنايت‌بار داعش در عراق و سوريه،كشتار مردم بي‌گناه فلسطين و يا قتل سياهان به دست پليس امريكا نشان از آن دارد كه خشونت مختص جوامع در حال توسعه نيست بلكه همه جوامع، مستعد نقض فاحش حقوق انساني هستند و در عصر وابستگي متقابل، نظام بين‌الملل نيازمند يك استراتژي كلان جهاني براي برقراري صلح است؛ استراتژي كه به نفي هر نوع درگيري خشونت‌بار و نيز هر نوع استعمار‌گري و استثمار بينجامد.
4- يكي از بخش‌هاي موثر جوامع كه نقش موثري در برقراري صلح جهاني دارند، زنان هستند. بيشترين موارد نقض حقوق انساني در گستره جهاني متوجه زنان است. مادام كه نيمي از جمعيت جهان كه نقش كليدي در تربيت بشر دارند از كمند تبعض، بي‌عدالتي و سلطه‌جويي رهايي نيابند به سختي مي‌توان به برقراري صلح اميدوار بود. حكومت‌ها بايد گام‌هاي بلندي در عرصه‌هاي داخلي و جهاني براي ارتقاي جايگاه زنان بردارند و به اين باور برسند كه مسير صلح از آغوش مادران مي‌گذرد. زنان تكيه‌گاه صلح و مروج آن هستند؛ آنها با در اختيار داشتن عواطف مادري قادرند، بستري مطلوب براي تسري گفت‌وگو و صلح را در جهان فراهم آورند؛ آنان خود موضوع صلح و كاربر آن هستند به شرط آنكه باور كنيم كه جهان بشري مشترك و متعلق به همه انسان‌هاست. زنان كانون مدارا و بستر رواداري را با تكيه بر عواطف انساني همواره بازتوليد مي‌كنند چراكه آنان در پي ايجاد محيطي امن و ايمن براي فرزندان خود هستند.
5- اينجانب به عنوان عضوي از اعضاي شوراي شهر تهران به سهم خود تحقق صلح در تمامي ابعاد آن را اولويتي شخصي و فوري در نظر گرفته و همگام با ديگر اعضاي شورا تلاش داريم با برنامه‌ريزي مناسب و با در نظر داشت علايق و منافع همه شهروندان و نيز هم‌افزايي با ساير نهادها، آرمان والاي «تهران شهري براي همه» را محقق كنيم.