ادي آدامز و اعدام سايگون

جان آرنولد مي‌گفت: «نوشتن، تنها روش ثبت تاريخ نيست» و عكس‌هاي ادي آدامز يكي از بهترين مثال‌ها در تاييد اين گفته آرنولد است. به ويژه آن عكسي كه زمستان 1968 در سايگون از اعدام يك اسير ويت‌كنگي گرفت و لحظه شليك مستقيم از فاصله نزديك به سر اعدامي را ثبت كرد. ادي آدامز در زندگي‌ حرفه‌اي خود نزديك به 500 جايزه كوچك و بزرگ را برد اما جايزه پوليتزر سال 1969 كه براي «اعدام سايگون» گرفت از همه جوايز ديگر مشهورتر و معتبرتر است. به قول ديويد پرلماتر هيچ فيلم يا نوشته‌اي نمي‌توانست به اندازه اين عكس و تا اين اندازه مخاطبانش را متأثر كند. اما ادوارد توماس آدامز كه معمولا با نام ادي آدامز از او ياد مي‌شود، اواخر بهار 1933 در نيوكنسينگتون واقع در ايالت پنسيلوانيا متولد شد و تقريبا از همان نوجواني بود كه عكاسي را با جديت پي گرفت. در 18 سالگي همراه با سربازان نيروي دريايي امريكا به عنوان عكاس جنگي به كره رفت و اولين تجربه حضور در ميدان نبرد را لمس كرد. بعد از آن در 12 جنگ ديگر هم حضور يافت و نام خود را از اين حيث يعني عكاسي از 13 جنگ از همكارانش متمايز كرد. زماني كه جنگ در ويتنام بالا گرفت و امريكا رسما در آن مداخله كرد، آدامز از طرف خبرگزاري آسوشيتدپرس به آن كشور رفت، يكي از شاهدان آن نزاع خونين و طولاني شد و مشهورترين عكس آن جنگ را هم گرفت. حدود 30 سال بعد در مجله تايم نوشت كه در آن عكس در واقع دو نفر مي‌ميرند؛ يكي كسي كه گلوله به سرش شليك مي‌شود و ديگري، ژنرال رييس پليس يعني آن كسي كه گلوله را شليك مي‌كند. ژنرال آن ويت‌كنگي را كشت و من با دوربينم ژنرال را كشتم. هنوز هم عكاسي، قوي‌ترين سلاح جهان است زيرا مردم به آن باور دارند. اما عكس‌ها دروغ هم مي‌گويند حتي آن عكس‌هايي كه دستكاري نمي‌شوند. يا به عبارت بهتر، عكس‌ها فقط بخشي از واقعيت را نشان مي‌دهند. درباره اعدام سايگون هم به شما نمي‌گويند كه اگر در آن روز داغ جاي آن ژنرال بوديد با دشمني كه چند نفر از شما را كشته بود چه مي‌كرديد. آن عكس زندگي ژنرال را به گند كشيد اما او هرگز من را مقصر پيامدهاي بعدي نمي‌دانست و مي‌گفت اگر تو آن عكس را نمي‌گرفتي حتما ديگري اين كار را مي‌كرد. آدامز به جز عكاسي براي نشريات و خبرگزاري‌ها، كارگاه‌هاي آموزش عكاسي هم برگزار مي‌كرد و نزديك به 3 دهه به عده زيادي مباني كار عكاسي خبري را آموزش داد. او در چنين روزي از سپتامبر 2004 در 71 سالگي در نيويورك از دنيا رفت. همسر و همكارش آليشا آدامز، بايگاني عكس‌هاي او را به دانشگاهي در تگزاس اهدا كرد.