براي آي محمد يوسفي به بهانه اولين سالمرگش
«عاشيق» و ابريشم
بابك اخلاقي
آي محمد يوسفي را پيش از آنكه در كسوت مسوول انجمن موسيقي شهرستان درگز باشم، ميشناختم اما اين مسووليت من را با او عجينتر كرد. در آن دوره به دنبال موسيقيهاي مقامي و عاشيقهاي شمال خراسان در درگز بودم در انجمن به هنر او نزديكتر و بيش از پيش متوجه شدم كه سبك نوازندگي آي محمد يوسفي منحصر به فرد است. آي محمد يوسفي يكي از منظومهخوانهاي برجسته تركمن بود. منحصر به فرد بودن كارآي محمد بيش از هر چيز به خاطر دوتار ابريشمي بود كه با آن مينواخت كه البته حالا ساز ابريشمي به فراموشي سپرده شده، او شاگرد بخشي اوليا قلي يگانه بود كه توانست تمام بخشهاي كار را از اين استاد بزرگ ياد بگيرد و درك كند؛ ساز اوليا قلي يگانه هم تار ابريشم بود. در سالهايي كه من مسووليت داشتم چندين طرح را مطرح كردم من معتقدم هر كاري بايد به اهلش سپرده شود و اگر غير اين باشد به فراموشي سپرده ميشود؛ همچون همين موسيقي نواحي كه كمكم پايههاي آن را داريم از دست ميدهيم. در آن زمان در حد شهرستان فكر نكردم چون درگز مهد موسيقي است به همين دليل طرحي پيشنهاد و نوشته شد كه برگزاري همايش بخشي شمال خراسان در درگز بود اتفاق نادري كه بعد از 50 سال قرار بود بيفتد... با تلاش زياد و البته مسوولاني كه در آن زمان بودند همكاري كردند تا اين همايش برگزار شد. از سال 96 به بعد ما هنرمندان برجسته و بنامي را در حوزه موسيقي نواحي از دست داديم كه يكي از آنها آي محمد يوسفي بود يا سهراب محمدي و... خيليها بودند كه از دست رفتند؛ اگر قرار است اتفاقي بيفتد بايد هركس سر پست و مسووليت خودش با تخصصص مرتبط قرار گيرد. آي محمد اخيرا هم بسيار هم مورد بيمهري قرار گرفت و پس از مرگش خيليها آمدند تصوير و عكس گرفتند و رفتند كه ديگر توجه بعد از مرگ سودي ندارد. يكي از ويژگيهاي بارز آي محمد يوسفي مقام و معرفت و اخلاق بود. او با آغوش باز همه را در بر ميگرفت و ميپذيرفت و براي آنها ساز ميزد و منظومه ميخواند؛ براي استاد كودك و كسي كه تازه كار بود و... معنا نداشت او براي همه احترام قائل بود. ايشان علاوه بر اينكه تسلط به موسيقي تركمن داشت موسيقي كرمانجي و توركي خراسان را نيز به خوبي ميشناخت و با چيرگي تمام قطعات و ملوديها و مقامها را با احساس لطيف اجرا ميكرد و ميتوان گفت گنجينهاي از تمام سبك و سياق موسيقي مقامي منطقه و صاحب سبك بود كه اين مورد نيز منحصر به فرد بود. آي محمد علاوه بر نوازندگي و منظومهخواني و مقامخواني و شاهدخواني، آشنايي كامل با رديف دستگاهي به سبك قدما را نيز داشت و در اين زمينه داراي علم بود. آي محمد يوسفي در منطقه درونگر شاليكاري داشت و از اين راه ارتزاق ميكرد؛ فرزندان ايشان هم ساز ميزنند و سبك پدر را ادامه ميدهند.