آيا تباني براي محروم‌كردن شخص از ارث ممكن است؟
يكي از خوانندگان روزنامه اعتماد در تماس با اين روزنامه، از عدم حمايت قانوني كافي در قبال دختران مجرد متوفي‌ها شكايت كرد و جوياي نظر حقوقي يك وكيل معتبر در مورد نقش دفترخانه‌ها در محروم‌كردن يكي از وراث (دختران مجرد) از ارث شد. سيده حرمت فرهي، اهل لاهيجان، طبق اسنادي كه براي «اعتماد» ارسال كرده است، معتقد است كه تباني ساير وراث با سردفتر عملا او را از ارث محروم كرده است و قدرتي بي‌حد و مرز دراختيار دفترخانه‌هاي ثبت اسناد و دادگاه و قضات اين شهر منجر به دخالت غيرقانوني در نحوه تقسيم ارث شده است. «اعتماد» براي بررسي اين موضوع در گفت‌وگو با «سامان نيك‌نژاد»، وكيل پايه يك دادگستري امكان مداخلات حقوقي دفترخانه‌ها در روند تقسيم ارث را بررسي كرد و سوال خواننده «اعتماد» را مبني بر اينكه «آيا دفترخانه‌ها مي‌توانند وارث دختر مجرد را از ارث محروم كنند؟» پاسخ داد. پاسخ اين وكيل دادگستري به شرح زير است:
«افراد را نمي‌توان از ارث محروم كرد. پس از فوت يكي از والدين يا هر دوي آنها، با مراجعه يكي از وراث به اداره ثبت‌احوال، گواهي انحصار ورثه صادر مي‌شود و در آن تعداد وراث و سهمي كه مي‌برند، مشخص مي‌شود. اگر مال باقي‌مانده غيرمنقول باشد، وراث مي‌توانند به اداره ثبت مراجعه كنند و نسبت به سهم‌الارث، سند مشاعي دريافت كنند. ذكر اين نكته مهم است كه عملا مخفي كردن يكي از وارث‌ها يا محروم‌كردن يكي از آنها از ارث عملا ممكن نيست زيرا دفترخانه‌ها صرفا امضاي شاهدها را رسمي مي‌كنند. به اين معنا كه وراث براي مراجعه به شوراي حل اختلاف و تنظيم حصر وراثت، نياز به استشهادنامه دارند. اين استشهادنامه در دفتر تنظيم مي‌شود و براي تنظيم آن به حضور سه شاهد نياز است. سردفتردار نيز صرفا امضاها را گواهي مي‌كند و نقش قانوني فراتري ندارد. علاوه بر اين، شوراي حل اختلاف صرفا به اين استشهاد اكتفا نمي‌كند و نام وراث را از اداره ثبت‌احوال استعلام مي‌گيرد. به عبارتي اگر حتي در دفتر ثبت اسناد رسمي نيز تخلفي رخ دهد و شخصي شهادت دروغ بدهد، عموما با گرفتن استعلام از اداره ثبت‌احوال موارد تخلف مشخص و روشن مي‌شوند و شوراي حل اختلاف با موشكافي كامل به صدور گواهي حصر وراثت اقدام مي‌كند.