سرپرست وزارت دفاع امريكا به زودي خروج بخش عمده نظاميان اين كشور از شرق آفريقا را رسما اعلام مي‌كند
روزهاي سخت در انتظار سومالي
محمدحسين لطف‌الهي
سرپرست وزارت دفاع امريكا به سومالي سفر كرده تا با ديپلمات‌ها و نيروهاي نظامي ايالات متحده كه در اين كشور شرق آفريقا مستقر هستند ديدار كند؛ سفري كه اولين بازديد يك مقام ارشد پنتاگون از سومالي به حساب مي‌آيد و به احتمال زياد به آخرين سفر در نوع خود نيز تبديل شود.
كريستوف ميلر روز جمعه در حالي بازديدي سه ساعته از موگاديشو، پايتخت سومالي داشت كه در روزهاي گذشته و پس از سفر به تعدادي از كشورهاي خاورميانه اعلام نكرده بود كه عازم شرق آفريقا خواهد شد و پنتاگون تنها زماني كه ميلر سومالي را ترك كرده بود، اعلام كرد كه او حضوري كوتاه در اين كشور داشته و ديدارهايي را با نظاميان و ديپلمات‌هاي امريكايي برگزار كرده است. وزير دفاع امريكا قصد دارد تا در اوايل هفته آينده به طور رسمي آغاز فرايند خروج كامل حدود 700 نظامي امريكايي از سومالي تا پيش از ترك كاخ سفيد از سوي دونالد ترامپ را اعلام كند. پنتاگون همچنين افزود كه ميلر در اين سفر بر تعهد امريكا براي يافتن راه‌حل‌هايي براي كاهش فعاليت‌هاي سازمان‌هاي افراط‌گراي خشونت‌طلب كه تهديدي عليه منافع، شركا و متحدان امريكا در منطقه هستند و همچنين اهميت تداوم تلاش‌هاي جامعه بين‌المللي در اين روند تاكيد كرده است. به نوشته نيويورك‌تايمز، مقامات وزارت دفاع امريكا گفته‌اند كه كريستوف ميلر قصد داشت شخصا از نظاميان امريكايي مستقر در سومالي تشكر كند و به منظور هماهنگي‌هاي بيشتر ديدارهايي با ژنرال استفان تاون‌سند، فرمانده ارشد نظاميان ايالات متحده در آفريقا و دونالد ياماموتو، سفير امريكا در سومالي داشته باشد. ژنرال تاون‌سند كسي است كه پيشتر در دوره وزارت مارك اسپر مخالفت خود را با خروج كامل نيروهاي امريكايي از سومالي اعلام كرده و گفته بود اين موضوع به اعتبار امريكا در ميان متحدان و كشورهايي كه روي كمك واشنگتن حساب كردهاند ضربه مي‌زند. تعدادي از مقامات پنتاگون اعلام كردهاند كه او هنوز بر سر موضع خود ايستاده اما اين‌بار اصرار رييس‌جمهور به اجراي اين سياست باعث شده تا سكوت پيشه كند. در بيانيه‌اي كه روز گذشته از سوي فرمانده نيروهاي امريكايي در آفريقا صادر شد، ژنرال تاون‌سند اشاره‌اي به پايان حضور نظاميان امريكايي در سومالي نكرد اما او تلاش كرد به كشورهاي آفريقايي اطمينان دهد كه ايالات متحده به مسووليت‌هاي خود در منطقه پايبند خواهد بود.
ژنرال تاون‌سند كه از مقر فرماندهي نيروهاي امريكايي در آلمان براي ديدار با كريستوف ميلر به سومالي پرواز كرده بود در بيانيه خود آورده است كه «همكاري و كمك‌هاي ايالات متحده در حوزه‌هاي مختلف براي ثبات، امنيت و شكوفايي اين منطقه بسيار مهم است.» او تأكيد كرده اين همكاري‌ها بايد تا زمان رسيدن به يك راهكار مشترك ميان تمام دولت‌هاي آفريقايي كه بتواند حمايت بين‌المللي را جلب كند ادامه يابد.
روزهاي سخت در انتظار سومالي
خروج نظاميان امريكايي از سومالي شرايط را براي دولت اين كشور به منظور مقابله با گروه‌هاي تروريستي سخت خواهد كرد. به نوشته واشنگتن‌پست، در سال‌هاي اخير مهم‌ترين ماموريت نظاميان امريكايي در اين منطقه مقابله با اقدامات گروه تروريستي الشباب بوده كه از گروه‌هاي وابسته به القاعده به حساب مي‌آيد؛ آزادسازي مناطقي كه به اشغال اين گروه درآمده، جلوگيري از حملات آنها عليه نيروهاي دولتي و شهروندان عالي و هدف قرار دادن سران اين گروه تروريستي از جمله اهدافي است كه مدنظر نيروهاي امريكايي قرار دارد. كارشناسان معتقدند خروج ناگهاني نيروهاي امريكايي از اين منطقه دولت سومالي و همسايگان اين كشور را با مشكلات زيادي مواجه خواهد كرد. نيويورك‌تايمز نوشته است اين نوع خروج نظاميان تمام دستاوردهاي امنيتي كه طي سال‌هاي گذشته به دست آمده بود را تحت تاثير قرار خواهد داد و باعث مي‌شود كه در كوتاه‌مدت گروه تروريستي الشباب بتواند توان عملياتي خود را بازيابي كند. اين روزنامه تاكيد كرده كه حدود 700 نظامي امريكايي در سومالي حضور دارند كه تمركز آنها بر آموزش نظاميان سومالي و پشتيباني عملياتي از آنها معطوف است و با رفتن آنها امنيت اين منطقه به خطر مي‌افتد. حسين شيخ‌علي، مشاور امنيت ملي پيشين رييس‌جمهور سومالي در اين باره مي‌گويد: «نيروهاي نظامي امريكا نقشي كليدي در مقابله با تروريسم در منطقه شرق آفريقا دارند. اگر اين نيروها كه عمدتا وظيفه آموزش و هدايت عمليات‌هاي نظامي را بر عهده دارند منطقه را ترك كنند، توان نظامي كشورهاي منطقه نمي‌تواند مانعي بر سر راه گسترش تروريسم باشد.» بر اساس دستور دونالد ترامپ تمامي سربازان مستقر در سومالي قرار است كه خاك اين كشور را ترك كرده و به امريكا بازگردند. بر اساس طرحي كه وزارت دفاع و كريستوف ميلر آن را مهيا كردهاند تنها سربازاني كه در مرز كنيا و جيبوتي مستقر هستند و وظيفه هدايت عمليات‌هاي پهپادي عليه الشباب را بر عهده دارند در اين منطقه باقي خواهند ماند. هرچند كه دولت ترامپ اين توجيه را به كار مي‌برد كه با تداوم عمليات‌هاي هوايي الشباب امكان افزايش فعاليت‌هاي خود را نخواهد داشت اما ناظران و تحليلگران امنيتي معتقدند كه اگر پشتيباني زميني وجود نداشته باشد، الشباب به تهديدي بسيار بزرگ‌تر از قبل بدل خواهد شد. الشباب در ماه‌هاي اخير فعاليت‌هاي خود را افزايش داده و تلفاتي جدي را نيروهاي دولتي سومالي و حتي سربازان امريكايي وارد آورده است. شبكه خبري سي‌ان‌ان چهارشنبه شب گزارش داد كه يك افسر اطلاعاتي امريكا در سومالي كشته شده است. اين شبكه به نقل از يك مقام مسوول سابق گزارش كرد كه اين افسر كه عضو آژانس اطلاعات مركزي امريكا (سيا) بوده، ابتدا در يك عمليات رزمي مجروح شده سپس جان خود را از دست داده است.
نقش ميلر در تهديد امنيت ملي امريكا
نمايندگان كنگره امريكا و به ويژه نمايندگان دموكرات معتقدند كه خروج سريع و غيرمسوولانه نيروهاي امريكايي از مناطقي كه در آن مستقر هستند ضربه بدي به امنيت ملي ايالات متحده وارد مي‌كند و باعث مي‌شود اين كشور در سال‌هاي آينده هزينه‌هاي زيادي در اين راستا بپردازد. تصميم ترامپ در حزب جمهوري‌خواه نيز طرفداران زيادي ندارد و تعدادي از نمايندگان ارشد اين حزب نيز به انتقاد از تصميمات ترامپ در اين زمينه پرداخته‌اند. شبكه خبري سي‌ان‌ان گزارش داده است كه دونالد ترامپ پيش از انتخابات رياست‌جمهوري نيز قصد داشت چنين دستوري صادر كند اما مخالفت مارك اسپر باعث شد از اين تصميم منصرف شود. با اين حال پس از برگزاري انتخابات و قطعي شدن شكست رييس‌جمهور امريكا، ترامپ تصميم گرفت به قيمت اخراج اسپر نيز اين هدف را عملي كرده و به همين دليل با بركناري وزير دفاع امريكا، كريستوفر ميلر را جايگزين او كند. مارك اسپر پس از اخراج هشدار داده بود كه اگر جانشين او يك «بله قربانگوي واقعي» باشد، امريكا با شرايط سختي روبه‌رو خواهد شد. نيويورك تايمز سه‌شنبه هفته گذشته گزارش داد كه دونالد ترامپ به وزارت دفاع دستور داده است تا علاوه بر سومالي، تعداد نظاميان امريكايي مستقر در عراق و افغانستان را نيز كاهش دهد كه اين تصميم هم با مخالفت‌هاي زيادي از سوي هر دو حزب اصلي همراه شده است.