محمدجواد ظريف در پاسخ به پرسشي درباره حضور در انتخابات 1400:
لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها
گروه ديپلماسي|محمدجواد ظريف، وزير خارجه در گفت‌وگو با پايگاه خبري – تحليلي انتخاب به پرسش‌هاي متعدد و متنوعي درباره سياست خارجي پاسخ داده است. آنچه در زير مي‌خوانيد چكيده‌اي از اين گفت‌وگو با محوريت گمانه‌زني‌ها درباره حضور جواد ظريف در انتخابات رياست‌جمهوري 1400 است.
آيا در صورت نامزد شدن براي انتخابات رياست‌جمهوري 1400 اين مساله نمي‌تواند به حل مضاعف مشكلات بين ايران و امريكا كمك كند؟
من بارها گفته‌ام نه چنين قصدي دارم و نه براي خودم چنين موقعيتي قائل بوده‌‌ام.
آيا حسن روحاني با شما در اين مورد صحبت نكرده است؟
خير، آقاي روحاني در اين زمينه با من هيچ‌گونه صحبتي نداشته است ولي خيلي‌ها با من در اين رابطه صحبت كرده‌اند. بنده عرضم به همه اينها يكي بوده است. من از ابتدا به امر تخصص باور داشته و هيچگاه كاري خارج از زمينه تخصص خود انجام نداده‌ام. من همه زمينه درسي و تدريسم در همين رشته يعني رشته روابط بين‌الملل و حقوق بين‌الملل بوده است؛ در همين رشته هم در 40 سال گذشته كار كرده‌ام و در رشته ديگري هم تخصص ندارم. اما بايد اين نكته را هم بگويم؛ ما براي پيشرفت كشور ضروري است كه با جهان رابطه معقول داشته باشيم و تنش‌زدايي بكنيم. همزمان ضروري است براي پيشرفت و توسعه كشور از تشنج‌آفريني پرهيز كنيم و روابطي متعادل و فراگير را در سراسر جهان داشته باشيم. اما نبايد آينده خود را براساس سياست خارجي طراحي بكنيم. بر اين باور هستم كه متاسفانه خيلي از جناح‌ها آينده را براساس سياست خارجي تعيين مي‌كنند. سياست خارجي يك عنصر در آينده كشور است؛ سياست خارجي آينده كشور نيست. البته نسبت به اين امر آگاه هستم كه به دليل ارجاع دادن تمامي مشكلات به جهان خارج، در ميان مردم نيز اين تفكر فراگير شده كه راه‌حل تمام مشكلات بايد در خارج كشور جست‌وجو شود. اگر بخواهيم مشكلات‌مان را حل كنيم، سياست خارجي تنها بخشي از راه‌حل مشكلات ماست. مشكلات ما نيازمند راهكارهاي جامع در سياست داخلي همراه با تمركز بر توان ملي و تمركز بر تشنج‌آفريني است. برخي‌ها مي‌گويند بايد بر توانمندي ملي متمركز شويم اما در كنار آن تشنج‌آفريني مي‌كنند. آنچه كشور را پيش خواهد برد، تمركز بر مردم، توان و اعتقادات‌شان است و همين‌طور منابع و جغرافياي كشور. مهم‌تر از همه اين مردم هستند كه پشتوانه سياست كلان كشور هستند. واقعيت امر اين است كه تمامي اين محورها، عنصرهايي درون يك سبد هستند كه به ما قدرت مي‌بخشند. يك عنصر مهم در اين ميان نيز عدم ورود به تشنج با جامعه جهاني است كه البته اين امر به معناي رفاقت با همه جهان نيست و حتي در بعضي حوزه‌ها مي‌تواند معناي رقابت نيز باشد. اين مساله در ارتباط با همسايگان در قالب دوستي و اتحاد راهبردي قابل خوانش بوده اما با ديگران به معني عدم وجود تنش يا تا حد ممكن رفاقت و همكاري است اما هر چه هست روابط ما با دنيا نبايد تنش‌آلود باشد. اين البته قسمتي از آينده ايران است نه كل آينده.
اگر اين احتمال وجود داشته باشد كه دولتي در ايران سر كار بيايد كه تمامي زحمات شما را بر باد بدهد، آيا بازهم حاضر نيستند به عرصه انتخابات سال 1400 ورود پيدا كنيد؟
قرآن مي‌فرمايد: «لا يُكلِّفُ‌الله نفسًا إِلّا وُسعها»؛ من توان خود را مي‌دانم و همان‌طوركه حضرت علي (ع) در اين رابطه مي‌فرمايند «انا اعلم بنفسي من غيري»؛ من خود را بهتر از بقيه مي‌شناسم. من دوست دارم مردم كسي را انتخاب كنند كه سياستي كه گفتم را دنبال بكند، اما نمي‌توانم در حوزه‌اي كه تخصص ندارم ورود پيدا كنم. من شايد با نتيجه برخي انتخابات موافق نبوده باشم اما همواره به اراده و راي مردم احترام گذاشته‌ام. قاعده مردم‌سالاري اين است كه انتخاب مردم در مقطعي موافق ديدگاه ماست و در مقطعي مخالف. ما بايد اين تمرين را داشته باشيم كه به انتخاب مخالف ديدگاه خودمان احترام بگذاريم؛ قاعده مردم‌سالاري نيز همين است. الان اين غائله را در كشوري كه مدعي مردم‌سالاري است ببينيد؛ يك نفر در واقع مانع احترام به عقيده و انتخاب مردم شده است. از دور كه مشاهده مي‌كنيد، چه تصوير زشتي دارد كه يك نفر به انتخاب ظاهري مردم كه نتايجش دارد بيرون مي‌آيد، احترام نمي‌گذارد. لذا ما هم بايد اين تمرين را بكنيم كه وقتي مخالف ما به هر دليلي توسط مردم انتخاب مي‌شود، آن را بپذيريم. خب بله من اميدوارم كه در دور بعدي كساني در ايران سر كار بيايند كه دوست داشته باشند رابطه همراه با تعامل با دنيا داشته باشند و به دنبال سربلندي مردم باشند.
اين اظهارات بدين معنا است كه نه در انتخابات نامزد خواهيد شد و نه از شخصي حمايت مي‌كنيد.
من فكر مي‌كنم مردم در نهايت انتخابي را خواهند داشت كه به نفع كشور است و ان‌شالله همه ديدگاه‌ها و تفكرات امكان حضور فعال در صحنه سياسي را پيدا خواهند كرد و انتخابات پرشوري را خواهيم داشت. مردم ان‌شالله با صندوق راي قهر نخواهند كرد. صندوق راي مهم‌ترين ملاك رضايت يا نارضايتي مردم از عملكردهاست. حضور مردم در پاي صندوق‌هاي راي حتما تاثيرگذار است.