گروه اجتماعي
قرار است به زودي يك ايستگاه متروي تهران (اميركبير) به بهره‌برداري برسد، ايستگاه‌هايي كه بايد زمستان سال گذشته افتتاح مي‌شد، اما به دليل كمبود اعتبارات وعده افتتاح ماهي يك ايستگاه محقق نشد تا به امسال كه بازهم مشكل قديمي كمبود مالي گريبان ايستگاه‌هاي مترو كه بالاي 90درصد پيشرفت داشته‌اند را
گرفته است.
اگر سال گذشته بانك آينده پول اوراق مشاركت منتشر شده براي توسعه مترو را به دليل مشكلات وثيقه‌هاي شهرداري آزاد نمي‌كرد امسال به همان دليل و بدهي‌هاي گذشته شهرداري به تامين اجتماعي بانك عامل ديگري اعتبارات مترو را گروگان گرفته است.
هر چند پس از تلاش‌ها، پيگيري‌ها و نامه‌نگاري‌هاي بانكي كه عامليت عرضه و فروش اين اوراق را برعهده داشت، موافقت خود را براي آزادسازي و واريز بخشي از مبلغ يك هزار و 500 ميليارد تومان اوراق مشاركت سال ۱۳۹۸ براساس وثيقه‌هاي ارايه شده از سوي شهرداري تهران اعلام كرد تا دراختيار شركت‌هاي مترو و اتوبوسراني قرار گيرد. اما پولي كه بانك عامل براي واريز آن در اين برهه حساس قول پرداختش را داده است، تنها ۲۰۰ ميليارد تومان است، يعني تنها بخشي از پول آن هم از سهم ۵۰درصدي
شهرداري تهران.
متروي تهران در واكنش به اين آزادسازي اطلاعيه‌اي صادر كرد كه در بخشي از آن آمده بود: بانك مي‌تواند با استناد به سهم ۵۰درصدي دولت در پرداخت اصل و سود مبلغ اوراق مشاركت طرح‌هاي ملي و باتوجه به موضوع ضمانت‌هاي قوه مجريه، مبلغ ۷۵۰ ميليارد تومان ديگر از محل وجوه اوراق را به سرعت آزاد كند تا روند ارايه خدمات زيرساختي در حوزه حمل و نقل عمومي پايتخت، سرعت بيشتري بگيرد.
روابط عمومي بانك عامل هم در واكنش به اين گلايه‌ها از سوي شهرداري تهران با انتشار اطلاعيه‌اي اعلام كردند: مقصر عدم واريز اين پول در مدت زمان قانوني، شهرداري تهران بوده كه با وجود تعهد مديران عالي در سپردن وثايق موردنياز در كمترين زمان ممكن موفق نبوده است.
وعده‌هاي مترويي مديران شهري در اين سال‌ها كمتر محقق مي‌شود، بهانه اصلي هم نبود اعتبارات است اين در حالي است كه بارها از سوي رييس شوراي شهر تهران كه سال‌هايي طولاني مديريت متروي تهران را برعهده داشته راهكارهاي نقد كردن پول براي توسعه مترو يادآوري شده است. اما شهرداري تهران در دو تجربه فروش اوراق مشاركت چگونه گره كار را باز كرد.
عبدالحميد امامي، معاون مالي و اقتصادي شهرداري تهران پيش از اين در گفت‌وگويي درخصوص تكرار تجربه بانك آينده براي اوراق مشاركت توسعه حمل و نقل عمومي گفته بود: «با بانك آينده هم درنهايت تفاهم كرديم و كارها انجام شد. درباره بانك رفاه نيز به دنبال آن هستيم اسناد را شسته و رفته تحويل بگيرند، اما اگر به نتيجه نرسيديم هولوگرام را جايگزين مي‌كنيم، همان‌طوري كه اين كار را درباره بانك آينده انجام داديم. اما درنهايت اين كار بايد در شوراي پول و اعتبار تصويب شود كه پيگير تصويب آن هستيم زيرا مصوبه شوراي شهر اجازه داده بود عوارض شهرسازي به عنوان ضمانتنامه و وثيقه براي مترو و اتوبوسراني گذاشته شود.» جايگزين كردن هولوگرام به جاي وثيقه كه از سوي معاون مالي شهرداري عنوان شده موضوعي است كه پيروز حناچي نيز در نامه به معاون اول رييس‌جمهور براي آزادسازي اوراق به آن اشاره كرده است.
او در نامه به جهانگيري پيشنهاد داده به هر ميزان لازم روي املاك سازمان تامين اجتماعي بارگذاري انجام شود. شهردار تهران نامه ديگري هم به وزير صنعت نوشته و در آن درخواست همكاري براي آزادسازي اوراق مشاركت مترو كرده است.
اوراق مشاركت‌هايي كه توقيف آنها توسط بانك‌ها اين ميزان چالش‌برانگيز است و دليل هر كم‌كاري در مترو عنوان مي‌شود چقدر از نيازهاي چند ده هزار ميلياردي مترو كه براي تكميل خطوطش نياز دارد برآورده مي‌كند؟
علي امام در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: «باتوجه به افزايش هزينه‌هاي ساخت مترو در سال‌هاي اخير كه تا حد زيادي ناشي از افزايش نرخ ارز است، بايد مجموعه‌‌اي از منابع را دراختيار داشت تا بتوان بار مترو را در زمان منطقي و مناسب طبق طرح جامع بالادستي به مقصد رساند و براي اين موضوع در شركت مترو برنامه‌ريزي شده است.»
مديرعامل متروي تهران ادامه مي‌دهد: «شهرداري تهران در سال‌هاي اخير بخشي از بودجه‌‌اي كه دراختيار داشته را به مترو اختصاص داده است. اوراق مشاركت گوشه‌اي از كار مترو را مي‌گيرد. همان‌طور كه تا حالا اوراق مشاركت با همه گرفتاري‌ها و مسائلي كه در حوزه مترو وجود دارد، براي تكميل خطوط قبلي يعني 6 و 7 و 3 و 4 تخصيص يافته است. در اوراق مشاركت سال 99 خط 3 و 4 مترو نيز مطرح است.»
به گفته او خطوط 3 و 4 خطوطي است كه سال‌ها قبل به بهره‌برداري رسيده است و مي‌توانستيم بگوييم كه مديران قبلي ناقص احداث كردند اما وظيفه‌اي بر دوش ماست كه خطوط را تكميل كنيم و دراختيار مردم قرار دهيم. براي خطوط جديد ازجمله خط 10 كه اخيرا كلنگ‌زني شد نيز به هيچ‌وجه روي اوراق مشاركت سال 98 و 99 يا بودجه سال 99 شهرداري حساب باز نكرديم. بنابراين اوراق مشاركت گوشه‌اي از كار مترو است ولي كار اساسي‌تر اين است كه از ظرفيت مجتمع‌هاي ايستگاهي، زمين، املاك و پروژه‌هاي مشاركتي براي تامين منابع استفاده كنيم.
شهرداري تهران براي نقد كردن اوراق مشاركت مترو كه بخش كوچكي از نيازهاي فعلي خطوط را مي‌تواند رفع كند، پيشنهاد داده است كه بر املاك سازمان تامين اجتماعي به هر ميزان لازم بارگذاري انجام شود. اما در اين سال‌ها نتوانسته ظرفيت‌هاي ديگر تامين اعتبارات مترو را فعال كند و به دنبال همان شيوه‌هاي آسان و قديمي براي تامين پول و اعتبار بوده است.
«شهردار تهران در دو نامه به معاون اول رييس‌جمهور و وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي درخواست همكاري بيشتر براي محقق شدن اوراق مشاركت توسعه حمل و نقل عمومي كرده است. او در نامه به جهانگيري پيشنهاد داده به هر ميزان لازم روي املاك سازمان تامين اجتماعي بارگذاري انجام شود.»