تصورمان از احيا اشتباه است
مظفر شيرواني
گرچه براي حفاظت از جنگل‌ها در ايران نظرات مختلف است، اما اگر هر كدام ما بدون داشتن دانشي در اين زمينه حكمي صادر كنيم بدين معناست كه خود را در اين حوزه صاحب‌نظر مي‌دانيم و به ديگران كه سال‌هاي سال براي پاسخ به مشكلات كنوني در جنگل‌ها در دانشگاه‌ها تحصيل كرده‌اند، اعتمادي نداريم. اين گزينه كه جنگل‌هاي هيركاني بايد به موزه تبديل شوند تا آب تهيه كنند يا اينكه جنگل‌هاي زاگرس وظيفه حفاظت خاك را به عهده گيرند، كاري است كه بايد متخصصان امر تحقيق و تصميم لازم را درباره‌اش بگيرند نه ديگران. هر چند وظيفه جنبش زيست محيطي بلكه وظيفه هر ايراني است كه با ديده باز و بلند نظري اتفاقاتي را كه در محيط‌زيست كشور صورت مي‌گيرد را با جديت زير ذره‌بين قرار دهند اما در عين حال همگي بايد عينك بدبيني را لحظه‌اي از چشم برداريم، به كارشناسان متعهد و مسوول مربوطه كمك كنيم و از آنها بخواهيم در احيا و توسعه اين ثروت منحصر‌به‌فرد جهاني هر كاري كه در توان و دانش خود دارند به اجرا درآورند. متخصصان درس جنگلداري نياموخته‌اند تا جنگل‌ها را نابود كنند، آنها نيز همانند ما عضوي از اين كشور و تحت‌نظر مديران همين كشور در حال انجام وظيفه هستند. حتي اگر اين كارشناسان طي فعاليت خودشان اشتباهي نيز مرتكب شده‌اند باز بايد همين كارشناسان منابع تخريب شده را مجددا احيا كنند، بنابراين اگر جنگل‌هاي هيركاني به استناد در طرح تنفس جنگل‌هاي تخريب شده هستند بايد آنها را مجددا احيا كرد. البته احيا كردن اين منابع اعم از هيركاني، زاگرس، ايراني توراني يا غيره با توجه به مسائل اجتماعي و حضور فعال دام كار چندان آساني نخواهد بود. در اينجاست كه تدابير لازم با دورانديشي و به كار بردن تجارب گذشتگان و جهانيان مي‌تواند ما را در برون‌رفت از اين وضعيت نابهنجار نجات دهد. اگر از من با توجه به بيش از سي سال تجربه در حوزه جنگل‌ها آن هم در بيشترين نقاط جهان درباره اين موضوع بپرسيد، خواهم گفت با توجه به پتانسيلي كه در عرصه‌هاي جنگلي كشور حتي در جنگل‌هاي تخريب شده زاگرس و غيره وجود دارد احياي آنها غيرممكن نيست. تنها بدبختي كه اين منابع در ايران دارند، اين است كه ارزش و اهميت آنها در كشورمان به هيچ‌وجه شناخته شده نيست. مردم و در درجه اولي‌تر گاه مسوولان تصميم‌گيرنده فكر مي‌كنند اگر عرصه جنگلي را به زمين كشاورزي، دامداري، صنعت، گردشگري و ساير نيازمندي‌هاي انساني تبديل كنند آنگاه اين منابع را احيا كرده‌اند. بنابراين براي احياي عرصه‌هاي جنگلي چنين تصوري از احيا و كم‌لطفي‌هاي ناشي شده از بي‌توجهي به ارزش اين منابع بايد از ميان برداشته شود.