ادامه از صفحه اول
حقوق بشر؛ ابزار سياسي اروپا
ايران در اين وضعيت بايد بر استدلال‌هاي منطقي خود تاكيد كرده و مانع از آن شود كه امتيازهاي بيشتري به طرف مقابل اعطا شود. براي نمونه در موضوع منطقه، امريكا و اروپا خواهان پايان نفوذ ايران در منطقه هستند اما غافلند از اينكه بر خلاف آنها كه نفوذشان بر اساس زور و فشار بوده، ايران توانسته با استفاده از پيوندهاي محكم فرهنگي ميان ملت‌هاي منطقه نفوذ خود را تثبيت كند. يا در موضوع موشكي واضح است جمهوري اسلامي نمي‌پذيرد در منطقه‌اي كه همسايگان ميلياردها دلار خرج خريد سلاح‌هاي پيشرفته مي‌كنند، برنامه موشكي كه يكي از ابزارهاي بازدارندگي است را كنار بگذارد.اين درك بايد شكل گيرد كه برنامه جامع اقدام مشترك توافقي بود كه هدفي مشخص و معلوم داشت و قرار بود به حل و فصل اختلافات در مساله هسته‌اي بپردازد. به اذعان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و خود كشورهاي اروپايي، محدوديت‌هاي برجامي زمان‌گريز هسته‌اي ايران را به شدت افزايش داده بود و صلح‌آميز بودن برنامه ايران را تضمين مي‌كرد. اگر آنها خواستار بازگشت جمهوري اسلامي به تعهدات برجامي هستند بايد دريابند كه چه شد ايران تصميم گرفت اين تعهدات را كنار بگذارد و آنگاه درخواهند يافت كه چگونه مي‌توانند ايران را به تعهدات هسته‌اي بازگردانند.جمهوري اسلامي پس از خروج ايالات متحده از توافق هسته‌اي يك سال سياست صبر استراتژيك را در پيش گرفت سپس زماني كه فشارهاي امريكا در حوزه اقتصادي بيشتر شد، تصميم گرفت بر اساس نص برجام اقدام به كاهش تعهدات كند. از همان ابتدا نيز هم رييس‌جمهور و هم وزير امور خارجه تاكيد كردند كه اگر طرف مقابل تعهدات خود ذيل برنامه جامع اقدام مشترك را اجرايي كند، ايران نيز به تعهدات خود باز خواهد گشت.مطمئنا در نشست كميسيون مشترك برجام كه طي روزهاي آينده برگزار خواهد شد اين موضوعات مورد بحث قرار خواهد گرفت و اروپا بايد آماده باشد تا به استدلال‌هاي ايران پاسخ دهد. ايران كشوري نيست كه تحت فشار زير بار چنين موضوعاتي برود و اروپا بايد به جاي طلبكاري در پي جبران خسارت‌ها باشد. اينكه امريكا صرفا در كلام بگويد به برجام بازمي‌گرديم به هيچ‌وجه كافي نيست و نياز است كه واشنگتن به صورت كامل به تعهداتي كه ذيل برجام دارد، عمل كند تا ايران نيز به تعهدات گذشته بازگردد. تا در عرصه عمل تغيير محسوسي اتفاق نيفتد و تحريم‌ها لغو نشوند، نمي‌توان انتظار داشت كه ايران نرمش نشان دهد و گامي در راستاي اجراي تعهدات برجامي خود بردارد.
اشتباه محاسباتي اردوغان
اما از منظري ديگر وقتي عميق‌تر به مساله بنگريم موضوع ماهيتي به غايت تهديدآميز رخ مي‌نمايد كه با هدفي خاص و برنامه‌اي توطئه‌آميز و به صورت مشترك از جانب تركيه و آذربايجان انجام شده است.
الف- واقعيت قطعي آن است كه اردوغان از سر ناداني اقدام به سرودن شعر نكرده است. سخنراني روساي جمهور به دقت توسط نهادهاي مختلف و از زواياي متفاوت تدوين و بازنويسي مي‌شود و كلمات و جملات آن بار معنايي و سياسي خاصي را تداعي و نمايندگي مي‌كنند و به همين دليل كلمات اردوغان اتفاقي نبوده و استفاده از يك فولكلور مشترك ميان آذري‌هاي شمال و جنوب ارس اشتباه ساده به حساب نمي‌آيد. با در نظر گرفتن مكان و مراسم اداي سخنان، مي‌توان استنباط كرد كه كلمات و ادبيات به‌كار رفته در متن سخنراني اردوغان كاملا هدفدار انتخاب و اظهار شده است.
ب- زمان برگزاري مراسم پس از طي فراز و نشيب‌هاي زياد كاملا هدفدار انتخاب شده است. براي اولين بار الهام علي‌اف در تاريخ ۲ دسامبر (۱۱ آذر) با صدور فرماني ۱۰ نوامبر (۱۹ آبان ماه) را به عنوان روز پيروزي و برگزاري جشن ملي تعيين كرد. بعدا با اعلام اينكه ۱۰ نوامبر مصادف با روز بزرگداشت آتاتورك است ضمن امضاي فرمان جديد اين روز را تغيير داد و روز ۸ نوامبر (۱۹ آبان ماه) مصادف با آزادسازي شهر شوشا را به عنوان روز پيروزي اعلام كرد. او در فرمان خود آورد:
«آزادسازي شهر شوشا مرواريد قره‌باغ عزيز براي هر آذربايجاني در ۸ نوامبر نقش تعيين‌كننده‌اي در سرنوشت جنگ داشت. با در نظر گرفتن اهميت تاريخي شهر شوشا و رهايي آن از اشغال اين پيروزي بي‌سابقه كه به جشن عزم راسخ مردم آذربايجان تبديل شده و از اهميت فوق‌العاده‌اي براي توسعه و اعتبار آينده كشور برخوردار است روز پيروزي هر سال در ۸ نوامبر گرفته خواهد شد.»
فرمان ديگر علي‌اف در روز ۴ دسامبر (۱۳ آذر) صادر و نامبرده عنوان كرد كه در اجراي بند ۳۲ ماده ۱۰۹ قانون اساسي روز ۵ دسامبر (۱۴ آذر) ساعت ۱۲ ظهر يك دقيقه سكوت خواهيم كرد. در ادامه روز ۱۰ دسامبر (مصادف با ۱۹ آذر و آستانه ۲۱ آذر، روز تشكيل حكومت فرقه دموكرات آذربايجان) را نيز به عنوان روز رژه پيروزي اعلام كرد و عنوان شد كه اردوغان هم در اين مراسم حضور خواهد يافت.
تغيير و تحول در زمان مراسمات و اينكه يكي از تاريخ‌هاي معين شده به دليل همزماني با سالروز مراسم آتاتورك جابه‌جا شده و زمان يك دقيقه سكوت و رژه نظامي با فاصله زياد انتخاب شده گوياي آن است كه در مورد زمان و نحوه برگزاري و حتي محتواي قابل طرح در سخنراني تمركز زيادي صورت گرفته است و اينكه روزه رژه نظامي نزديك ۲۱ آذر انتخاب شده كاملا هدفمند و عمدي بوده است.
ج - از مجموعه اقدامات و محتواي سخنان اردوغان استنباط مي‌شود كه اظهارات او هدفدار و برنامه‌ريزي شده انجام شده است.
صداي يكپارچه عليه اين توطئه اقدامي ضرورت در سطح ملي و به ويژه مناطق آذري‌نشين است كه خوشبختانه به‌موقع از طرف نمايندگان مقام معظم رهبري و دستگاه سياست خارجي اتفاق افتاده است. بر فعالان مدني و حاميان فرهنگ تبريز و همه آذري‌هاي كشور است كه در اين برهه با مواضع صريح و شفاف خود نشان دهند كه از توطئه‌چيني‌هاي آن سوي ارس بيزارند و حاميان واقعي فرهنگ و هويت آذري هستند . كارشناس ارشد علوم سياسي