اقدام غيراصولي باغ‌وحش ارم، علت اصلي حادثه مرگ ماده ببر سفيد
در پي اعلام خبر مرگ ماده ببر سفيد باغ وحش ارم به نام «كوئين» و مطرح شدن فرضيه‌هاي مختلف درباره علت اين اتفاق، رييس اداره نظارت بر امور حيات وحش استان تهران گفت: طبق بررسي‌هاي انجام شده اقدام غير اصولي و غيركارشناسي باغ‌وحش ارم نسبت به قرار دادن ببر نر در مجاورت جايگاه استراحت ماده ببر سفيد علت اصلي حادثه نزاع اين دو ببر است كه به مرگ «كوئين» منجر شد.
به گزارش ايسنا، جمعه (۱۴ آذر ماه) خبر تلف شدن ماده ببر سفيد باغ وحش ارم در ساعات اوليه همان روز و براثر نزاع با ببر نر رسانه‌اي شد. در گزارش باغ‌وحش ارم آمده بود كه ببر نر روز يكشنبه (٩ آذرماه) پس از شكستن و تخريب حصار مجاور محل نگهداري ببر ماده وارد محدوده نگهداري اين حيوان شده و به نزاع با آن پرداخته بود. در اين ميان اقدام باغ وحش ارم براي جفت‌گيري ببر نر و ماده ببر سفيد، وقوع خطاي انساني و درست بسته نشدن حصار ميان دو جايگاه استراحت يا وجود اشكالات در حصار جايگاه‌ها از ديگر مواردي بود كه به عنوان دلايل احتمالي وقوع اين حادثه از سوي برخي كارشناسان مطرح شد.
محمد كرمي پس از گذشت ۹ روز از اين اتفاق در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به اينكه علت مرگ با علت اتفاقي كه منجر به مرگ ماده ببر سفيد ارم شده است دو جنبه متفاوت دارد، توضيح داد: سازمان دامپزشكي بايد براساس بررسي‌ها و آزمايشات انجام شده علت مرگ ماده ببر سفيد ارم را اعلام كند اما هنوز نتيجه بررسي‌ها و علت مرگ اين ببر ماده را اعلام نكرده است. وي ادامه داد: اداره حفاظت محيط زيست استان تهران در زمينه شناسايي علت اتفاقي كه منجر به مرگ ماده ببر سفيد ارم شد بررسي‌هاي اوليه‌اي را انجام داده و مشخص شده است كه خطايي سهوي يا عمدي در اين زمينه صورت گرفته است. به گفته كرمي، خطايي كه منجر به مرگ ماده‌ببر سفيد ارم شده است قرار دادن ببر نر در جايگاه استراحتي در مجاورت جايگاه استراحت ببر ماده بود كه طبق اصول كارشناسي نبايد صورت مي‌گرفت. رييس اداره نظارت بر امور حيات وحش استان تهران با اشاره به اينكه تاييد سهوي يا عمدي بودن خطايي كه منجر به مرگ ماده ببر سفيد ارم شده، موضوعي است كه اداره حفاظت محيط زيست استان تهران نمي‌تواند درباره آن اظهارنظر كند، خاطرنشان كرد: بررسي كارشناسي دليل اين اقدام باغ وحش ارم و صحت سنجي گفته اين مجموعه كه ببر نر با ضربه وارد كردن به درب كشويي جداكننده دو جايگاه استراحت ببر نر و ببر ماده موفق شده كه ميله و جوش نگهدارنده درب كشويي را خم كند و با پنجه يا دندان‌هاي خود درب كشويي را عقب بكشد و وارد جايگاه ببر ماده شود در حوزه توانايي‌هاي پليس آگاهي است.
او ضمن بيان اينكه ببر نر در سيكل جنسي قرار داشته و در چنين شرايطي بروز هرگونه رفتاري از آن ممكن بوده است، تصريح كرد: ببر نر در هيچ شرايطي نبايد در مجاورت ماده ببر سفيد نگهداري مي‌شد چراكه طبق تعهدات باغ وحش ارم هيچگونه تكثير از ببر سفيد نبايد به‌علت مشكلات ژنتيكي صورت مي‌گرفت. از اين رو لازم بود ببر نر و ببر ماده در جايگاه‌هاي استراحت جداگانه و با فاصله از يكديگر نگهداري شوند. كرمي در پاسخ به اين پرسش ايسنا كه آيا در گذشته ببر نر و ماده ببر سفيد در جايگاه‌هاي استراحت جداگانه و با فاصله از يكديگر نگهداري مي‌شدند؟ خاطرنشان كرد: بله، جايگاه اين دو حيوان از يكديگر فاصله داشته اما طبق صحبت‌ها و بررسي‌هاي انجام شده مشخص شده است كه در شب حادثه حمله ببر نر به ببر ماده، پرسنل مجموعه ارم ببر نر را در جايگاه استراحتي قرار داده بودند كه در مجاورت جايگاه استراحت ماده ببر سفيد بود و اين اقدام باغ وحش ارم غيراصولي، غيركارشناسي و خطا بوده است. او در بخش ديگري از توضيحات خود ادامه داد: ببر نر به هيچ عنوان چه در شرايطي كه در سيكل جنسي قرار داشت و چه در مواقع ديگر نبايد در جايگاه استراحتي مجاور ببر ماده قرار مي‌گرفت و اين خطاي باغ وحش ارم علت اصلي اتفاقي است كه منجربه حمله ببر نر به ماده ببر سفيد اين مجموعه شد اما دليل اين اقدام باغ وحش ارم هنوز مشخص و شناسايي نشده است. كرمي ضمن بيان اينكه طي سال‌هاي گذشته اداره حفاظت محيط زيست استان تهران نسبت به نصب دوربين در باغ وحش ارم به اين مجموعه اخطار داده بود، اظهار كرد: سال‌هاي گذشته باغ وحش ارم به‌دلايل مختلفي از جمله نبود منابع مالي كافي نسبت به نصب دوربين اقدام نكرده بود اما اكنون بار ديگر اخطاريه براي اين مجموعه صادر كرده‌ايم تا در اسرع وقت نسبت به نصب دوربين اقدام كنند. رييس اداره نظارت بر امور حيات وحش استان تهران در پاسخ به اين پرسش ايسنا كه اداره حفاظت محيط زيست استان تهران در صورت تكرار خطاي باغ‌وحش ارم در نگهداري از حيوانات چه برخوردي با اين مجموعه خواهد كرد، تاكيد كرد: اگر باغ وحش ارم بار ديگر خطا يا اقدامي غيراصولي و غيركارشناسي مرتكب شود، به‌طور قطع مسوولان آن را به دليل عدم صلاحيت در نگهداري و مديريت اين مجموعه به مراجع قضايي معرفي خواهيم كرد. او همچنين با اشاره به اينكه بررسي فرسودگي يا مستحكم نبودن جوش درب جايگاه‌ها، ميله‌هاي نگهدارنده درب‌ها و... در حوزه وظايف اداره حفاظت محيط زيست نيست، گفت: مجموعه ارم يك واحد «HSE» (بهداشت، سلامت و محيط زيست) دارد كه بايد اينگونه موارد مانند فرسودگي يا مستحكم نبودن تجهيزات و امكانات نگهداري حيوانات را بررسي و اعلام كند تا مورد تعمير يا تعويض قرار گيرند.
كرمي در ادامه تصريح كرد: وظيفه كارشناسان اداره حفاظت محيط زيست بررسي وضعيت نگهداري حيوانات، كم يا زياد شدن تعداد آنها و بررسي وضعيت تغذيه گونه‌ها است اما وظيفه بررسي فرسودگي و استحكام تجهيزات نگهدارنده حيوانات مانند قفل درب و ميله نگهدارنده درب كشويي جايگاه‌ها جزو وظايف خود باغ وحش است.
اين نخستين‌باري نيست كه يك ببر در باغ وحش ارم تلف شده است. در سال ۸۹ و درپي پروژه احياي ببر مازندران كه با وارد كردن ببرهاي سيبري از روسيه آغاز شد، يك ببر نر بر اثر آنچه ابتلا به بيماري مشمشه اعلام شد در باغ وحش ارم تلف شد. در سال ۹۲ نيز يك ببر بنگال در اين مجموعه بر اثر خفگي در استخر محوطه باغ وحش ارم تلف شد.