چرا فعاليت سياسي ايوانكا ترامپ نگران‌كننده است؟
فسادي فراتر از خويشاوندسالاري
نينا خروشچوا
ترجمه: هديه عابدي
به نظر مي‌رسد ايوانكا ترامپ پس از چهار سال فعاليت در دولت پدرش به عنوان «مشاور ارشد» خود را براي شروع فعاليت‌هاي سياسي مستقل آماده مي‌كند. اگر او بتواند پست و مقامي در سطح ملي براي خود دست و پا كند، از قدرتش همان استفاده‌اي را مي‌كند كه پدرش كرده بود: براي منافع خانواده ترامپ. ايوانكا، دختر بزرگ دونالد ترامپ در كتاب زندگينامه خودنوشتش ماجرايي را با حضور پدرش و همسر دوم او، مارلا ماپلس، توصيف مي‌كند. ظاهرا خانواده ترامپ قرار بوده با هواپيماي شخصي خود به فلوريدا برود، اما ماپلس دير مي‌كند. هواپيما تنها با پنج دقيقه تاخير آماده بلند شدن بوده كه ايوانكا خودرويي را روي باند فرودگاه مشاهده كرده است. ماپلس بوده كه به سرعت از خودرو خارج مي‌شده تا خود را به پرواز برساند. اما وقتي ايوانكا اين مساله را به پدرش گفته، دونالد ترامپ حاضر نشده از خلبان بخواهد هواپيما را متوقف كند. همسر «به شدت مضطرب و مستاصل» ترامپ مجبور شده محو شدن هواپيما در ميان ابرها را از روي باند تماشا كند. اولين فكري كه به ذهن مي‌رسد، اين است كه چقدر رفتار ترامپ سنگدلانه و بي‌رحمانه بوده است؛ اينكه اقدام او از روي خودخواهي و براي قدرت‌نمايي به كساني بوده است كه از او تبعيت نمي‌كنند. اما از نگاه ايوانكا، كاري كه ترامپ كرده درس ضروري زندگي بوده و مي‌خواسته وقت‌شناسي را به ماپلس آموزش دهد. امروز كه چند دهه از آن اتفاق مي‌گذرد، رفتار ايوانكا حاكي از آن است كه درس‌هاي پدرش در زمينه بي‌عاطفگي و اهميت ندادن به درد و رنج ديگران را خوب ياد گرفته و اكنون به قدرتمندترين - و البته خطرناك‌ترين - وارثش تبديل شده است. پنج سال پيش حاضر نبودم حتي يك دقيقه را هم با فكر كردن به ايوانكا ترامپ تلف كنم. ترجيح مي‌دادم بررسي زندگي او به عنوان يك سلبريتي - اول به عنوان يك مدل و بعد مدير اجرايي برند مد دست چندمش - را به روزنامه‌هاي زرد بسپارم. هيچ وقت تصور نمي‌كردم در مورد پدرش هم چيزي بنويسم. اما پس از آنكه اين خانواده ثروتمند توانستند بخش عمده‌اي از حيات سياسي، رواني و حتي معنوي امريكا را تسخير كنند، چاره‌اي جز توجه به آنها باقي نمي‌ماند. نوشتن در مورد ايوانكا صرفا به اين دليل نيست كه ولي‌نعمتش يك دوره رييس‌جمهور امريكا بوده است. ترامپ همان‌طور كه همه فرزندان بالغ خود را به عنوان نايب‌رييس ارشد «سازمان ترامپ » منصوب كرد، كاخ سفيدش را نيز به شعبه شكست‌خورده‌اي از كسب و كار خانوادگي‌اش تبديل كرد. در اين بين ايوانكا توانست به «مشاور ارشد» رييس‌جمهور تبديل شود. چهار سال بعد و در شرايطي كه هيچ دستاوردي به نام خودش كسب نكرده است، به نظر مي‌رسد او خود را براي فعاليت‌هاي سياسي مستقل آماده مي‌كند. از يك نظر، ايوانكا چاره‌اي جز ماندن در سياست ندارد. او حيات حرفهاي خود را مديون نام خانوادگي‌اش است. فعاليت او در حوزه مدلينگ به موقعيت پدرش و ميراث مدلينگ مادرش ايوانا بستگي داشت. برند شخصي او در حوزه مد نيز صرفا طرح‌هاي ديگران را پياده مي‌كرد و نام او را روي محصول مي‌نوشت.
اما پس از دوران فاجعه‌بار رياست‌جمهوري ترامپ، نام‌خانوادگي او در جهان مد بيشتر مايه آبروريزي است. چندين سال است كه خرده‌فروشان معتبري مثل نوردستروم و نايمن ماركوس محصولات ايوانكا را از فروشگاه‌هاي خود جمع‌آوري كرده‌اند. برخي شركاي تجاري پيشين او نيز از فعاليت‌هاي غيراخلاقي او شكايت كرده‌اند. بنابراين ايوانكا ترجيح مي‌دهد به جاي دنبال كردن حرفه قبلي، برند سياسي پدرش را جلو ببرد. اما با توجه به اينكه مردم نيويورك تنفر خود را از خانواده ترامپ ابراز كرده‌اند، ايوانكا احتمالا فلوريدا را براي اعلام رسمي فعاليت‌هاي سياسي خود انتخاب مي‌كند. ترامپ هم در سال 2016 و هم در سال جاري توانست پيروز اين ايالت لقب بگيرد و باشگاه تفريحي و ويلاي مجللش نيز در همين منطقه واقع شده است. اواخر سال گذشته دونالد محل سكونت رسمي خود را از منهتن نيويورك به مارئه‌لاگو در فلوريدا تغيير داد و به نظر مي‌رسد پس از ترك كاخ سفيد نيز قصد دارد همانجا بماند، هر چند كه همسايگان او در پالم بيچ به شدت تلاش مي‌كنند نگذارند اين اتفاق بيفتد. ايوانكا نيز اخيرا ملكي را در ساحل ميامي به مبلغ 30 ميليون دلار خريد. اين امر نشان مي‌دهد ايوانكا احتمالا به دنبال نامزدي مجلس سنا باشد، به ويژه اگر پدرش بخواهد بار ديگر در سال 2024 براي رياست‌جمهوري نامزد شود. اما با توجه به اينكه سال 2016 پدرش علنا او را گزينه معاون اولي خود اعلام كرد، اين احتمال نيز وجود دارد كه دونالد بخواهد كار را از حاشيه دنبال كند و ايوانكا را در سال 2024 به عنوان گزينه اول جمهوري‌خواهان به صحنه بفرستد. براي خانواده ترامپ، ايوانكا يك گزينه ايده‌آل در صف اول مبارزه محسوب مي‌شود. او به اندازه پدرش سنگدل و بي‌رحم است، اما نسبت به او مودب‌تر و اتوكشيده‌تر رفتار مي‌رود. همچنين به نظر مي‌رسد او تا حدي از ايرادات برند ترامپ مطلع است. براي مثال، او با كتاب سال 2017 خود به نام «زناني كه كار مي‌كنند: بازنويسي قواعد موفقيت» تلاش مي‌كند خود را شبكه‌اي از جاه‌طلبي و سمپاتي معرفي كند.
البته اكثريت قريب به اتفاق زنان موفق شانس اين را نداشتند كه مثل ايوانكا از آسانسور موفقيت و ثروت خانواده ترامپ بالا بروند. آنها از راه‌پله بالا رفتند. همان‌طور كه انتظار مي‌رفت، بسياري از «زناني كه كار مي‌كنند» كوچك‌ترين اعتنايي به تلاش ايوانكا براي موفق جلوه دادن خود نداشتند. در نشست سال گذشته مجمع جهاني اقتصاد در داووس، مدير وقت صندوق بين‌المللي پول خانم كريستين لاگارد وقتي ديد دختر رييس‌جمهور امريكا وسط حرفهاي او با رهبران جهان پريده است، كاملا شوكه شد. ايوانكا در سال 2017 نيز با نشستن بر صندلي پدرش در ميان سران حاضر در نشست جي20 همگان را به تعجب واداشت. البته ترامپ اولين كسي نيست كه قوم و خويش خود را وارد قدرت مي‌كند. روابط فاميلي در سياست امريكا تاريخچه طولاني دارد. هيلاري كلينتون و جورج دابليو بوش بيش از اينكه بر دستاوردهاي خودشان تكيه كنند، به لطف همسر و پدرشان به پست و مقام رسيدند. ليز چني اگر دختر ديك چني، معاون اول اسبق امريكا نبود، هيچ‌گاه به يكي از مهم‌ترين اعضاي جمهوري‌خواه مجلس نمايندگان تبديل نمي‌شد. تا به امروز كمتر انتخاباتي را شاهد بوده‌ايم كه در آن يكي از اعضاي خانواده كندي براي كسب كرسي مجلس نمايندگان تلاش نكرده باشد. و من چگونه مي‌توانم با نام‌خانوادگي خروشچف عليه ژن خوب و خويشاوندسالاري شكايت كنم؟ اول از همه اين نكته را يادآور شوم كه نام‌خانوادگي من باعث نمي‌شود بتوانم در كرملين به پست و مقام برسم. بر عكس، در روسيه‌اي كه ولاديمير پوتين بر آن حكمراني مي‌كند، در كتاب‌هاي درسي از من به عنوان نمونه‌اي از نحوه پشت كردن به روسيه ياد مي‌شود. حتي وقتي جد من نيكيتا خروشچف رهبري شوروي را بر عهده داشت، خويشاوندسالاري آشكار چندان رواج نداشت. در دهه 1950 ميلادي وقتي او دامادش را به عنوان يكي از اعضاي اتاق فكرش منصوب كرد، زبان همه به اعتراض گشوده شد. در حلقه نزديكان رهبران شوروي، كمتر پيش آمده كه اعضاي خانواده بتوانند به عنوان شخصيت‌هاي حكومتي مطرح شوند. وقتي هم كه پس از فروپاشي شوروي، بوريس يلتسين رييس‌جمهور وقت روسيه دخترش تاتيانا را به عنوان مشاور خود منصوب كرد و دفتري را در كرملين به او اختصاص داد، منتقدان اين اقدام او را فساد آشكار خواندند. اما حتي در ميان كساني كه از خويشاوندسالاري بهره برده‌اند نيز خانواده ترامپ يك گام فراتر از فساد برداشته‌اند. براي آنها خويشاوندسالاري قدم اول استفاده از منابع به نفع خود محسوب مي‌شود. به همين دليل است كه استمرار فعاليت‌هاي سياسي ايوانكا بايد همه را نگران كند. ايوانكا ترامپ به اندازه پدرش طمعكار و خودشيفته است و درست به اندازه مردي كه همسرش را در باند فرودگاه جا گذاشت، بي‌رحم و سنگدل است. اگر او در سال 2024 بتواند «سقف شيشه‌اي» رياست‌جمهوري را بشكند - احتمالا پس از شكست دادن ليز چني در انتخابات مقدماتي حزب جمهوري‌خواه و سپس شكست كامالا هريس در انتخابات اصلي - اين موفقيت به دليل شايستگي‌هايش به دست نيامده است و پس از آن نيز ايوانكا از قدرتش، درست مثل دونالد ترامپ، صرفا براي منافع خانواده خود استفاده مي‌كند، نه هيچ كس ديگر.
منبع: پراجكت سينديكيت
نينا خروشچوا نوه نيكيتا خروشچف، رهبر شوروي سابق در دهه‌هاي 1950 و 1960 ميلادي است. او در حال حاضر استاد روابط بين‌الملل در دانشگاه نيو اسكول نيويورك و عضو ارشد موسسه سياست جهان و شوراي روابط خارجي است. وي كه در سال 1998 مدرك دكتراي خود را در رشته ادبيات تطبيقي از دانشگاه پرينستون دريافت كرده، تاكنون مقالات و كتاب‌هاي متعددي را در حوزه روابط بين‌الملل، به ويژه در خصوص حكومت روسيه منتشر كرده است.